Bir zamanlar en zengindi

Forbes’in, Dünyanın En Zengin Kişileri listesinde 2000’de 8 milyar dolarlık serveti ile 29’uncu olan, 2002’deki son listede de 4 milyar dolarla 87’nci sırayı alan Mehmet Emin Karamehmet, işadamı olarak hızlı yükselişini önemli ölçüde borçlu olduğu iki büyük bankasından birini kaybetti. Diğerinde de ‘banka hissedarı olamayacağı’ gerekçesiyle, yönetimden çıkarıldı.
Daha önce küçük hissedar olduğu Yapı Kredi’nin 1980’de çoğunluk hisseleri ile birlikte, bu bankanın iştiraki İnterbank’ın da sahibi olan, 1973’te ise Pamukbank’ı satın alan Karamehmet’in, finans sektörüne girişiyle başlayan hızlı yükselişi, Rahmi Koç, Sakıp Sabancı, Ayhan Şahenk gibi Türkiye’nin bilinen ‘en zengin kişilerini’ geride bırakarak, dolar milyarderleri arasına girmesini sağladı.

En büyüktü...
1944 Tarsus doğumlu Karamehmet, ilk şahsi şirketini 1966’da kurdu. Nüfus kayıtlarındaki ilk soyadı ‘Karamehmetoğlu’nu değiştirerek ‘Karamehmet’ soyadını kullanmayı seçen Karamehmet’in ailesi, Eliyeşil ailesi ile birlikte Çukurova Sanayi İşletmeleri’ni kurarak, bölgede gayrimüslimlerden sonra sanayiye adım atan ilk Türk ailesi olarak biliniyor. 1980’li yıllarda Yapı Kredi, Pamukbank ve İnterbank’ın ve çok sayıda şirketin sahibi konumuna gelen Karamehmet ailesinin mali gücü olağanüstü biçimde arttı. Grup, çelik üretiminden deterjana kadar her alanda üretim yapmaya başladı. 1980’li yıllarla birlikte dış ticarete ağırlık veren Çukurova Grubu, bu tarihlerde New York ve Cenevre’de de ilk yurtdışı şirketlerini kurdu.

2.5 yıl kaçak
1980’lerle birlikte Caterpillar iş makinelerinin ithalatı ve altın kaçakçılığı iddiasıyla hakkında davalar açıldı. İddiaya göre iç piyasada fiyatların düşmesinden yararlanılarak toplanan büyük miktarlarda altın, yasadışı yollardan yurtdışına çıkarılıp dövize çevrildi ve ‘işçi dövizi’, ‘prefinansman döviz havaleleri’ adı altında Yapı Kredi, Pamukbank ve Uluslararası Dış Ticaret bankalar, aracılığıyle yurtiçine sokuldu. Bu operasyon ile suçlanan Karamehmet, 2.5 yıl İsviçre’de kaçak olarak yaşadı.

Caterpillar davası
Mehmet Emin Karamehmet’in hakkında tutuklama kararı çıkmasına yol açan Caterpillar kaçakçılığı davası oldu. Osman Berkmen ile aynı davada yargılanan Karamehmet hakkında 16 Nisan 1982 tarihinde İstanbul Sıkıyönetim 3 nolu Askeri Mahkemesi tutuklama kararı aldı. Bunun üzerine yurtdışına çıkan Karamehmet, dönemin Başbakanı Turgut Özal’ın, yaptığı ‘ekonomik suça ekonomik ceza’ öngören yasal düzenlemeler sonucu, hakkındaki davalar düşünce Türkiye’ye dönebildi.

Bir taşla iki kuş
Karamehmet, 1964’te Yapı Kredi’yi satın aldı. Yapı Kredi, Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası’nın (Interbank) da sahibi olduğu için, bir anda iki bankası oldu. 1973’te ise Pamukbank’ı satın alan Karamehmet, İnterbank’ı Cavit Çağlar’a sattı. Karamehmet’in bankalarından üç banka sahibi daha çıktı. Grup bankalarında genel müdürlük yapan Erol Aksoy İktisat’ın, Hüsnü Özyeğin Finansbank’ın, İbrahim Betil de Bankekspres’in sahibi oldu.

Turkcell olayı
1994 krizinde iflas eden işadamı Murat Vargı’nın Sabancı ve Koç tarafından geri çevrilen teklifini kabul eden Karamehmet, cep telefonu operatörlüğü işine girdi. 400 bin aboneye uluşılması halinde yeni lisans ihalesi yapma hakkına sahip olan devlet, yıllarca ihale yapmayınca, dünyanın en kârlı pazarlarından birinde 8 milyon aboneye ulaştı. Böylece Türkiye’nin en değerli özel sektör şirketinin sahibi olan Karamehmet, Turkcell’i İMKB’nin yanı sıra New York Borsası’nda da halka açtı.

