Hasan Mert Kaya

Yüzü Akdeniz’e dönük, farklı inançların, onlarca mezhebin birer sokak arayla görülebileceği çok renkli bir alem Beyrut. Âşık olabileceğiniz ve yaşamayı düşünebileceğiniz bir Doğu Akdeniz rüyası.

Beyrut’un cazibesi Ortadoğu’da farklı kültür ve inançların birbirine en çok yaklaştığı yer olmasında yatıyor. Akdeniz’in tacir kavmi Fenikelilerden itibaren sayısız medeniyete ev sahipliği yapan Beyrut 20.Yüzyıl’ın son çeyreğinden bugüne çok yıkım gördü ama her seferinde küllerinden doğmayı başardı. Arkasında zümrüt yeşili Anti Lübnan Dağları’nın yükseldiği Beyrut’un yüzü Akdeniz’e dönük. Akdeniz’in başlangıç noktası diyebileceğimiz Doğu kıyılarında sıralı onlarca kent arasında en ünlüsü kuşkusuz Beyrut şehri. Özellikle Orta çağ tarihine biraz ilgili olanların isimlerine yabancılık hissetmeyecekleri şehirler Trablus, Byblos, Sayda ve Sur Beyrut’la birleşmiş. Beyrut farklı inançların, onlarca mezhebin birer sokak arayla

Kayıp Alfabe, Anadolu, Mezopotamya ve Akdeniz havzasının binlerce yıllık kültürel birikimini sanat yoluyla anlatan bir seçki. Sanatseverleri geçmişin izleriyle bir yolculuğa çıkaran sergi, geleceğe de bir davet.

Ahmet Güneştekin’in Kayıp Alfabe sergisi, 17 Ocak - 20 Temmuz 2025 tarihleri arasında Artİstanbul Feshane’de sanatseverlerle buluşuyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İBB Kültür’ün katkılarıyla düzenlenen sergi, sanatçının geçmişle bugünü buluşturan eserlerini gözler önüne seriyor. Christoph Tannert’in küratörlüğünü üstlendiği sergi, Artİstanbul Feshane’nin tarihi atmosferinde izleyicilere unutulmaz bir deneyim sunuyor.

 Hikâyelerle örülen dünya

Ahmet Güneştekin, çalışmalarında taş, metal ve çeşitli nesnelerle şekillendirdiği hikâyeleri gün yüzüne çıkarıyor. Sergide yer alan eserler, sadece geçmişin izlerini taşıyan nesneler değil, aynı zamanda geleceğe bir davet. Güneştekin’in yaklaşımlarında, tarihin içinden

Sıra dışı bir aile olan Della Suda’nın ilk temsilcisi eczacılığın Türkiye’deki öncülerinden Francesco Della Suda’ydı. Kırım Savaşı’ndaki hizmetlerinden dolayı ödüllendirilerek ‘paşa’ unvanı verildi ve adı ‘Faik Paşa’ olarak değiştirildi.

İstanbul Çukurcuma’daki Faik Paşa Yokuşu adını eczacılığın Türkiye’deki öncülerinden bir İtalyan olan Francesco Della Suda’dan alır. Devlet hizmetlerinden dolayı paşa ünvanı verilen ve adı da Faik Paşa yapılan Francesco Della Suda sıra dışı bir isimdi. Francesco Della Suda, 1814 yılında bir Yunan adası olan Syros’da doğmuştu. İtalyan asıllıydı ve daha 12 yaşındayken annesini yitirince Pera’da bulunan Sainte Marie Manastırı’nın yetimhanesine verilmişti. 17 yaşına geldiğinde Maltepe Eczanesi’nde çırak olarak çalışmaya başladı.

Orduya İlaç temini 

Çalışkan ve hırslıydı. Üç yıl içinde baş eczacı, 1837 yılına gelindiğinde ise Osmanlı İmparatorluğu Ordu Merkez Eczanesi’nin yöneticisi oldu. Hekimbaşı Abdülhak Molla tarafından kendisine verilen bu

Cömert bir kraliçe olan Melike Zübeyde, kimin ne kadar borcu varsa kapatırdı. Bayramları vesile yaparak Bağdat’ta borcundan dolayı hapiste olanları kurtarırdı. Köle pazarlarına adamlarını gönderir ve onları özgürlüğüne kavuştururdu.

Orta çağ tüm dünyada güçlü monarşilerin çağıydı. Hem Ortadoğu’da hem de Avrupa’da askeri yönden güçlü monarşiler topraklarını hızla genişletiyor, önlerine çıkan yerel derebeyliklerini kolayca hakimiyetleri altına alıyordu. Kısa süren Emevi İmparatorluğu ardından iktidarı ele geçiren Abbasi Devleti de kısa sürede bir imparatorluğa dönüştü. Merkezi Bağdat olan Abbasiler’in en kudretli dönemi kuşkusuz halife Harun Reşid’in dönemiydi. Bu dönem Binbir Gece Masalları ve Şehrazad gibi bugün bile sevilen masalların ortaya çıktığı, Yunanca, Süryanice ve Hint dillerinden kadim kaynakların Arapça’ya aktarıldığı, keşif ve icatların bol olduğu parlak bir zamandı. Harun Reşid’in iktidarında en az onun kadar etkili bir isim ise eşi

Yer tahsisi Sultan I. Abdülmecid tarafından yapılan Feriköy Latin Katolik Mezarlığı, İstanbul’un mezarlık mimarisi, mezarlık kültürü ve barındırdığı isimleri ile tam bir açık hava müzesi niteliğinde.

