Eyüpsultan’dan Piyer Loti’ye çıkan yaya yolu üzerindeki tarihi Kaşgari Dergahı’nın İstanbul Büyükşehir Belediyesi, tarafından yürütülen restorasyon çalışmaları tamamlanmıştı. Büyük İslam alimlerinden Seyyid Abdülhakim Arvasi Hazretlerinin talebelerini yetiştirdiği Kaşgari Murtaza Efendi Camii, kılınan ikindi namazıyla ibadete açıldı. Camide namazlarını kılan vatandaşlar ise 273 yıllık caminin aslına uygun olarak restore edilmesinin ardından ibadete açılmasından duyduğu memnuniyeti ifade etti
Cami, tevhidhane, harim, selamlık ve mutfak, türbeler ve hazire, çeşme ve şadırvan ile iki adet kuyunun bulunduğu dergahın restoresi için 3 milyon 498 bin lira harcandı. Çalışmalar kapsamında; Kaşgari Abdullah Efendi Türbesi ve Şeyh Ali Geylani Türbesi’nin restorasyonları yapılırken, hazirede yer alan mezar taşlarının da temizliği yapıldı. Necip Fazıl Kısakürek’in de Seyyid Abdülhakim Arvasi Hazretleri ile bir araya geldiği mekanlardan olan caminin ibadete açılmasının ardından Kısakürek de mezarı başında edilen dualarla anıldı.
“Tasavvuf tarihimizin en kıymetli şahsiyetlerinin bulunduğu bir mekan”
Caminin yeniden ibadete açıldığı gün Necip Fazıl Kısakürek’in de mezarı başında anıldığını belirten Kaşgari Murtaza Efendi Tekkesi Cami Derneği Başkanı Ömer Erdoğan, “Camimiz yaklaşık 4 buçuk yıldır kapalıydı, İstanbul Büyükşehir Belediyemiz sağ olsun bu yarım kalan işi aldı bugünkü mescidin açılmasına kadar getirdi. Camimiz bir restorasyondan ziyade yeni baştan yapıldı, çok teşekkür ediyorum İstanbul Büyükşehir Belediyemize, Eyüpsultan Belediyemize çalışma yürüten bekçisinden mühendisine kadar herkesi tebrik ediyorum. Burası tasavvuf tarihimizin en kıymetli şahsiyetlerinin bulunduğu bir mekan. Buranın son şeyhi Abdülhakim Arvasi Hazretleri onun da önemli müritleri olmuş, bunların en önemlilerinden bir tanesi üstat Necip Fazıl Kısakürek. Bugün de hem mescidimiz açıldı hem üstadı sevenler, yakınları, akrabaları ve mahalle sakinlerimizle namazımı kıldık. Üstada dua edeceğiz, aslına uygun olarak yeniden yapmak bir işi çok zor olsa gerek bugün burada o zorun başarıldığını görüyoruz. Aslına birebir uyumlu bir mekanla karşı karşıyayız” dedi.
“Necip Fazıl’ın burada üstadıyla birlikte olması hasebiyle burası önemli bir mekan”
Caminin yeniden ibadete açılmasından duyduğu memnuniyeti ifade eden Nidayi Sevim, “Burası 18’inci yüzyıldan beri var olan bir mekan aynı zamanda tekke özelliği vardır ve Eyüpsultan’da önemli bir mekandır. Üstat Necip Fazıl’ın da yanı başında olması ve vaktiyle burada üstadıyla birlikte olması hasebiyle burası önemli bir mekan” diye konuştu.
“4 sene kendimizi arafta hissettik”
Tarihi bir mekan olmasından dolayı caminin aslına uygun olarak restore edilmesinin önemine dikkat çeken Serkan Doğan, “4 sene kendimizi arafta, boşlukta hissettik. Restoresini İBB’nin alması iyi oldu, almasaydı bu restorasyon bitmezdi. Necip Fazıl’ı üstadı anlatmak; kelimeler yetmez, kitaplara sığmaz. Onu mezarı başında anarak ihya etmiş olduk, onun ruhu da şad olmuş oldu” ifadelerini kullandı.
Kaşgari Murtaza Efendi Tekkesi tarihi
Kaşgari Murtaza Efendi Tekkesi Eyüpsultan ilçesinde Merkez Mahallesi, Hüsam Efendi Sokağı ile Karyağdı Sokağı‘nın arasında yer alıyor. Murtaza Efendi Camii, vaktiyle burada bulunan tekkenin ilk şeyhinin Kaşgarlı olması sebebiyle “Kaşgari Camii” olarak da adlandırılır. Tekkenin içerisinde cami, harem, selamlık, derviş hücreleri, şadırvan, kuyu ve müştemilattan oluşan inşaatın yapımına Türkistan kökenli Yekçeşm Ahmed Murteza Efendi tarafından yaptırılmıştır. 1744’te başlamış, 1745’ yılında biten yapı Nakşıbendi tekkesi olarak inşa edilmiştir. Ayrıca Necip Fazıl Kısakürek de Seyyid Abdülhakim Arvasi Hazretleri’nden öğrendiklerini ve ilim ile değişen dünyası ile tanışmalarını, yaşadıklarını “O ve Ben” kitabında anlatmıştır.
Restorasyon çalışmaları kapsamında; Kaşgari Dergahı'nda ahşap karkas değişimlerinin ardından ahşap karkas arasına taş yünü yalıtım uygulaması yapıldı. Yağmur olukları ve yağmur iniş boruları yapılırken giyotin pencere, kanatlı pencere ve kapı ile pervazlarının imalatları gerçekleştirildi.
Duvar içinde çürümüş durumda olan ahşap hatıllar yenileriyle değiştirilirken duvarlar güçlendirildi. Hasarlı olan tavan kirişler uygun cins ve boyuttaki malzemelerle yenilenerek, düz tavan kaplamaları ve tavanların boya uygulamaları tamamlandı. Odalarda bulunan niteliksiz yüklüklerin sökümleri yapılarak, uygun detaya göre yüklükler yeniden yapıldı. Minarede bulunan sonradan yapılan çimentolu sıvanın raspası restorasyon çalışmaları kapsamında yapıldı. Külah kısmı sökülerek çürümüş durumda olan ahşap külah elemanları yenilendi.İHA