BDDK’nın el koyduğu Pamukbank’ın sahibi ve yöneticileri hakkında yurtdışına çıkış yasağı getirilirken malvarlıklarına da ihtiyati tedbir getirildi. BDDK’nın isteği üzerine Çukurova Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Emin Karamehmet’in yanısıra, Yönetim Kurulu Başkanvekili ve Murahhas Üye Osman Berkmen, Yönetim Kurulu üyeleri Sezer Bilgili ve Fikret Aktekin ile Genel Müdür Orhan Emirdağ hakkında yurtdışına çıkış yasağı konuldu. Karar, dün sabah İçişleri Bakanlığı’na gönderildi ve sınır kapılarına da ulaştırıldı. Yapılan inceleme sonrasında bu beş ismin halen Türkiye’de bulunduğu saptandı.

Malvarlıklarına tedbir konuldu
Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi de Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devredilen Pamukbank’ın yönetim kurulu üyeleri ile genel müdürünün malvarlıklarına ihtiyati tedbir koydu. Edinilen bilgiye göre, Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun başvurusu üzerine malvarlığına tedbir konulankişiler şunlar: Mehmet Emin Karamehmet, Osman Berkmen, İ. Sezer Bilgili, T. Fikret Aktekin ve bankanın Genel Müdürü Orhan Emirdağ.


Mehmet Emin Karamehmet, banka ve şirketlerinde, Türk iş dünyasının yakından tanıdığı birçok ünlü isimle çalıştı. Karamehmet’in bankalarında Erol Aksoy, Hüsnü Özyeğin, İbrahim Betil, Burhan Karaçam genel müdürlük yaptı. Bu bankacılar gruptan ya banka sahibi olarak veya başka gruplara geçerek ayrıldılar.
Halen, Sermaye Piyasası Kurulu eski Başkanı Ali İhsan Karacan, Balıkesir’in en önemli sanayicilerinden ve TOBB eski başkanlarından Rona Yırcalı, TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Şadi Gücüm, spor ve ekonomi polemikleriyle tanınan Prof. Dr. Deniz Gökçe gibi isimler, grupta tepe yöneticilik görevlerinde bulunuyor.
Karamehmet’in neredeyse bütün iş yaşamı boyunca birlikte olduğu ve hatta birlikte yargılandığı Osman Berkmen, son olarak holdingin murahhas azalığı görevinde bulunuyordu.

Berkmen dava arkadaşı
Grubun yönetim kuruluna 1980 yılında giren Osman Berkmen, Karamehmet’in kader arkadaşlarından biri. 1981’de başkan yardımcısı olan Berkmen, aynı zamanda holdingin murahhas azası.
Berkmen, grubun AUER, BİLPA, Yapı Kredi Yaşam, Yapı Kredi Kart Hizmetleri ve Tifdruk Matbaacılık şirketlerinin yönetim kurulu başkanı.
Ayrıca BCP (Banque de Commerce et de Placements SA), BMC, Comag Continental, Çukurova Havacılık, Yapı Kredi Sigorta, Netsel Turizm Yatırımları, Turkcell, Ompas Otomotiv Mamulleri ve Yapı Kredi Yatırım Menkul Değerler’in de yönetim kurulu üyeliğini yürütüyor.

Polemikçi profesör
Spor ve ekonomi yazılarındaki polemikçi uslubuyla tanınan Prof. Dr. Deniz Gökçe de Çukurova’nın finans şirketlerinde görev yapan ünlü isimlerden biri.
Boğaziçi Üniversitesi’nde öğretim üyeliği de yapan Gökçe, pek çok şirkette danışmanlık ve yönetim kurulu üyeliği yapıyor.
Grupta görev yapan bir başka ünlü isim de Ali İhsan Karacan. 1973 yılında girdiği Maliye’de Bankalar Yeminli Murakıbı olarak görev yapan Karacan, 1994 - 1997 dönemi SPK Başkanlığından sonra 1997’de Çukurova Grubu’na katıldı.
Karacan, Çukurova Holding Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Üyeliği’nin yanı sıra gruba dahil bazı şirketlerde yönetim kurulu başkanlığı ve üyeliği yapıyor. Grubun büyük bankası Yapı Kredi’nin Genel Müdürü Naci Sığın da 17 yıldır grupta çalışıyor. Profesyonel kariyerine 1985 yılında İnterbank’da başlayan Sığın 1991’de Yapı ve Kredi yönetimine katıldı. 1999’da da genel müdür olan Sığın, bankanın yurtiçi ve yurtdışı birçok mali kuruluşunda yönetim kurulu üyeliği de yapıyor.