ABD Başkanı, "şer ekseni"ne Irak'la (ve Kuzey Kore ile) birlikte İran'ı da dahil ettiğine g"re, demek ki Washington Tahran'a karşı da bir şeyler yapmayı tasarlıyor.Bush'un - ve son olarak Savunma Bakanı Rumsfeld'in - İran'ı birdenbire "k"tüler" listesine alması ve onu hedef olarak g"stermesi, Batı'da bile çok kimseyi şaşırttı. Çünkü son zamanlarda, ABD ile İran arasındaki buzların erimeye yüz tuttuğuna dair işaretler geliyordu. Washington, Cumhurbaşkanı Hatemi'nin ılımlı kanadı ile dirsek teması kuruyor, Tahran ile ilişkileri normalleştirmeye çalışıyordu.11 Eylül saldırısından sonra, ABD ile İran arasında daha aktif bir yakınlaşma oldu. Tahran'ın bu saldırıyı kınaması, Bin Ladin'e ve ayrıca Taliban'a karşı açık bir tavır alması, ABD - İran ilişkilerinde yeni bir sayfanın açılmakta olduğu yorumlarına yol açtı. Hal b"yle iken, Bush neden İran'ı - Irak'la aynı safta - bir boy hedefi haline getirdi?* * * ABD y"netiminin bu konudaki argümanları "zetle ş"yle: 1) İran kimyasal, biyolojik, hatta nükleer silahlar geliştirmek için büyük çaba harcıyor. İran bugün güçlü bir füze sistemine sahip... 2) Tahran'da ordu, güvenlik güçleri, istihbarat teşkilatı, hala devrimi "ihraç etmek" isteyen radikal kesimin kontrolünde. Bu, İran'ın ter"rist "rgütlere destek vermesi tehlikesini yaratıyor. Nitekim son olarak İsrail'in ele geçirdiği gemideki silahların İran tarafından sağlandığı ortaya çıktı... 3) İran'ın Afganistan'ın batısında kendisine taraftar kabileleri silahlandırması ve bu b"lgeyi kendi nüfuzu altına almaya çalışması, ABD'yi kaygılandırıyor. Washington bunun Afganistan'ı b"lmesine yol açacağından korkuyor... 4) Son olarak Rumsfeld, İran'ın Afganistan'dan kaçan El Kaide ve Taliban mensuplarını barındırdığını "ne sürdü. Ancak İran'ın daha baştan Taliban'a ve Bin Ladin'e karşı çıktığı hatırlandığında, bu iddia pek akla yakın g"rünmüyor... Nedenleri ne olursa olsun, Washington'un şimdi İran'ı "şer üçgeni" içinde g"stermesi, bir dizi soruyu da gündeme getiriyor: ABD İran'ı "yola getirmek" için ne yapacak? Bush'un girişeceği herhangi bir hareket, İran'da Hatemi kampını zayıflatmayacak ve sonuçta "şahinler"in işine yaramayacak mı? Diğer Batılı ülkeler ve Rusya Washington'un bu politikasına destek vermeyeceğine g"re (ki bunun ilk işaretlerini şimdiden g"rüyoruz), ABD bu işte tek başına kalmayacak mı?* * * ABD'nin İran'a karşı ne yapacağı belli değil. Ancak hiç kimse, ABD'nin Irak'a karşı düşündüklerini İran'a karşı da uygulayacağına ihtimal vermiyor. Washington olsa olsa İran'a karşı baskılarını diplomatik ve ekonomik alanda sürdürebilir.Bush y"netiminin Irak'a karşı niyeti ise belli: Saddam'ı devirmek. Bundan artık hiç kimsenin kuşkusu yok. Ama bunun nasıl ve ne zaman gerçekleşeceği, henüz açıklık kazanmadı. Savunma Bakan Yardımcısı Wolfowitz'in de dediği gibi, "Başkan meseleyi ortaya koydu. Ama ne yapılacağı konusundaki karar, henüz uzaklardadır"... Ulusal Güvenlik Kurulu'nun eski danışmanı Tony Blinken ş"yle diyor: "ABD artık mesajını Avrupa'ya ve Rusya'ya açıkça verdi: Irak'a karşı baskılarda bize katılın; aksi halde tek başımıza hareket ettiğimizde, duruma seyirci kalırsınız"... ABD gerçekten Irak'a - ve herhalde İran'a - karşı tek başına hareket etmeyi g"ze almış g"rünüyor.Bu ülkeleri yola getirmek kadar, ABD'yi frenlemek de çok zor olacak... skohen@milliyet.com.tr Bush y"netiminin kafayı Irak'a takmış olması doğal da, şimdi yumruklarını İran'a karşı neden sıkıyor?
