Sami Kohen

Sami Kohen

skohen@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Gerçekten Filistinliler, çok zor şartlar altında sandık başına gidip önümüzdeki dönemde yönetimin başında görmek istedikleri yeni "reis"i seçtiler.Oysa Filistin halkı işgal altında yaşıyor. Şiddet ortamında tam bir dolaşım serbestisine dahi sahip değil. Aday olabilecek kişilerden bazısı hapiste... Ayrıca Filistinli radikaller ve şiddet yanlıları da seçimleri boykot kararı aldı...Bütün bu zorluklara rağmen, Filistinliler bu seçimlerin yapılmasında kararlı davrandılar. Adaylar kendi aralarında centilmence yarıştı; seçmenlerin çoğu da oylarını düzen içinde kullanıp tercihlerini ortaya koydu.Filistin böylece normal olmayan şartlarda da, demokrasiyi hayata geçirmenin (bu demokrasi "mükemmel" sayılmasa dahi) mümkün olduğunu kanıtlamış oldu...* * *BU, çoğu monarşiler ve otoriter rejimler tarafından yönetilen birçok bölge ülkesi için bir örnek oluşturuyor.Bu ülkelerin bir kısmında seçimler hiç yapılmıyor. Kral veya devlet başkanı öldüğünde, oğlu onun koltuğuna oturuyor... Bazısında hiç seçim yapılmıyor. Bazısında ise ciddi kısıtlamalar uygulanıyor: Örneğin kadınlar seçimlere katılamıyor...Yıllardan beri süregelen bu durum, Batıda demokrasinin Ortadoğuda başarı şansına sahip olmadığı, hatta İslamla demokrasinin bağdaşmadığı gibi iddiaların ortaya atılmasına yol açtı. Şimdi bunu böyle katı bir görüşe bağlamanın doğru olmadığını görenlerin sayısı artıyor. Bu arada Arap dünyasında demokrasiye açılım yönünde bazı kıpırdamaların başladığı da kaydediliyor.Nitekim, bazı Batılı yorumcular Filistin seçimlerinin Arap dünyası içinde bir "domino etkisi" yapacağı, yani bundan sonra diğer Arap ülkelerinde de demokratikleşme yönünde, halktan kaynaklanan istek ve baskıların geleceği kanısındalar.* * *BU bağlamda Irakta 30 Ocakta yapılacak seçimler de büyük önem taşıyor.Iraktaki şartların Filistindekilere benzeyen bazı özellikleri var. Irak işgal altında. Sünni liderler ve örgütler boykot ilan etmiş durumda. Ama buna rağmen "geçici hükümet" ve partilerin çoğu, seçimlerin mutlaka zamanında yapılmasını istiyor.Iraktaki şiddet ortamı tabii Filistindekinden çok daha ciddi. Irakta şimdi ABD askerlerinden çok Iraklı politikacılar, güvenlik mensupları ve bürokratlar saldırılara hedef oluyor.Bu bakımdan Irakta seçimlerin gerçekleşmesi ve bunun hakiki bir demokrasi deneyimi olması daha zor... Ama bir bakıma da zorunlu...Seçimlerin yapılması ülkede siyasi yapılanmanın gerçekleşmesi, günlük yaşamın normalleşmesi ve de işgal döneminin sona ermesi yolunu açacaktır. Bunun aksine, seçimlerin yapılamaması bütün bu hedefleri ve takvimi altüst edecek, şiddeti ve anarşiyi tırmandıracak, hatta ülkenin bölünmesi tehlikesini artıracaktır.Irakta seçimlerin zamanında yapılması, kuşkusuz Irakın geleceği açısından hayati önem taşıyor. Ancak bu aynı zamanda Irakın da, Filistin gibi, Ortadoğuda demokrasinin zor şartlarda bile yaşama geçirilebileceği mesajını vermesini sağlayacaktır. skohen@milliyet.com.tr FİLİSTİN seçimleri, Ortadoğuda demokrasinin başarı şansının bulunduğunu gösteren ilginç bir deneyim oldu.