Önce bir hikâye anlatayım... 1960'lı yıllarda Devlet Planlama Teşkilatı'nın kurulduğu yıllarda, henüz kaliteli tohum kullanımı başlamadığı için bizim buğday üretimimiz büyük ölçüde yağışa bağlı olarak azalır, çoğalır, yağmur yağmayan yıllarda bize yetmezdi. Ne kadar az üretim olursa, o kadar ithalat yapmak zorunda kalırdık. Ama o yıllarda buğday ithal etmek için 100 bin, 200 bin dolarımız da yoktu.O zamanın Devlet Planlama Teşkilatı, müsteşarından kapıcısına, topu topu 85 kişi... İlkbahar aylarında biz plancılar sabahtan akşama pencereden bulutları gözlemekten bitap düşerdik... Düşününüz... Yağmur yağmazsa, dert. Buğday yetmeyecek. İthalat gerekecek. Döviz yok. Yağmur yağacak olsa, gene dert. TMO'nun buğdayı koyacak deposu, ödeyecek parası yok. Buğday için parayı nereden bulacağız?.. Bu yıl tarım ürünü bol. Hem de çok bol... Sevinmemiz lazım ama sevinemiyoruz. Çünkü bu bol tarım ürününü ne yapacağımızı bilemiyoruz. Aynı Nasrettin Hoca hikâyesindeki durum. Yağmur yağarsa, çömlekçi damat batacak. Yağmazsa, çiftçi damat... Yağsa da dert... Yağmasa da...İşte o biçim... Bu yıl ürün bol... Ne yapacağız?Tarımda olan biteni iyi izleyen Ali Ekber Yıldırım kardeşim benim için bu yılın ürün durumu hakkında bilgi topladı. Bugüne kadar sadece fındık sorunu gündeme geldi. Bakınız sırada başka ne sorunlar var:- Pamukta bu yıl ürün bol. Pamuk fiyatları düşünce, birçok üretici pamuktan vazgeçti. Mısır ekti. Ama pamuk fiyatları yükselince, bu yıl mısırdan tekrar pamuğa dönüldü. 1 milyon tona yakın ürün bekleniyor. (Ama gene de yetersiz. 700 bin ton ithalat yapıp 800 milyon dolar döviz ödeyeceğiz.)- Mısır üretimi geriledi. 2004 yılına kadar yılda 2 milyon ton mısır ithal ederdik. Pamukta fiyat düşünce üretici mısır ekti. Bu defa 1 milyon ton mısır fazlası elde edildi. Fiyatlar düştü. Bu yıl mısır ekilmedi. Mısır ithal edeceğiz. Bu yıl ürün bol - Ayçiçeğinde durum iyi. Ayçiçeğine geçen yıl prim verildi. Buğday da para etmeyince çiftçi ayçiçeği ekti. Bu yıl 1 milyon ton ürün bekleniyor.- Zeytin ve zeytinyağında bu yıl var yılı. Önemli olan ihracatı bilinçli yapmak.- Tütünde IMF talimatı doğrultusunda hızlı gerileme var. Tütün üretimi yapan aile sayısı 600 binden 250 bine, üretim miktarı 250 bin tondan 115 bin tona düştü.- Buğdayda verimlilik düşük, maliyet yüksek. TMO'nun destek fiyatı dünya fiyatlarının üzerinde.- Şekerpancarında üretim ve tatlandırıcı kotası ve de kaçak şeker nedeniyle pancar üreticisi sıkıntılı.- Kuru üzümde, kuru incirde talebi aşan ürünü piyasadan kimin nasıl toplayacağı, nasıl stok edeceği, fiyatın nasıl destekleneceği tartışılıyor.- Çayda üretim 200 bin ton dolayında. Bizde fiyatlar yüksek olduğu için yerli çay yüzde 145 gümrükle korunuyor. Bu ise kaçakçılığı cazip hale getiriyor. Yılda 40 bin ton kaçak çay yurda girince o kadar çay elde kalıyor. Yüksek fiyat bekleyişinde Ürün 2005 2006*Pamuk 856 950Zeytinyağı* 70 180Buğday 21.500 22.000Kuru üzüm 242 300Kuru incir 50 50Ayçiçeği 850 1.000Mısır 4.000 3.200Tütün 120 115Fındık 550 650Şekerpancarı 13.000 13.000 * Zeytinyağında 2005 yok yılı, 2006 var yılı. guras@milliyet.com.tr Tarım ürünleri 2006 yılı üretim tahminleri (milyon ton)
