Başlıktaki Türkiye manzarasının ortaya çıkması için illa petrol ya da altın bulmamız gerekmiyor.
12 milyon ton ve 25 milyar lira değerinde meyve ve sebzenin çöpe gittiği ülkeyiz biz, meyve ve sebze ihracatının dört katından fazla bu rakam.
Moda haline gelen “Serpme Kahvaltı” sofralarından çöpe giden gıda yaklaşık 100 milyar liralık bir değer oluşturuyor. Çöpe giden sadece gıdalar değil, o gıdaların üretilmesi sürecinde harcanan emek, harcanan enerji, su, üretim ve dağıtım sırasında havaya salınan karbon, onlar da tamamen zarar hanesinde.
Mavi bayraklı plajı olan otelleri tercih ediyoruz ya, bir de hiç bilmediğimiz turuncu bayraklı oteller var. Turuncu bayrak, gıda israfına karşı organizasyonlarını ve personel eğitim süreçleri tamamlanmış işletmelere veriliyor. Bayıldığımız açık büfelerdeki yiyeceklerin 3’te ikisi çöpe gidiyorsa durup düşünmek lazım.
Birleşmiş Milletler’in Gıda İsrafı Endeksi Raporu’na göre kişi başına en çok gıda israfının olduğu ülkeler listesinde en üstlerde Türkiye. Her yıl 7.7 milyon tondan fazla gıdayı çöpe atıyoruz. Kişi başı çöpe attığımız yiyecek 93 kilogram.
Bir zamanlar kişi başına 105 kilogram yiyecek israfı yaşanan Danimarka’da, kekten ekmeğe kadar bayatlayan ürünlerin boyutları küçültülürken, restoranlar müşterilerin bitiremedikleri yemeklerini paket olarak yanlarına vermeye başlamış, artan yemeklerin normalden daha ucuza satıldığını gösteren cep telefonu uygulamaları geliştirilmiş. Bu sayede Danimarka’nın gıda israfı yüzde 25 azalmış.
Bir zamanlar kişi başı yiyecek israfı 82. kilogram olan Almanya, kişi başı çöpe atılan parayı 230 euro olarak hesaplamış ve hemen önlemler almış. Doğru miktarda alışveriş ve doğru miktarda pişirme eğitimini öne çıkarmışlar.
Çin, Boş Tabak Kampanyası başlatıp, otel ve restoran kayıplarını kontrol altına aldı, Güney Kore, pirinci yarım porsiyon sipariş etme kampanyası başlattı, Japonya, son tüketim tarihi kısa olan ürünlerin perakendecilere dağıtılmasını yasakladı, İngiltere, başlattığı kampanyaların sonucu hemen gördü Londra’daki gıda israfı yüzde 14 azaldı. Hollanda’daki bazı ailelerden üç hafta boyunca çöpe attıkları yiyecekleri yazmaları istendi. Yenilebilir gıda israfı üç haftada yüzde 20 azaldı.
Türkiye’de en çok “Ekmek israfı” üzerine kampanya yürütüldü, sonuç da alındı. Kişi başı israf edilen ekmek gramajı azaldı. Bu yetmez bize. Ramazan geliyor, iftar organizasyonlarında masada hazır duran tabakların hiç bittiğini gördünüz mü?
Dünyada son kullanma tarihi yaklaşan ürünleri daha ucuza satan marketler var, Türkiye’de de olabilir bu uygulama. Ama asıl yapmamız gereken gözümüzü daha çabuk doyurup, markete-pazara daha sık uğramayı alışkanlık haline getirmek.
Lady Diana’nın intikamı
Hem ABD hem de İngiltere, kraliyet görevlerini bırakan Prens Harry ve eşinin CBS televizyonunda bu gece ekrana gelecek röportajını bekliyor.
Kimileri için Prens Harry, karısının etkisine girmiş ve şimdi onların canını sıkmaya çalışan genç bir adam.
Oysa Prens Harry aslında karısının değil, annesi Prenses Diana’ya yaşattıklarının intikamını alıyor kraliyet ailesinden.
“Annemin o dönem tek başına neler yaşadığını hayal bile edemiyorum” cümlesinin birinci hedefi babası Prens Charles, ikinci hedefi de kraliyet ailesinin medyayı etkileme, manipüle etme gücüdür.
Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste sözünün ne kadar doğru olduğunu görüyoruz bir kez daha.
Mars’ta yaşam olsa bile...
İtalya, kendi sınırları içerisinde üretilen 250 bin doz Astra-Zeneca aşısının Avustralya’ya ihracatını engelledi. Mars’ta yaşam izi bulunsa bile, uzaylılar dünyaya gelir mi sizce?
ABD, Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’da öldürülmesinde bir numaralı sorumlunun Suudi Arabistan Prensi Selman olduğunu gösteren CIA Raporu’nu kamuoyuna açıkladı, faili yaptırım dışı bıraktı. Üzerinde fiyat etiketiyle dolaşan ülkelerin olduğu bir dünya neden uzaylıların ilgini çeksin ki?..
Koronavirüsün en ağır darbeyi vurduğu ülkelerden biri olan İngiltere’de, hastalık nedeniyle hayatı kaybedenlerden dolayı emeklilik ödemelerinin azalacağı, miras vergilerinin artacağı hesapları yapılmaya başlandı. Bırakın uzaylıları, böyle bir dünyada kalmanın manası var mı?
