İsrail-Hamas savaşı nedeniyle Hollanda mahkemelik oldu! Nedeni F-35'ler
04.12.2023 - 16:58 | Son Güncellenme:
BBC Türkçe
İnsan hakları kuruluşları Gazze’de yaşanan gelişmeler ve İsrail-Hamas savaşında, “savaş yasalarının ihlal edilmesine katkıda bulunduğu” gerekçesiyle Hollanda devleti aleyhine Lahey Mahkemesi'nde dava açtı. Mahkeme, hızlandırılmış davaya ilişkin kararını 15 Aralık’ta açıklayacak.
Oxfam Novib, Uluslararası Af Örgütü, PAX ve Haklar Forumu adlı kuruluşların açtığı davada, Hollanda’nın, İsrail’e F-35 savaş uçağı parçalarının satışını derhal durdurması istendi. Davacı kuruluşlar, Hollanda hükümetinin Gazze’de yaşananlara göz yummasını ve kamuoyu önünde İsrail'i "savaş yasalarının açıkça ciddi ihlali" konusunda uyarmasını da talep ediyor.
İsrail'in kendisini savunabilmesi gerektiğini vurgulayan Hollanda hükümeti ise bunun için gerekli izinlerin verilmiş olması ve ülkenin anlaşmalardan sapma seçeneğine sahip olup olmadığının belli olmaması nedeniyle parça tedarikine devam etmek istiyor.
Lahey Mahkemesi’nde görülen davada insan hakları kuruşları, Hollanda'nın silah ihracatına izin vererek Gazze'deki savaş yasalarının ihlalline katkıda bulunduğunu savunuyor. Davacı kuruluşlara göre, Hollandalı yetkililerin "ciddi ihlal" uyarılarına rağmen, hükümet, İsrail’e F-35 savaş uçağı parçalarının satışına devam ediyor. Barış Örgütü PAX, Hollanda'nın savaş uçağı parçası teslimatını durdurmamasının, silah ihracatı kurallarına aykırı olduğunu savunuyor. PAX yöneticisi Martje van Nes, Uluslararası Af Örgütü’nün internet sitesinde yer alan açıklamasında, "Askeri mallar, insan hakları veya uluslararası insancıl hukuk ihlallerine katkıda bulunabiliyorsa bunların ihracatı kesinlikle yasaktır" dedi. Davacı örgütlerin avukatı Liesbeth Zegveld’e göre, “topyekün yıkım, çok sayıda sivilin ölümü ile siyasi ve askeri açıklamalar, İsrail'in savaş hukukunun temel ilkelerini göz ardı ettiğini” ortaya koyuyor.
HOLLANDALI AVUKATTAN SKANDAL SAVUNMA
Hollandalı avukat, Birleşmiş Milletler (BM) uzmanlarının, Gazze'de "olası bir soykırım" konusunda uyarılarda bulunduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“İsrail meşru müdafaa hakkını kullanıyor ancak bu durumda uluslararası savaş hukukuna uymak zorunda. Hollanda'nın ihlallere katkıda bulunma riskini almaması gerekiyor, kurallar bu konuda çok açık."
Oxfam Novib yöneticisi Michiel Servaes de, derhal ateşkes, insani yardıma serbest erişim, Filistinli ve İsrailli sivillere adil davranan sürdürülebilir bir çözüm için defalarca çağrıda bulunduklarını belirterek, mahkemeye gitmekten başka çözüm görmediklerini söyledi.
Servaes’e göre, Hollanda'nın da, “askeri teçhizat temini yoluyla bombalama olayına bizzat katılmış olabileceği” ihtimali, durumu daha da acı verici hale getiriyor. Oxfam yöneticisi, Gazze’de 2 milyondan fazla kadın, erkek ve çocuğun mahsur kaldığını ve hayatlarından endişe edildiğini vurguladı. Hamas'ın İsrail'de 7 Ekim'de düzenlediği saldırılarda 1200 kişi hayatını kaybetti, 240 kadar kişi rehin alındı. 2006'dan bu yana Hamas'ın kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı, İsrail'in düzenlediği saldırılarda yaklaşık 6 bini çocuk 15 bin 500'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Hamas ile İsrail arasında varılan takas mutabakatı kapsamında bazı rehineler ve İsrail hapishanelerindeki bazı kadın ve çocuklar serbest bırakılmıştı.
