™ncü grubun hazırlık çalışmalarından sonra, "nümüzdeki 15 gün içinde Afganistan'a esas 261 kişilik askeri birlik gidecek ve yeni oluşmakta olan "Uluslararası Güvenliğe Destek Gücü"ne (ISAF) katılacak.Türkiye'nin bu barış gücünde yer alması, "nemli. Türkiye b"ylece, BM şemsiyesi altındaki bu çokuluslu güç çerçevesinde Afganistan'da bir "askeri varlık" g"stermiş olacak. Hele, beklendiği gibi, "nümüzdeki ilkbaharda bu gücün başına bir Türk komutan getirilirse, Türkiye'nin bu alandaki rolü daha da artmış olacak.* * *ISAF, henüz taşların yerine oturmadığı Afganistan'da, zor bir misyon üstlenmiş bulunuyor. Balkanlar'daki BM barış güçlerinden farklı olarak ISAF'ın işlevi (detayları tam açıklık kazanmadığı için) daha kritik. šstelik Afganistan'da bazı güçler ("savaş lordları") her türlü "yabancı asker"e karşı...Bunun dışında ISAF'a katılacak ulusal birliklerin finansmanı konusu da henüz belirlenmiş değil. ™rneğin Türk birliğinin harcamalarını kim "deyecek? Başbakan Ecevit'in Washington'da g"rüştüğü konulardan biri de bu idi. Başkan Bush'un s"ylediği de şu oldu: "Türkiye henüz koalisyon gücünün başına geçip geçmeyeceğine tam karar vermiş değil. Bu, müzakere aşamasındadır. Bütçe aşaması, angajmandan sonra gelecek." ™yle g"rünüyor ki, "nce Türk birliği gidecek ve büyük olasılıkla Türk komutan, İngiliz subayından g"revi devralacak ve... istim arkadan gelecek...* * * TšRKİYE'nin Afganistan'da oynamak istediği rol sadece askeri alanda değil. Ankara asıl Afganistan'ın ihtiyacı olan A'dan Z'ye kadar yeniden yapılanmasına aktif biçimde katılmayı planlıyor. Afganistan'ın şartlarını bilen ve daha "nce de ona yardım elini uzatan Türkiye, bu ülkenin "zellikle sağlık, eğitim gibi ivedi sorunlarının ç"zümüne destek olacak. Ayrıca güvenlik güçlerinin, polisinin "rgütlenmesine yardım edecek... Mesele, bu işlerin de hangi mali kaynaklarla gerçekleştirileceğidir. Açıkçası Afganistan'ın parası yok. O kadar yok ki, 270 bin memur, aylardır maaşını alamıyor. Devlet dairelerinde bırakın bilgisayar veya daktiloyu, çalışma masası ve telefon dahi doğru dürüst yok!.. BM "zel temsilcisi Brahimi, ivedi ihtiyaç olan 7 milyon doları toplamak için adeta çırpınıyor!* * *EĞER uluslararası camia bir fon kurarsa, iş yürür. Dünya Bankası'nın tahminine g"re, yeniden yapılanma işi için 15 milyar dolara ihtiyaç var. ™nümüzdeki hafta Tokyo'da yapılacak bir toplantıda, bunun nasıl sağlanacağı tartışılacak.Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in "nceki gün Washington'da açıkladığına g"re, Türkiye Dünya Bankası ile sıkı işbirliği kuracak. Bunların hepsi iyi. Ancak Türkiye'nin arzuladığı rolü oynaması için paraya ihtiyaç var. Bunun için de fonun kurulup faaliyete geçmesi gerekiyor. Kısacası, pratikte Türkiye'nin Afganistan'da daha geniş rol oynaması, para işinin halline bağlı g"rünüyor... skohen@milliyet.com.tr Türkiye dün Afganistan'a g"nderdiği 20 kişilik ""ncü" askeri heyetle, Taliban sonrası d"nemde ülkede oynayacağı rol ile ilgili ilk "nemli adımı attı.
