ATATÜRK'ün mekan tuttuğu böyle bir salonda, Atatürk'e layık bir toplantı yaptık"...
YTP Genel Başkanı İsmail Cem, Cumhuriyet'in 80. yıldönümünü kutlamak için partisinin önceki gece düzenlediği toplantıdaki konuşmasını bu cümle ile noktalıyordu.
Toplantının yapıldığı mekan, Pera Palas Oteli'nin her tarafı tarih ve güzellik yansıtan salonları idi.
Cumhuriyet'in ilk yıllarında Atatürk bu salonlarda düzenlenen balolara katılır, davetlilerle sohbet eder, hanımefendileri dansa davet ederdi...
YTP'nin İstanbul'da Cumhuriyet'in 80. yılını kutlamak için bu mekanı seçmesi, gerçekten anlamlı idi. Partinin lideri ve eski Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in "Cumhuriyet ve Türk Dış Siyaseti" başlıklı konuşmasında yaptığı bazı tespitler gibi...
* * *
CUMHURİYET döneminde, Atatürk'ün modern Türkiye'nin dış politikası için koyduğu temel ilkelerde ve hedeflerde bir devamlılık ve tutarlılık sağlandı mı?
Dünkü yazımızda işlediğimiz bu konuda - aynı zamanda bir araştırmacı ve düşünür olarak bildiğimiz - İsmail Cem'e, sunuşunun sonundaki sorular faslında, ne düşündüğünü sorduk.
Yanıtı samimi ve düşündürücü idi.
Cumhuriyet'in kuruluş aşamasında Atatürk tarafından konan temel ilkelerin hala yaşadığını ve bu bağlamda Türkiye'nin devrim yapan ülkeler arasında 80 yıl boyunca böyle bir şeyi gerçekleştirebilen nadir ülkelerden biri olduğunu anımsatan Cem şöyle dedi: "Bir özeleştiri yapmamız gerekirse, şimdiye kadar hep inkılaplardan ve elde edilen kazanımlardan söz ettik. Hep Cumhuriyet'in temel ilkelerini koruyacağız dedik. Elbet koruyacağız; ama geliştirerek korumamız, yani uygulamaları çağa uydurmamız lazım. Bu konuda yeterli gayret göstermediğimizi kabul etmeliyiz"...
Cem bu bağlamda bazı örnekler verdi: Bugünkü demokrasi anlayışımız Cumhuriyet'in kuruluş dönemindekinden elbet farklı... Atatürk'ün "Yurtta sulh, cihanda sulh" sloganı ile ifade edilen barışçı yaklaşımdan bazı hallerde uzaklaşıldığı bir gerçek... Bağımsızlık ve egemenlik kavramında da günümüzde bir farklılık var...
"Cumhuriyet'in temel anlayışı, çağı paylaşmaktır" diyor Cem. "Bugün AB ile bütünleşmek istiyoruz. Bu da AB ile kendi egemenliğimizi belli ölçüde paylaşmak, buna karşılık daha geniş bir egemenliğe ortak olmak ve ilk kez bu platformda söz sahibi olmak demektir"...
Cumhuriyet'in temel ilke ve parametrelerinin ışığında, Türk dış politikasının nasıl gelişmesi gerektiği konusunda Cem'in görüşü de şöyle: "Bu ilkelerin özüne dikkat etmeli, ancak bunları da çağın, günümüzün siyasal, ekonomik ve teknolojik gelişmeleri ile de bağdaştırmalı"...
* * *
GERÇEKTEN günümüzün şartlarına uygun politikalar geliştirirken, Cumhuriyet'in hala geçerliliğini koruyan temel bazı prensiplerini ve hedeflerini inkar etmeye hiç gerek yok. Ancak bu temel ilke ve amaçları korurken, bugün dünkünden farklı bir dünyada yaşadığımızı dikkate alarak, yeni koşullara ve konjonktüre göre ayarlamalar yapmak da çok gerekli...
