Tekstil Türkiye'den pamuk ABD'den

Mithat Yurdakul - Türkiye-ABD arasındaki ekonomik ilişkiler, küresel ticaret savaşlarının gölgesinde kritik bir eşiğe giriyor.  Edinilen bilgiye göre, Türkiye ile ABD arasındaki Ticaret ve Yatırım İlişkilerinin Geliştirilmesine İlişkin Anlaşma (TIFA) kapsamında Ticaret ve Yatırım Konseyi toplantısının 14 Mayıs’ta Washington’da yapılması planlanıyor. Toplantıda ABD tarafı, Türkiye ile ilgili beklenti ve tespitlerini gündeme getirecek. Konsey için hazırlanan taslak ajandaya göre, iki ülke arasındaki 100 milyar dolarlık ticaret hacmi vizyonu kapsamında, dengeli ticaret ve iş birliği masaya yatırılacak.

Tarım düzenlemeleri

Türk tekstil ve hazır giyimine yönelik ABD pazarı erişiminin artırılması planlanırken, karşılığında Türkiye’nin ABD’den pamuk ithalatını artırma önerisi getirilecek. Çin’in “aşırı üretiminin” ekonomik etkisine ve bu ülkenin ticaret savunma önlemlerini aşma çabalarına yönelik potansiyel ortak yaklaşım geliştirilmesinin de gündemde gelmesi beklenen toplantıda, tarımda da Türkiye’nin önüne açacak bir dizi düzenleme adımı bekleniyor. Bu kapsamda, Türkiye’nin taze meyve ve sebze ihracatının önünü açmak ve izinleri hızlandırılması masaya yatırılacak.

Kamu alımları

TIFA toplantısında, ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) tarafından hazırlanan “2025 Yılı Dış Ticarette Engeller Hakkında Ulusal Ticaret Tahmini” raporunda Türkiye ile ilgili yer alan tespitler de gündeme gelecek. Türkiye’nin kamu alımlarında yerli üretimi teşvik eden politikalar uyguladığına dikkat çekilen raporda, “İhale makamlarının çoğu durumda en düşük fiyat esasına göre karar vermesi ise, teknik kapasitesi yüksek fakat daha maliyetli olan ABD’li firmaların elenmesine neden olabilmektedir. Bu durum özellikle kaliteli hizmet, uzun vadeli maliyet avantajı veya yüksek katma değer sunan tekliflerin göz ardı edilmesine yol açmaktadır” deniliyor.

30 euro sınırı

Yurt dışı internet alışverişlerinde muafiyet sınırının 30 euroya düşürmesi de eleştirilen raporda, düzenlemenin sahte ürün oranında artış ve denetimsiz bir gri pazarın oluşması, uluslararası taşımacılık firmalarının Türkiye pazarından çekilmesi risklerine yol açabileceği ifade ediliyor.

Sosyal medya gündemde

Toplantıdaki konu başlıklarından biri de Türkiye’nin sosyal medya konusundaki adımları olacak. Bu kapsamda; Whatsapp, Signal, Telegram gibi sohbet programları için temsilci zorunluluğu getirilmesine yönelik hazırlık ve yabancı e-ticaret platformlarından satın alınan mallara uygulanan vergilerin de görüşülmesi bekleniyor. Toplantıların diğer başlıkları arasında ise “Türkiye’nin damıtılmış içkiler üzerindeki ÖTV’de öncelikli olarak ithal içkileri hedef alan artış, ilaçlar için pazarlama onayı gecikmeleri ve geri ödemeler, devlet satın alımlarındaki resmi döviz kuru, madencilik lisansları” bulunuyor.

‘Tahtakale uyarısı’ da konuşulacak

“2025 Yılı Dış Ticarette Engeller Hakkında Ulusal Ticaret Tahmini” raporunda Türkiye’nin, fikri mülkiyet rejimindeki yetersizlikler nedeniyle izleme listesinde yer aldığı da vurgulanmıştı. Raporda, “Özellikle korsan yazılım, basılı materyal korsanlığı ve çevrim içi korsanlık ile mücadelede yetersizlikler tespit edilmiş; Türkiye’nin sahte ürünlerin ihracatında ve transit ticaretinde önemli bir merkez haline geldiği vurgulanmıştır. İstanbul’daki Tahtakale pazarı, Çin menşeli sahte ürünlerin Avrupa ve Orta Doğu’ya geçiş noktası olarak 2024 yılı ‘Korsanlık ve Sahtecilikle Anılan Piyasalar’ listesinde yer almıştır. ABD’li şirketler, fikri mülkiyet kurallarının uygulanmasında kolluk kuvvetleri, savcılık ve yargı makamları arasında koordinasyon eksikliği olduğunu, devlet kurumlarının fikri mülkiyet suçlarına öncelik vermediğini rapor etmektedir” ifadeleri yer alıyor.