Son dakika... Dünya buraya kilitlendi! Uçaktan ilk görüntü...
06.01.2020 - 07:37 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
İran'ın Orta Doğu siyasetinin mimarı olarak gösterilen Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani için bugün başkent Tahran'da büyük bir cenaze töreni gerçekleştiriliyor, cenaze namazını bizzat İran'ın dini lideri Hamaney kıldırdı. İran'ın dini lideri, doğrudan kendisine bağlı komutanın cenazesinde gözyaşlarını tutamadı. Süleymani'nin naaşı, dün sabah saatlerinde bir askeri uçakla Irak'tan, yüz binlerce kişinin hepbir ağızdan "Amerika'ya ölüm" sloganları attığı, İran'ın Ahvaz kentine getirilmişti. Uçağın içinde çekilmiş görüntüler dün gece yarısı ortaya çıktı.
ABD'nin İran'ın en önemli komutanını füzeyle vurmasıyla Ortadoğu alev aldı. ABD-İran gerilimi doruğa çıkarken, Kasım Süleymani'nin cenazesi için bugün tüm gözler Tahran'da ancak bir başka başkentten çarpıcı fotoğraflar geldi.
İran'ın başkentinde toplanan kalabalıkların ucu bucağı yok, caddeler insan seliyle tamamen dolu.
Bugün İran'ın başkenti Tahran'da Süleymani için şimdiye kadar düzenlenen en büyük cenaze töreni gerçekleştiriliyor.
Tahran'dan fotoğraflar servis eden uluslararası haber ajansları, sabahın erken saatlerinden itibaren kalabalıkların İslam Devrimi Meydanı'nı doldurduğunu bildiriyor.
Reuters, İran dini lideri Ayetullah Hamaney'in Süleymani'nin cenazesini bizzat kıldıracağını 'son dakika' koduyla duyurdu.
Cenaze namazından ilk fotoğrafı, Ayetullah Hamaney'in resmi internet sitesi paylaştı. Ortadoğu'yu şekillendiren Süleymani, doğrudan Hamaney'e bağlı bir isimdi.
İran televizyonlarının canlı yayınladığı cenaze namazında Hamaney'in gözyaşlarını tutamadığı görüldü.
Cenaze töreninde dikkat çeken detaylardan biri, Kasım Süleymani'nin tabutunun öpülmesiydi. Öpenler arasında, Kasım Süleymani'nin yerine Kudüs Gücü'nün komutanlığına geçen İsmail Kaani de vardı.
Kaani hakkında çok fazla ve kesin bilgiler bulunmuyor ancak Kasım Süleymani'ye en yakın isimlerden biri olduğu ve 1980'li yıllarda İran-Irak savaşına katılan askerler arasında yer aldığı biliniyor.
ABD'li düşünce kuruluşu American Enterprise Institute'ın hazırladığı bir raporda, Kaani savaşın ardından Mashad kentinde bulunan Devrim Muhafızları birliğinin ikinci komutanı olarak atandı. Bu dönemde, Kaani'nin Afganistan'dan İran'a uyuşturucu taşıyan gruplara yönelik operasyonlarda aktif rol aldığı da belirtiliyor.
Kaani'nin daha sonra Devrim Muhafızları'nın Afganistan, Pakistan ve Orta Asya'da faaliyetlerini yöneten isim olduğu öne sürülüyor. Aynı raporda, Kaani de Süleymani gibi İran-Irak savaşı sırasında ülkenin dini lideri Hamaney ile temasta olan isimlerden biri olduğu ve bundan dolayı da dini lidere yakın bir asker olduğu ifade ediliyor.
Peki, Süleymani için neden birçok kentte cenaze töreni düzenlendi? BBC'nin Kıdemli Dış Politika Muhabiri Lyse Doucet, Süleymani'nin İran'ın en önemli askeri komutanı, en önemli istihbarat yetkilisi ve en önemli siyasi isimlerinden biri olduğunu belirtiyor:
Doucet, "İran hükümeti Süleymani için İran'ın önemli kentlerinde çok büyük cenaze törenlerinin, gövde gösterilerinin düzenlenmesini istiyor. Buradaki amaç Süleymani'yi şehit olarak yüceltmek, kült bir isme dönüştürmek" diyor.
Törende Kasım Süleymani'nin kızı da kürsüye çıkıp bir konuşma yaptı. Zeynep Süleymani, ABD lideri Donald Trump ve mütetfiklerinden intikam alınacağını belirtip ABD'yi karanlık günlerin beklediğini söyledi.
