Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Ekonomide 3 temel sorun var:a) Üretim ve yatırım atışı sağlanamaması; buna bağlı olarak işsizliğin artması ve vergi gelirlerinin artırılamaması. Bunun temel 3 nedeni var. Birincisi, Türk lirasının aşırı değerli durumunu sürdürmesi. İkincisi, yabancı yatırımcı gelmemesi. Üçüncüsü, enflasyonu düşürme operasyonunda aşırılıklara kaçılması ve hedeflerin parasal politikalarla sağlanmaya çalışılması.b) Yıllık dış ticaret açığının 20.9 milyar dolara ulaşması. Belki, bunun dayanılabilir olduğunu ve cari açığın bu yıl 10 milyar doları geçmeyeceğini ve Merkez Bankası rezervlerinin yeterli olduğunu söyleyeceksiniz. Doğrudur. Ama, bankaların Merkez Bankasından 7 - 9 milyar dolar karşılığı Türk lirası alacakları olduğu, bankaların açık pozisyon tutmaya başladıkları ve kredi mektuplu döviz tevdiat hesaplarının 17 milyar dolara ulaştığı da doğru. Şu anda, döviz hala yönetilebilir durumda. Zaten, bu nedenle hükümet bir an önce sorunların üzerine gitmek zorunda. Döviz yönetilebilir olmaktan çıktığında ise, 2000 - 2001 yılından daha vahim bir krizle karşılaşabiliriz.c) İç ve dış borçların neredeyse ödenemez duruma gelmesi. Cuma günü Güngör Uras iç borçların 149 milyar dolara ulaştığını yazdı. Buna ilaveten, 91 milyar dolar kamu dış borçları ve 51 milyar dolar da özel sektörün dış borçları var. İşte, bu tablo altımızdaki atom bombası.Kamunun iç ve dış borçları ödenemez noktaya doğru gidiyor. Buna, bir de döviz krizi eklenirse, işte o zaman 2000 - 2001 krizini arar hale gelebiliriz. Bu nedenle, hükümetin hemen seçimden sonra iç ve dış borç sorununa çözüm bulması gerekiyor. Aksi takdirde, bombanın ne zaman ve hangi ölçüde patlayacağı ve kimleri yok edeceği belli olmaz. Bu kez sorumluluk bürokratlara da atılamaz. Çünkü, sorun artık politik kararlılık gerektiriyor.Sorunlar önceki hükümetlerden devralındı. Ama, sorunları çözeceğim diyen hükümet burada. Bu hükümet sorunları ertelemeye kalkarsa, "Son Türk devletini iflas ettiren hükümet" olarak tarihe geçer. Üstelik, sorunları çözmek için toprak vermek bile yetmeyebilir. İç ve dış borçların bu durumuyla, Avrupa Birliğine filan kesinlikle giremeyiz. TÜSİAD ne kadar hükümeti IMFye uymak için zorlarsa zorlasın, IMF programları da bu sorunu çözemiyor. Sorunu sadece ve sadece Cumhuriyet hükümeti çözebilir.Bu önemli konuya sonraki yazımda da devam edeceğim. ytoruner@milliyet.com.tr Krizler, zamanında tedbir alınmadığı için çıkar. Hükümetler ise, ne denli güçlü tabana dayanırlarsa dayansınlar, ekonomik beceriksizlikler yüzünden giderler. Ya bilgisizlik ya da bürokrat veya başka çevrelerin yanıltmaları sonucu, siyasiler birçok durumda zamanında karar alamazlar. Geldiğimiz noktada, hükümetin ekonomide acil kararlar alma zorunluluğu var. Önümüzde seçimler olması nedeniyle kararların seçim sonrasına bırakılması kaçınılmaz. Ama, hemen seçim sonrası ekonominin ameliyat masasına yatırılması gerek.