Örf-İ Hukuk Nedir, Neye Dayanır? Osmanlıda Örf-İ Hukuka Kim Bakar?
30.05.2022 - 16:20 | Son Güncellenme:
İslam hukukuna fıkıh denir. Osmanlı döneminde fıkıh, şer-i ve örf-i hukuk olarak ikiye ayrılır. Şer-i hukukun temel dayanak noktası Kur'an-ı Kerim'dir. Bunun dışında hadis ve sünnete dayanarak içtihat yapmak da mümkündür. İçtihat, Kur'an'da karşılığı olmayan davalar için akıl yürüterek hükme varmak anlamına gelir. Bu şekilde karara varan kişilere müçtehit denir. En meşhur müçtehitlerden biri Ebu Hanife'dir. Örf-i hukuka dair merak edilenleri sizin için derledik.
Örf-i Hukuk hakkında yazılan eserlerden bazıları şunlardır:
1- İhsan Cemil Devir - Osmanlı Devletinde Örfi Vergiler
2- Selahattin Kıyıcı - İslam Hukukunda Örf ve Adet
Örf-i Hukuk Nedir?
Yasa hükmünde olan toplumsal kurallara örf denir. Örfler, uzun yıllar içerisinde toplumun adetlerine ve geleneklerine göre oluşmuştur. Osmanlı döneminde padişahın emirleri de örf olarak nitelendirilmiştir. Buna göre İslam fıkhında yer almamasına rağmen davalarda hükme varmak için kullanılan metotların tamamına örf-i hukuk denir.
Örf-i Hukuk Neye Dayanır?
Örf-i Hukuk İslami esaslara ve Kuran'ı Kerim'e dayanır. Şer-i hukukta olduğu gibi örf-i hukukta da amaç toplumda adaleti sağlamaktır. Nisa Suresinin 135. ayetinde sonuç aleyhimize bile olsa adil olmamız emredilmiştir.
Padişahın idari ve iktisadi alanda verdiği emirler de örf-i hukuka örnek olarak gösterilebilir.
Osmanlı Devletinde Örf-i Hukuka Kim Bakar?
Osmanlı Devletinde örf-i hukuka şeyhülislam bakar. Tüm kanunnameler ve emirnameler şeyhülislam cevaz verdikten sonra Nişancı tarafından yazılarak halka duyurulur.