Kadim tarihi boyunca birçok inanca ev sahipliği yapan İstanbul’da üç semavi din mensuplarının yaşamları kadar ölümlerinin etrafında da yüzyıllar boyunca köklü bir tarih oluştu. İstanbul gibi son derece zengin kültürel katmanlarla bezeli bir şehrin mezarlıkları da kuşkusuz büyük bir tarihi mirasın hafızasını barındırıyor. Eski Osmanlı Müslüman mezarlıklarının yanı sıra Yahudi, Ermeni, Rum mezarlıkları ve Latin Katolik mezarlıkları işte bu zengin tarihe yön vermiş nice ismin hatırasını barındırıyor. Azınlık mezarlıkları içerisinde barındırdığı aileler, sanatçılar, mimarlar, diplomatlar ve iş insanları ile en ilginç mezarlıklardan birisi de Feriköy Latin Katolik Mezarlığı. Feriköy Latin Katolik Mezarlığı’nın İstanbul kent hafızası için ne ifade ettiğini, neden çok önemli olduğunu anlayabilmemiz için

Diyarbakır Ulu Camii ile oldukça benzer özellikte olan Emevi Camii İslam tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Cami ayrıca ezanın üç müezzinle aynı anda koro şeklinde okunduğu dünyadaki tek cami olma özelliğine sahip.

İslam dünyasının dördüncü haremi olarak bilinen Şam Emevi Camii mimarisi, görkemli minareleri ve dış cephesindeki mozaik süslemeleri ile dikkat çeker. Caminin kardeşi olarak nitelendirilen ve yine İslam dünyasının beşinci haremi olarak değerlendirilen Diyarbakır Ulu Camii ile oldukça benzer özellikte olan Emevi Camii İslam tarihinin de en eski ve en büyük camilerindendir.

Kadim Şehrin Kadim Mabedi

Türkçe Şam olarak bilinen şehrin orijinal ismi Dimaşk. Şehir 12.000 yıldır kesintisiz biçimde insan hayatının devam ettiği, dünyanın en eski şehri sayılıyor. Orta çağın ünlü tarihçisi İbn el Asakir’in Dimaşk Tarihi adlı 81 ciltten oluşan muazzam eseri işte bu binlerce yıllık tarihi şehrin geçmişine ışık tutan çok değerli bir eserdir. Dimaşk Camii olarak da adlandırılan Şam Emevi Camii antik

Suriye tarih boyu güç mücadeleleri ve savaşlara sahne oldu. Suriye topraklarını İslamiyet ile buluşturan milat olan Yermük Savaşı, tarihin en kanlı savaşlarından biriydi. Doğu Roma/Bizans İmparatoru Heraklius, bu savaşı kaybettikten sonra,  “Elveda Suriye” anlamına gelen; ‘Sozo Suria’ sözünü söyledi.

“Elveda Suriye” anlamına gelen bu sözü Doğu Roma imparatoru Heraclius 20 Ağustos 636 yılında Müslüman Araplarla yapılan Yermük Savaşı’nın kaybedilmesinin ardından söylemişti. Savaşı Antakya’daki karargâhından izleyen imparator bu sözü söylerken yüzlerce yıldır Roma egemenliğinde olan Suriye topraklarını kalıcı olarak kaybettiğinin farkındaydı.

Suriye ve Levant Toprakları

Yermük Savaşı’nın ardından hızla İslamlaşan Suriye, Ürdün, Lübnan ve Filistin’den oluşan Levant Bölgesi İslam tarihi boyunca kültür ve medeniyet üreten, sürekli el değiştiren hareketli bir coğrafya oldu. Dört halife döneminde fetihlerle İslam egemenliğine giren bölgenin

Arap dünyasının divası, Ortadoğu’da insanlara direnmeyi, hayata dört elle sarılmayı, haksızlıklar karşısında dimdik durmayı şarkılarında kadife sesiyle duyurdu her zaman

Doğu Akdeniz'in en sevilen, en çok dinlenilen masal sesli divası Feyruz Kasım ayında geçtiğimiz 21 Kasım’da 90 yaşına girdi. 2002 yılında Paris’te verdiği bir konserde Feyruz’un ağzından şu cümleler dökülmüştü: “Yine de bir gün Filistin halkının özgürlüğünü, çocukların doyasıya gülüşünü göreceğim..”

İpeksi Ses

Feyruz'u dinlemeye Şam'da başlamıştım. Sesi, şarkıları ruhumu öylesine sarmıştı ki, Şam'dan sonra gittiğim her yere onu da beraberimde götürdüm. Onu yanımda götürdüğüm hiçbir yerde yabancılık çekmedim. Ruhumun taşınabilir sesi, bazen de saçımı okşayan şefkatli bir anne eliydi o. Levant müziği denilince akla gelen ilk birkaç isimden biri olan Feyruz, Arap dünyasının muhteşem sesli kraliçesi olarak biliniyor. Arapçada Feyruz, turkuaz demek. Sadece kitleler önünde