Semih İdiz

Semih İdiz

sidiz@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Nedenlerine gelince, her şeyden önce Ermenistan Dışişleri Bakanı Vartan Oskanyan ile Ermeni lobisinin ABD Kongresi'ndeki başlıca isimleri Frank Pallone ile Joe Knollenberg'in yansıtmaya başladıkları endişeyi sayabilirim. Oysa üçü de, Kongre'nin Demokratlara geçmesiyle, birkaç hafta öncesine kadar "Son 10 yılın en iyi şansını yakaladık" diye emin konuşuyorlardı. Şimdiyse Oskanyan'ın Washington'da Dışişleri Bakanı Rice ile görüşmesinde, tasarının geçmemesi için yaptığı "yüksek düzeyli lobicilik faaliyetinden" dolayı Türkiye'yi şikâyet ettiğini görüyoruz. "Bu kez kesin geçer" diye düşündüğüm, ABD Temsilciler Meclisi'ndeki Ermeni soykırım tasarısı konusundaki görüşümü revize ediyorum. Kanımca tasarının geçme şansı hâlâ yüksek, ancak "kesin" değil. Bu arada ABD Senatosu'nda, Hrant Dink cinayetini kınayan, 301'in kalkmasını ve Ermenistan sınırının açılmasını isteyen bir tasarının görüşülmesinin, Kongre'nin etkin isimlerinden Richard Lagar'ın girişimiyle ertelenmesi de Ermeni lobisini kaygılandırdı. Öte yandan, Oskanyan'ın Rice'a Türkiye'yi şikâyet etmesi ayrıca ilginç, zira Bush yönetimi bu tasarıya zaten karşı. Bu nedenle Oskanyan'ın Bush yönetiminden de şikâyetçi olduğu anlaşılıyor. Ermeni lobisi endişelendi Pallone ile Knollenberg'e gelince, onlar da bu konuda Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Tom Lantos'a gönderdikleri mektupta Ankara'yı şikâyet ediyorlar. Kongre'de büyük saygınlığı olan Lantos, geçmişte Türkiye'nin yanında durmuş olan bir isimdir. Ancak, "tezkere krizi" sonrasında desteğini çekmişti. Kendisi için şimdi "orta yolu" bulan Lantos, bu kez de tasarı için olumlu oy kullanmayacağını, ama tasarının gündeme alınmaması için de çalışmayacağını açıkladı. Pallone ve Knollenberg Lantos'u şimdi "yumuşak karnından" vurmaya çalışarak mektuplarında şunları söylüyorlar: Lantos'un 'yumuşak karnı' "Türk yetkilileri, Kongre'nin bu tasarıyı gündeme almayı düşünmesi halinde bile Irak'ta görev yapan askerlerimizin ikmal yollarını kapatma tehdidinde bulunuyorlar. ABD'nin askeri operasyonlarını engellemeye dönük bu utanç verici durum kabul edilemez olduğu gibi son derece de hakaretamizdir."Bu arada Ermeni lobisi, tasarının geçmesi durumunda ulusal çıkarların zarar göreceğinden endişe edenleri etkilemek için iki hususu vurguluyor:1- Türkiye 2001'de Fransa'da kabul edilen Ermeni tasarısı sonrasında boykot tehditlerinde bulundu. Oysa 2001-2005 yıllarında iki ülke arasındaki ticaret yüzde 131 arttı. 2- Bu tasarının daha önce engellenmesi, tezkere olayında görüldüğü gibi, Türkiye'nin ABD'nin işini zorlaştırmasını engellemedi. 'İkmal yollarını kapama tehdidi' Washington'daki tartışmalar işte bu minvalde seyrediyor. Bu durumda bazıları, Ermeni tasarısının hararetli savunucusu olan Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin işin içinden çıkamayarak "topu taca atabileceğinden" söz etmeye başladılar. Bunun da, tasarının ertelenmesi ve tekrar gündeme alınmaması için Türkiye'nin önüne "Ermenistan sınırının açılması" gibi koşulların konması anlamına geldiği belirtiliyor. Her halükârda, durumun açıklık kazanması için çok beklememiz gerekmeyecek. sidiz@milliyet.com.tr Çok beklememiz gerekmeyecek