Güney Osetya’da patlak veren ve tehlikeli bir şekilde yayılma olasılığı olan kriz aslında bekleniyordu. Kosova’nın bağımsızlığını reddeden Rusya’nın “intikamını”, stratejik çıkarlarını yakından ilgilendiren Kafkasya’da almaya çalışacağı aylardır tahmin ediliyordu.
Moskova da zaten, bölgenin giderek ABD-NATO eksenine kaymasından rahatsızlık duyduğunu hiç gizlemedi. Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı (BTC) nedeniyle Gürcistan’ın Batı için kilit ülke konumuna gelmesinden duyduğu rahatsızlığı da defalarca açığa vurdu.
Moskova’nın, Gürcistan’dan kopmak isteyen Osetlerle Abhazlara arka çıktığı da zaten uzun süredir biliniyor. Tiflis’in iki cephede ayrılıkçılıkla mücadele ediyor olmasının Ruslara Kafkaslar’daki çıkarları açısından altın bir fırsat sağladığı kesin.
Ankara için hassas
Türkiye’ye gelince işler iyice karmaşık bir hal alıyor. Nedeni ise malum. Ankara’nın sadece Moskova ile değil Tiflis’le de yakın ilişkileri var. Çok sayıda Kafkas kökenli vatandaşımızın olması ise Ankara için işi daha da hassas kılıyor.
Bu kesimde yer alan ve Osetleri destekleyen Abhaz kökenli vatandaşlarımız, Türkiye’nin Gürcistan ile gelişen ilişkilerinden memnun olmadıklarını da zaten açıkça belli ediyorlar.
Ancak Ankara, “soydaşlık bağları” nedeniyle Abhazları destekleyecek olsa, Gürcistan ile ters düşüp, Tiflis’in “Kendin ayrılıkçılıkla boğuşuyorsun, bu ne çelişki?” suçlamasıyla karşı karşıya kalacağını da biliyor.
Sakın yanlış anlaşılmasın. Burada Osetlerle Abhazları PKK ile aynı kefeye koymuyoruz. Sadece karmaşık ilişkiler ve çıkarlar yumağına ve var olan bölgesel dinamiklere işaret etmeye çalışıyoruz.
Öte yandan, PKK’nın bu gelişmelerden yarar sağlamaya çalışacağını tahmin etmek de güç değil. Örgütün bu açıdan son günlerde önemli bir propaganda başarısı sağladığını da görüyoruz. Ancak bu gelişme Türkiye’de adeta göz ardı ediliyor.
Burada BTC hattının Erzurum yakınlarındaki bölümünde meydana gelen patlamadan söz ediyoruz. Petrol akışı şu anda durdu. Botaş ise hattın tamirinin en az iki hafta alacağını söylüyor. Uluslararası ajanslar, bunun daha da uzayabileceğini belirtiyorlar.
Petrol fiyatları artıyor
Bu arada düşme eğilimine giren petrol fiyatlarının bu patlamadan dolayı tekrar artmaya başladığını söylüyorlar. Bizde bundan hiç bahsedilmese de, başta Bloomberg olmak üzere, çeşitli uluslararası ajanslar bu patlamayı bir “PKK eylemi” olarak veriyorlar. PKK da zaten bunu Fırat Ajansı kanalıyla üstlendi.
Basına konuşan Cameron Hanover adlı petrol şirketinin başkanı Peter Beutel ise durumun vahametini açıkça oraya koyuyor. BTC hattının ilk kez böyle bir saldırıya uğradığını belirterek, “Kürtlerin bunu bu şekilde politize etmeleri, yeni sıkıntılara ve arz kayıplarına yol açacaktır” diyor.
BTC’nin ortaklarından BP şirketi ise, bu patlamayla ortaya çıkan arz kaybını Rusya üzerinden gidermeye çalışacaklarını açıkladı. Böylece, Güney Osetya’daki çatışmaların yayılması ve BTC’nin oradaki ayağının da aksatılmasının kimlere yarayacağı daha iyi anlaşılıyor.
Türkiye’nin bu tehlikeli gelişmeler karşısında diplomatik düzeyde derhal devreye girip ortamı yatıştırmaya çalışması gerekiyor. Hem ilgili taraflarla ilişkileri, hem coğrafi konumu, hem de kendi hayati çıkarları bunu gerektiriyor. Özetle, Ankara’nın bu krize seyirci kalması mümkün değil.