CNN'in muhabiri Frederik Pleitgen, Süleymani'nin cenazesini takip etmek üzere Tahran'da. Cenaze ile ilgili aktaran Pleitgen, canlı yayında kalabalığın arasında zor anlar yaşadı.
Pleitgen, "Arkamdan gelen sesleri duyuyor musunuz bilmiyorum ama, ABD ile birlikte batacaksınız, ABD'ye ölüm sloganları atılıyor." ifadelerini kullandı.
CNN International'ın aktardığına göre, "Süleymani'nin öldürülmesinden ötürü gözle görülür bir şekilde sinirli olduğu gözlenen" kalabalık, sabahın ilk ışıklarını bile beklemeden toplanmaya başlamıştı.
Frederik Pleitgen, kalabalığın "acı bir intikam" istediğini vurguladı ve "DEAŞ'a karşı savaşanlardan biri olduğu için, Süleymani'yiülkelerini ve halklarını güvende tutan bir kahraman olarak görüyorlar." dedi. Öte yandan CNN muhabirinin mikrofonunda Amerikan televizyonunun logosunun olmaması dikkat çekti.
Kasım Süleymani için dün Ahvaz'da gerçekleştirilen cenaze törenine de yüz binlerce kişi katılmıştı. Bir askeri uçaktan İran bayrağına sarılmış şekilde indirilen tabutla birlikte yüz binler yürüdü.
Ahvaz'daki Mollavi Meydanı'nda buluşan, siyahlar giyinen ve Süleymani'nin fotoğraflarını taşıyan kalabalığın görüntüsü, İran televizyonlarında canlı olarak yayınlandı.
Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin cenazesinin İran'a nasıl getirildiğine dair görüntüler ortaya çıktı.
Süleymani'nin naaşı, dün sabah saatlerinde bir askeri uçakla Irak'tan, yüz binlerce kişinin hepbir ağızdan "Amerika'ya ölüm" sloganları attığı, İran'ın Ahvaz kentine getirilmişti.
Uçağın içinde çekilmiş görüntüler dün gece yarısı ortaya çıktı. İngiliz Daily Mail gazetesinin aktardığı haberde, Babak Taghvaee isimli tarihçi ve gazetecinin Twitter'da paylaştığı görüntülere yer verildi.
Görüntülerde, Süleymani'nin ve Ebu Mehdi El-Mühendis'in içerisinde olduğu tabutların, uçağın kargo bölümünde değil yolcu koltuklarının üzerine konularak getirildiği dikkat çekti.
Uçaktaki dev ekranda da Kasım Süleymani'nin görüntülerin oynatıldığı görüldü.
Resmi İran televizyonları tarafından yayınlanan cenaze sırasında yüzü görünmeyen spiker, "İran'ın 80 milyon nüfusu var. İran nüfusunu göz önünde bulundurarak, 80 milyon dolar toplamak ve devrimimizin önemli ismini öldürme emrini veren Donald Trump'ın kellesini getirene ödül olarak bu parayı vermek istiyoruz." dedi.
İran'ın tehditleri bununla da sınırlı kalmadı. Canlı yayında yapılan tüyler ürpertici anonsun yanı sıra, İranlı milletvekili Abolfazl Aboutorabi, ABD'yi "kalbinden vurmakla" tehdit etti.
Aboutorabi, "İran isterse Beyaz Saray'ı vurabilir. Bunu yapabilecek gücümüz var" dedi.
Abolfazl Aboutorabi, sözlerine şöyle devam etti: "Bu bir savaş ilanıdır. Eğer tereddüt ederseniz kaybedersiniz. Eğer biri size savaş ilan ederse, mermilere çiçekle karşılık verebilir misiniz? Sizi kafanızdan vururlar."
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani ise yaptığı açıklamada, Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi öldüren ABD'ye "kesinlikle askeri karşılık vereceklerini" söylemişti.
İran devlet medyasına göre Esed rejiminin Güvenlik Konseyi Başkanı Ali Memluk ile bir araya gelen Şemhani, burada yaptığı konuşmada, Süleymani'nin öldürülmesine ilişkin, "İran’ın karşılığı kesinlikle askeri olacaktır. İran’ın cevabı, sadece askeri karşılıkla da sınırı kalmayacaktır." ifadesini kullanmıştı.
