Yaklaşık olarak bugünkü İzmir iliyle sınırlı alanda; Osmanlı İmparatorluğu egemenlik haklarının kullanımını beş yıl süreyle Yunanistan’a bırakacak.
Bu sürenin sonunda bölgenin Osmanlı veya Yunanistan’a katılması için plebisit (halk oylaması) yapılacak.
Edirne ve Kırklareli dahil olmak üzere, Trakya’nın büyük bölümü Yunanistan’a bırakılacak.
Ceyhan, Antep, Urfa, Mardin ve Cizre kent merkezleri Suriye’ye bırakılacak, İstanbul Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak.
İstanbul ve Çanakkale boğazları ile Marmara Denizi silahtan arındırılacak, savaş ve barış zamanında bütün devletlerin gemilerine açık olacak.
Boğazlar’da deniz trafiği, on ülkeden oluşan uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek; komisyon gerekli gördüğü zaman Müttefik Devletler’in donanmalarını yardıma çağırabilecek.
İngiliz, Fransız ve İtalyan temsilcilerinden oluşan bir komisyon, Fırat’ın doğusundaki Kürt vilayetlerinde bir yerel yönetim düzeni kuracak. Bir yıl sonra Kürtler dilerse Milletler Cemiyeti’ne bağımsızlık için başvurabilecek.
***
Osmanlı, Ermenistan Cumhuriyeti’ni tanıyacak. Türk-Ermeni sınırını hakem sıfatıyla ABD Başkanı Wilson belirleyecek. (Başkan Wilson, 22 Kasım 1920’de verdiği kararla Trabzon, Erzurum, Van ve Bitlis illerini Ermenistan’a verdi.)
Osmanlı İmparatorluğu’nun askeri kuvveti, 15 bini jandarma olmak üzere 55 bin kişilik personelle sınırlı olacak.
Türk donanması tasfiye edilecek, Marmara Bölgesi’nde askeri tesis bulunduramayacak, askerlik gönüllü ve paralı olacak, azınlıklar orduya katılabilecek, ordu ve jandarma Müttefik Kontrol Komisyonu tarafından denetlenecek.
Osmanlı İmparatorluğu’nun mali durumundan ötürü savaş tazminatı istenmeyecek, Türkiye’nin Almanya ve müttefiklerine olan borçları silinecek. Ancak Türk maliyesi müttefiklerarası mali komisyonun denetimine alınacak.
Osmanlı’nın 1914’te tek taraflı olarak feshettiği kapitülasyonlar, Müttefik Devletler’in vatandaşları lehine yeniden kurulacak.
Türk hukuku ve idari düzeni, hemen her alanda Müttefikler tarafından belirlenen kurallara uygun hale getirilecek.
Sivil deniz ve demiryolu trafiği, Müttefik Devletler arasında yapılan işbölümü çerçevesinde yönetilecek, iş ve işçi hakları düzenlenecek.
***
Yukarıdaki maddeler, Sevr Antlaşması’nın bazı bölümleri.
Bugün bu antlaşmanın tarihin çöp tenekesine atılmasında Türk ulusuna önderlik eden Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümünün 80. yıldönümü.
Hafıza-ı beşer nisyan ile mululdür. (İnsan hafızasının unutma gibi bir maluliyeti vardır.)
Laf salatasına gerek yok. Sevr Antlaşması’nın maddeleri, Atatürk olmasaydı neler olacağının tarihi belgesidir.
Son 10 Kasım’a kadar tekrar tekrar okumakta yarar var.
