İyi de dolar fiyatı nasıl ucuzlar? Dolar fiyatının ucuz olması için, piyasaya talepten daha fazla döviz girmesi gerekir.(Bilgi için: 2005'te cari açık (döviz açığımız) 23.0 milyar dolardı. Ülkeye, sermaye hareketleriyle aynı yıl içinde bilinen kaynaklardan 43.8 milyar dolar, bilinmeyen kaynaklardan 2.4 milyar dolar, toplam 46.2 milyar dolar döviz girdi. Onun için, Türkiye'de dolar, 1.3 YTL'den satıldı. Dolar 1.3 YTL'den satıldığı içindir ki, ithal mallarını ucuz ucuz kullandık. Üretecek yerde, yabancıların ürettiği malları ucuz ucuz tükettik. İthal malları ucuz ucuz satıldığı içindir ki enflasyon düştü.) Dolar ucuz olsun da ne olursa olsun!.. NTV'nin ekonomi programında, dün sabah Servet Yıldırım ve Burçak Önder'le söyleşi yapan "piyasa uzmanı" diyordu ki, "Türkiye'de piyasa oyuncuları da, yatırımcı da, halk da artık ekonomiyi tek bir göstergeden, dolar fiyatından izliyor. Dolar fiyatı aşağıya gidiyorsa işler iyidir. Yukarıya çıkıyorsa işler kötüdür." Ülkede döviz bolluğu yaratmanın 2 yolu vardır. (1) Dünya pazarında talebi olan mal ve hizmetler, dünya piyasalarında rekabet edebilecek maliyetle üretilir. Üretilen mallar ihraç edilir. Üretim ve ihracat arttıkça döviz de bollaşır. Döviz bollaşınca fiyatı ucuzlar. Üretim artışı istihdam ve gelir yaratır. Ülke kalkınır. Refah artar. (2) Yüksek faizle, dünyada dolaşan "yüzer gezer döviz" ülkeye çekilir. Borç alınan dövizler piyasada döviz bolluğu yarattığından, doların fiyatı ucuzlar. Ucuz dolarla ithalat yapılır. Ucuz ithalat karşısında yerli üretici ezilir. Ama ucuz ithalat fiyatları aşağıya çektiğinden, ülkede "sanal bir iyileşme" yaratılır. Bu çarkın dönmesi (saadet zincirinin kopmaması) yüksek faiz ödemeye bağlıdır.Üretime dayalı döviz bolluğu ve döviz ucuzluğu, sürdürülebilir, sağlıklı bir politikadır.Yüksek faizle ülkeye döviz çekerek yaratılan döviz bolluğu, sürdürülemez, sağlıksız bir politikadır.Yüksek faizden yararlanmak için ülkeye döviz gönderenler (açık anlatımla, borç para verenler), ülkenin döviz borcunun büyüdüğünü, döviz açığının kapanamaz duruma geldiğini görünce, gönderdikleri parayı geri alamama endişesine kapılır. Yüksek faize rağmen döviz göndermez olur. İşte o zaman döviz kıtlığı başlar. Döviz kıtlığı başlayınca da doların fiyatı alır başını gider. Üretmek yerine borçlanıyoruz Dönelim yazının başında aktarılan "piyasa oyuncusunun söylediklerine"... Evet, birçok kişi için şimdilerde ekonomide sağlık işareti dolar fiyatının ucuzlaması ama... Bu çok yanlış bir değerlendirmedir.Siz başkalarının söylediklerine bakmayınız. Kendi değerlemenizi yapınız. Bakınız bakalım dolar fiyatı nasıl ucuzluyor? (1) Ülkede üretim ve ihracat arttı. Dolar gelirimiz arttı. Bu yüzden dolar bollaştı ve fiyatı ucuzluyor mu? (2) Yoksa, Merkez Bankası önce faizleri artırdı, yurtdışından borç göndereceklere ödün verdi, sonra döviz satarak piyasaya mal çıkardı da onun için mi dolar ucuzluyor?Yoksa siz de, "Dolar fiyatı ucuzlasın da ne olursa olsun... Üretim, istihdam, ihracat artmasa da olur. Biz yüksek faizi ödediğimiz sürece yabancılar bize döviz gönderir. Ucuz ithalatla günümüzü gün ederiz. Cari açığın (döviz açığının) büyümesinden bize ne? Böyle gelmiş, böyle gider" diyenlerden misiniz? guras@milliyet.com.tr Borç dövizi ucuz satıyoruz
