‘Yüzyılın soygunu’

CHP, batık bankalarla ilgili “Yüzyılın Soygunu, Banka Kara Deliği” adıyla bir rapor hazırladı. TMSF’ye devredilen bankalar, devir işlemleri ve yapılması gerekenlerle ilgili önerilere yer verilen raporda, batan bankaların sahiplerine ve şirketlerine kamu bankalarından aktarılan kaynakların belirlenmesi istendi.
Batık banka patronlarının kendi şirketleri ve yakınlarına açtıkları kredilerin de tespit edilmesi gerektiği vurgulanan raporda, “Paranın izi sürülmeli, hortumlama veya usulüne uygun olmayan kredilerin izleri sürdürülerek ne kadarının sistem dışına çıkarıldığı mutlaka bulunmalıdır. Kayıp kaynakların bir bölümünün de banka yönetimleri tarafından doğrudan doğruya zimmet veya benzeri yollarla soyulmuş olmaları ihtimal dahilindedir” denildi.

Hortuma giden kaynaklar
CHP Grup Başkanvekili Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında, CHP’nin ekonomi kurmaylarından oluşan araştırma komisyonunun hazırladığı raporda, bankaların batış süreci hakkında tespitler yapılırken, “Hâkim ortakların ya da banka yönetimlerinin, bankacılık kurallarına uygun olmayan veya dürüst olmayan işlemleri sonucu oluşan kayıplar, hâkim ortakların kendi şirketlerine limit üstü aktardıkları kaynaklar, reel sektörde yatırıma veya işletme sermayesine dönüşen ancak kötü yönetim ve ekonomik kriz nedeniyle geri dönmeyen kredilerden veya hakim ortakların doğrudan doğruya kendi bankalarını soymak(hortumlamak) amacıyla aktardıkları kaynaklar” batık nedenleri arasında sıralandı.

37.6 milyar dolar
1997’den bu yana TMSF’ye 22 bankanın devredildiği, bunların 8’inin birleştirildiği, 6’sının satıldığı, 7 bankanın bankacılık izinlerinin iptal edilerek tasfiye edildiği bildirilen raporda, Bayındırbank’ın varlık yönetimi fonksiyonunu yerine getirmek üzere bir geçiş bankası olarak tutulduğu belirtildi. Raporda, “Sonuçta, söz konusu bankaların kamuya maliyeti, TMSF’ye intikal ettikleri tarih itibarıyla, Bank Kapital hariç, 20.2 milyar ABD doları, intikal ettikleri tarihten sonra ise 17.5 milyar dolar artarak 37.6 milyar ABD doları olacaktır” denildi.

En büyük hortum İmar’la Pamukbank’ta
CHP’nin raporunda yer verilen batık bankaların, devir zararları, gerçekleşen tahsilat ve beklenen tahsilatlar ile TMSF’ye net maliyetleriyle ilgili bir tablo da yer aldı.
Bu tabloya göre, en büyük zarar Uzanların bankası İmar Bankası’yla (5.9 milyar dolar), son dönemde bankasının elinden haksız yere alındığı iddiasıyla ortaya çıkan Mehmet Emin Karamehmet’in 3.7 milyar dolarını şirketlerine aktardığı Pamukbank’ta oldu.
BDDK raporlarında Karamehmet’in Pamukbank’tan şirketlerine aktardığı kaynak 3.8 katrilyon TL olarak veriliyordu.

Patronları soymuş olabilir, izi sürülsün
CHP’nin raporunda, öneriler bölümünde şöyle denildi:
“Özellikle işletme kredisi olarak verilen veya yurtdışına gönderilen tutarlar, ‘paranın izi’ sürülerek tespit edilmelidir. Hortumlama veya usulüne uygun olmayan kredilerin izleri, ilgili banka ve şirket kayıtlarından sürdürülerek ve ne kadarının gerçekten reel sektörde kullanıldığı, ne kadarının sistem dışına çıkartıldığı mutlaka bulunmalıdır. Kayıp kaynakların bir bölümünün de banka yönetimleri tarafından doğrudan doğruya zimmet ya da benzeri yollarla soyulmuş olmaları ihtimal dahilindedir. Bunlar da kayıtların incelenmesi sonucu ortaya çıkarılabilir.”

‘Üzerine bir bardak soğuk su içmeyin’
Raporun “yapılması gerekenler” başlığı altında şu önerilere yer verildi:
Bankalarda batan paraların tahsil edilebilmesi ve bu konuda kamuoyunu yanıltıcı demeçlerden kaçınılarak gerçek bilançonun ortaya çıkarılabilmesi için öncelikle kamu alacaklarının üzerine bir bardak soğuk su içilmesi anlayışından vazgeçilmesi gerekir.
Bankalarda batan paraların tahsil ediebilmesi iradesi ve niyeti varsa, atılacak ilk adım kamu ve özel bankalarının uygulamalarının birbirinden net biçimde ayrılması olmalıdır. 

Batan bankaların ortaklarıyla ilgili olarak;
Kendi bankalarından kendisi, yakınları ve şirketlerine açılan krediler,
Diğer bankalardan doğrudan veya back to back açılan krediler,
Başka şahıslar adına açılıp ortaklara aktarılan krediler,
Diğer şekillerde aktarılan kaynaklar tespit edilmelidir.
Böylece ortaklar üzerinde toplanan risklerin ne kadarının yatırıma giden krediler, işletme kredisi olarak kendi şirketlerine giden krediler, yurtdışına giden krediler ve banka zararını kapatmak amacı ile yüksek faiz tahakkuk ettirdikleri risklerden oluştuğu ortaya çıkarılmalıdır.