Bir şirketin büyüklüğünün göstergesi net satışlarının büyüklüğüdür. Ama sadece satışları büyütmek işe yaramaz. Satışlarını büyüten şirketin yaptığı işten de kar etmesi gerekir. Kar hem şirketler için, hem ekonomi için "iyilik" getirir.
Türkiye'de halka açık (hisse senetleri borsada alınıp satılan ve dolayısıyla büyümesinden ve karlılığından halkın da doğrudan yararlanabildiği) üç büyük beyaz/kahverengi eşya üreticisi var: Arçelik, Vestel ve Beko... Bu yazının altında Garanti Yatırım'dan Yonca Moralı'nın yardımı ile hazırladığım üç şirketin durumunu bir arada gösteren bir özet tablo bulacaksınız.
- 2003 yılının ilk dokuz aylık döneminde Arçelik'in net satışı 1 milyar 253 milyon dolar, Vestel'in net satışı 749 milyon dolar, Beko'nun 524 milyon dolar.
- Yılın ilk 9 ayında yurtdışına net satış rakamı Vestel'de 665 milyon dolar, Arçelik'te 430 milyon dolar, Beko'da 372 milyon dolar.
- Satış karı, Arçelik'te 367 milyon dolar, Vestel'de 123 milyon dolar, Beko'da 70 milyon dolar.
- Vestel'in 39 milyon dolar, Beko'nun 13 milyon dolar faaliyet dışı geliri, Arçelik'in ise 6 milyon dolar faaliyet dışı gideri var.
- Finansman gideri yılın ilk 9 ayında Vestel'de 38 milyon dolar, Beko'da 6 milyon dolar. Arçelik'in 11 milyon dolar faiz geliri var.
- Neticede, vergi karşılığı ayrıldıktan sonra 2003 yılının ilk 9 ayında Arçelik'in karı 101 milyon dolar, Vestel'in karı 56 milyon dolar, Beko'nun 17 milyon dolar.
Sayın okuyucularım, bu üç kuruluş Türk sanayiinin önemli kuruluşları. İleri teknoloji gerektiren TV üretiyorlar. Vestel 9 ayda toplam net satışının yüzde 89'unu ihraç etmiş. Beko net satışlarının yüzde 71'ini ihraç etmiş. Arçelik net satışlarının yüzde 34'ünü ihraç etmiş. Ancak Arçelik'in bu tablolara yansımayan yurdışı faaliyeti de var. Arçelik yurtdışında da üretim yapıyor. Ve bu üretim yurtdışında satılıyor.
Demek ki, bu üç büyük sanayi kuruluşumuz artık iç pazardan çok dış pazar üretim yapmaya başlamış durumda. Mal satıyor, kar ediyorlar. Bunlar sağlıklı göstergeler. Hem bu üç kuruluş, hem de Türk sanayii için.
