Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Çözüm Nicolas Sarkozy, seçildikten hemen sonra, Akdeniz Birliği Projesi'ni gündeme getirmiş ve hatta Türkiye'nin Avrupa Birliği yerine buraya üye olabileceğinden bahsetmişti. Biz de, projenin gerçek niyetini görmeyi beklemeden, bu fikre karşı çıkmıştık.Zannedilenin aksine, imzalanan protokolde açıkça "Akdeniz Birliği, Hırvatistan ve Türkiye ile Avrupa Birliği arasında devam eden müzakere sürecine karışmayacaktır" ifadesi yer alıyor. Zaten, böyle bir girişim, Akdeniz Birliği'nin daha baştan ölü doğmasına neden oludu.Sarkozy'nin bu proje için atadığı Özel Temsilci-Büyükelçi Alain Le Roy, bu hafta salı ve çarşamba günü Türkiye'de idi. Dışişleri Bakanlığı ile görüştü ve sonrasında benim de dahil olduğum küçük bir grupla yemekte bir araya gelip projeyi anlattı. Fransa, Akdeniz Birliği için düğmeye bastı. 20 Aralık 2007 günü Roma'da bir araya gelen Fransa Cumhurbaşkanı ile İtalya ve İspanya başbakanları bu konuda bir protokol imzaladılar. Benim de bu aşamada faydalı olacağını düşündüğüm "Proje"nin, temel unsurları şöyle: Akdeniz, yeniden barış, refah ve hoşgörü bölgesi olmalıdır.Akdeniz'e kıyısı olan Avrupa ve Afrika ülkeleri eşitlik temelinde bir ortaklık oluşturacaklardır.Birlik'in temel amacı ekonomik, ticari çözümler oluşturmak ve sivil toplum örgütlerini harekete geçirmektir. Birlik, zamanla siyasi bir kimlik de kazanabilir.Birlik, entegrasyon değil, işbirliği ilkesi üzerine kurulacaktır.Akdeniz'de kıyısı olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanları 13-14 Temmuz'da Paris'te düzenlenecek olan zirvede bir araya geleceklerdir. Zirveye kadarki aylarda istişare tamamlanacaktır.Hedef, en elverişli projeleri belirlemek ve bunların finans kaynakları üzerinde çalışmalar yapmaktır.Birlik, Akdeniz ülkelerini hali hazırda bir araya getiren işbirliği ve diyalog prosedürlerinin yerini almayacaktır. Ancak, bu ilişkileri tamamlayıcı ve bunlarla işbirliği içinde olan bir tutum izleyecektir. En iyi projeleri belirlemek Özel Temsilci Roy'nın belirttiğine göre, Akdeniz'de kıyısı olmayan Portekiz ve Ürdün de Birlik'e katılacak. Bu aşamada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Birlik'e alınmıyor. Sarkozy'nin önümüzdeki günlerde Alman Başbakanı ile yapacağı görüşmeden sonra, Almanya'nın durumu belli olacak. Birlik'e Almanya'nın bile katılma olasılığı var. Mısır, böyle bir girişime şimdiden destek veriyor ve hatta aktif rol almak istiyor. Birlik, artık yürümeyeceği anlaşılan Barcelona sürecinin yerini alma amacı da gütmüyor. Birlik'in, Karadeniz Ekonomik İşbirliği'nin yarattığı ivmeden çok daha geniş anlamda bir işbirliği yaratması bekleniyor. Sarkozy, Avrupa Birliği'nin kendi komşusu sayılan Kuzey Afrika ülkeleri ile olan ticari ilişkilerinin yüzde 6 mertebesinde olması noktasından yola çıkıp bu ülkelerle ilişkileri geliştirmek istiyor. Örneğin, ABD yabancı yatırımlarının yaklaşık yüzde 25'ini komşu ülkelerine yapıyor.Almanya'nın, kendi etkileyebileceği komşusu sayılan ülkeleri Avrupa Birliği'ne sokmuş olması, Fransa, İtalya ve İspanya'nın Birlik'teki gücünü giderek azaltıyor. Öte yandan, Türkiye gibi Avrupa Birliği'nden dışlanmak durumunda kalabilecek ülkeler için de bir çıkış yolu yaratılması bakımından, Akdeniz Birliği önemli. ytoruner@milliyet.com.tr Almanya'nın katılma olasılığı var