Sami Kohen

Sami Kohen

skohen@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

30 Ocakta yapılan ve ancak 2 hafta sonra (önceki gün) kesin rakamları açıklanan ilk çok partili seçimlerden çıkan sonuç bu.Ancak hemen şunu anımsatalım: Bu seçimler bir nevi kurucu meclis görevini yapacak olan bir "geçiş" yönetimi için yapıldı. Şimdi yeni anayasa hazırlanacak, referanduma sunulacak ve esas seçimler yıl sonunda gerçekleşecek. Tabii her şey yolunda giderse...* * *Baştaki tahminimize dönersek, bu aşamada ortaya çıkan tablo şöyle: Seçimlerin galibi Şiiler. Nüfus çoğunluğu (yüzde 60) nedeniyle böyle bir sonuç çıkması normal... Anormal olan, Sünnilerin (nüfusun yüzde 20si) mecliste çok silik hale düşmesi. Bunun da nedeni, Sünni seçmenlerin ya "boykot"tan veya "korku"dan, sandık başına gitmemiş olması... Kürtlere gelince, onlar ulusal parlamento ve yerel meclislerde nüfuslarının çok üstünde temsil hakkını elde ettiler. Çünkü sandığa gitmekte en büyük kararlılığı ve çabayı onlar gösterdi...Bu tabloda ne yazık ki Türkmenler çok marjinal hale düştüler. Bunun bir nedeni kuşkusuz yapılan baskılar, hileler, düzensizlikler... Ancak bir Dışişleri yetkilisinin bize dediği gibi, Türkmenler hem seçimlere gereken ilgiyi tam göstermediler, hem de kendi aralarında bölündüler. İki buçuk milyon Türkmenden sadece 93 bininin sandık başına gitmesi bunun göstergesi.* * *Şimdi bu tabloya göre "yeni Irak" nasıl yapılanacak?Şii çoğunluk, tek başına hükümet kuramayacağına göre, kendisine koalisyon ortağı arayacak. Bu da büyük olasılıkla Kürtler olacak.Tabii yeni meclisin, Irak ulusunu tam temsil etmediği açık. Dolayısıyla Şii çoğunluğun ve onun kuracağı yeni yönetimin, her şeyden önce meclisteki temsil boşluğunu başka şekilde doldurması şart. Bu, yönetime Sünni ve Türkmen temsilciler alıp bir Milli Birlik Hükümeti oluşturmakla, yeni anayasanın hazırlanmasında onlara da geniş söz hakkını tanımakla ve pratikte bir "toplumsal uzlaşma" sağlamakla mümkün olabilir.Aksi halde, yani Sünniler, Türkmenler ve iyi temsil edilemeyen gruplar dışlanırsa, sürtüşme, hatta şiddet daha da tırmanabilir.* * *Türkiye açısından yeni tablo ne ifade ediyor?Ankara bir resmi açıklamayla, pozisyonunu ortaya koydu. Verdiği mesaj, yeni yönetimin dengeleri dikkate alan adımlar atması ve özellikle bundan sonra yapılacak seçimlerde aynı hataları tekrarlamamasıdır. Türkiye için tabii en önemlisi, Irakın toprak bütünlüğünün, ulusal birliğinin korunmasıdır. Irakın yeni siyasal yapısında Kürtlerin yer alması, üst düzey bir yetkilinin belirttiği gibi, bir sorun sayılmamalı. Kürt liderlerin Irakın merkezi yönetimiyle entegre olması, ayrılıkçı eğilimleri frenleyebilir de... Ama, Kürtlerin Kuzey Iraka ve özellikle Kerküke sahip çıkmaya kalkışması, sürtüşmeye, gerginliğe yol açar.Böyle durumlara gelinmemesi için aralarında Kürtlerin de yer alacağı Şii ağırlıklı yeni yönetime (ve tabii Irakın dizginlerini elinde tutan ABDye) büyük sorumluluk düşüyor... skohen@milliyet.com.tr Siilerin geniş ölçüde hâkim olacağı, Sünnilerin eski güçlerini kaybedeceği, Kürtlerin yönetimde daha çok yer alacağı... ve de laik devlet yapısının zayıflayacağı, buna karşılık İslami düzenin oluşmaya başlayacağı bir Irak...