Olayların içinden Görünen o ki Wolfowitz gider ve Dünya Bankası da biter. Bitmese bile, güçsüz, saygınlığı olmayan uluslararası bir yardım kuruluşuna dönüşür.Dünya Bankası'nın kuruluşundaki şartlar ve amacı başkaydı. Şartlar değişti. Daha sonra zoraki olarak yaşamını sürdürmesi için yeni yeni işler edinir oldu. (Örnek: Türkiye'deki Eşcinseller Derneği, Dünya Bankası'nın 5 bin dolarlık yardımıyla, "Anne, Baba... Ben Eşcinselim" isimli kitabı yayımladı. Milliyet, 13.5.2007)Dünya Bankası ile IMF'nin kuruluşuna 1944 yılında Bretton Woods'da toplanan 43 ülke temsilcileri karar verdi. Türkiye de bu ülkelerden biriydi. Başkan Bush'un, "Irak Fatihi" olarak ün yapan sivri bir ismi Wolfowitz'i, zorlayarak Dünya Bankası'nın başına getirmesi, Dünya Bankası'nın "ne işe yaradığı"nın sorgulanmasına yol açmıştı. Wolfowitz'in kadın arkadaşı Şaha Ali Riza'ya sağladığı imkânlar nedeniyle ortaya çıkan kriz sonucu da şimdilerde Dünya Bankası'nın misyonunun sona erip ermediği tartışılır oldu. Bretton Woods toplantısının çağrısını ABD yapmıştı. Harp sona ermiş. Avrupa yenilmiş, yıkılmış, çökmüştü. Para sistemi ve ekonomi çökmüştü.Dünyada ekonomiyi canlandırmak gerekiyordu. Ekonominin canlanması için öncelikle Avrupa'nın yeniden imarı, daha sonra da uluslararası ticaretin aksamamasını sağlayacak para sisteminin kurulması gerekiyordu.Bretten Woods anlaşmasıyla 2 kuruluş oluşturuldu: IMF ve IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası-Dünya Bankası).IMF, uluslararası para sisteminin düzenli işlemesini sağlayacak, döviz kurlarının istikrarını koruyacak, döviz kısıtlamalarını kaldıracak, ödemeler sisteminin kurulmasına yardım edecek, cari işlemler sorunu olan ülkelere finansal destek verecekti.Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası ise harp nedeniyle yıkılan ülkelerin altyapı sorunlarının çözümü için devletlere (özel sektöre değil) düşük faizli kredi verecek, bağışlar yapacaktı. İlk kredi olarak ülkenin imarı için Fransız devletine 250 milyon dolar kredi verildi. Hedef, ülkelerin imarıydı Dünya Bankası Türkiye'ye de altyapı yatırımları için kredi verdi. İlk krediyi 1950 yılında aldık. Karayolları, barajlar ve elektrifikasyon yatırımları için Dünya Bankası'nın yardımını gördük. Dünya Bankası Türk özel sektörüne doğrudan kredi vermedi. Ama Türkiye Sınai Kalkınma Bankası'nın kuruluşunu sağladı. IFC (Uluslararası Finans Kuruluşu) aracılığıyla önemli sanayi projelerine destek sağladı.Zamanla, şartlar değişince, Dünya Bankası'na yeni misyon arayışları başladı. Dünya Bankası'nın fakirliğin önlenmesi, felaketlere yardım konusunda etkin olması, gelişmekte olan ülkelerde gelişme projelerine katkısı öngörüldü.185 ülkenin üye olduğu Dünya Bankası'nın 100 ülkede temsilciliği, 10 bin çalışanı var.Yönetimde ABD yüzde 16.4 oyla etken durumda. Almanya'nın yüzde 4.5, Fransa ve İngiltere'nin yüzde 4.3 oyu bulunuyor. Önemli kararlarda yüzde 85 oy gerektiği için ABD tek başına önemli kararları bloke etme gücüne sahip. Kuruluşundan bu yana bankanın başkanını ABD yönetimi belirliyor. Diğer üyeler mecburen oyluyor. guras@milliyet.com.tr Bize de yararı oldu