Kasım Süleymani için, iç savaşın gidişatını değiştirdiği Suriye'de de törenler var. Fotoğraflar, İran'ın Şam Büyükelçiliği binasından.
Beşar Esed rejiminin kaderini belirleyen Kasım Süleymani için gerçekleştirilen anma töreninde, rejim askerleri açılan anı defterine yazılar yazdı.
Törende en çarpıcı detay, Rus komutanların da İran Büyükelçiliği binasında yer almasıydı. Süleymani portresinin altında oturan Rus askerlerinin önünde ise Kuran-ı Kerim var.
İran Bilgi ve Telekomünikasyon Bakanı Muhammed Cevad Azari-Jahromi, dün resmi hesabından attığı tweet'te Hitler’e benzettiği ABD Başkanı Trump’ı 'takım elbiseli terörist' olarak nitelendirmişti.
Öte yandan İran hükümetinden dün geç saatlerde yapılan yazılı açıklamada, Tahran yönetiminin nükleer anlaşmadaki tüm taahhütleri askıya aldığı belirtildi. Açıklamada, İran'ın bundan sonra uranyum zenginleştirme, depolama, araştırma ve geliştirmeyle ilgili hiçbir taahhüde uymayacağı ifade edildi.
ABD Başkanı Trump ise, İran'ın bölgedeki Amerikan personeline veya hedeflerine saldırması durumunda hızlı ve "orantısız" şekilde karşılık verebileceklerini belirtmişti.
ABD'nin İran'a yönelik adımlarıyla ilgili kendi yönetiminin açıklamalarının Kongre'ye yapılmış bildirimler olduğunu belirten Trump, "İran'ın herhangi bir ABD personeline veya hedefine saldırması halinde ABD hızlı ve bütünüyle karşılık verecektir, hatta belki orantısız bir ölçüde karşılık verecektir." ifadesini kullanmıştı.
Trump, Kongre'ye herhangi bir yasal bildirim yapmak zorunda olmadığını ancak yine de bu bildirimi yaptığını kaydetmişti.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da yaptığı açıklamada, İran liderliğinin mesajı açık bir biçimde aldığını belirtirken, ABD'nin Amerikan hedeflerine yönelik saldırıları organize edenlere dönük saldırılarının devam edeceğini söylemişti.
Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson imzalı yazılı açıklamada, Irak'taki saldırılar kınanarak, özellikle İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve İran'ın bölgede oynadıkları olumsuz rolden endişe edildiği vurgulandı.Açıklamada, "Gerilimin azaltılması şu an en önemlisi. Bölgedeki tüm aktörlere sorumluluk bilincinde hareket etmeleri çağrısında bulunuyoruz. Irak'taki artan şiddet bir an önce durdurulmalı. Özellikle İran'ı şiddet içeren eylemlerden veya onları desteklemekten kaçınmaya çağırıyoruz. İran'ı Nükleer Anlaşmaya (JCPoA) uygun olmayan her türlü tedbiri geri çekmeye çağırıyoruz" ifadeleri kullanıldı.
İran ve Irak'la ilgili yeni bir haber, Pasifik Okyanusu'ndaki adalar ülkesi Filipinler'den geldi. Filipinler lideri Rodrigo Duterte, iki ülkedeki petrol rafinerilerinde çalışan binlerce işçinin tahliyesi için emir verdi.
Amerikan Associated Press (AP), binlerce Filipinli işçinin ordu birlikleri tarafından iki ülkeden çıkarılacağını bildiriyor. AP'ye göre, İran-ABD arasındaki gerilim diğer ülkelerin işçilerini de etkileyebilir.
ABD ile İran arasındaki gerilim, geçen hafta İran destekli Ketaib Hizbullah örgütünün, ABD askerlerinin konuşlu olduğu Kerkük'teki K1 askeri üssüne roket saldırısı düzenlemesiyle tırmanmıştı.
Pentagon, 3 Ocak'ta, İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'nin Bağdat Havalimanı yakınında düzenlenen saldırıda öldürüldüğünü açıklamıştı.
İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, ABD saldırısının intikamının alınacağını belirtmişti.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve dini lider Ayetullah Hamaney, önceki gün Süleymani'nin Tahran'daki evini ziyaret etmiş, Süleymani'nin kızı, Ruhani'nin "Allah size sabır versin, bunu telafi edeceğiz" sözü üzerine "Babamın intikamını kim alacak" diye sormuştu. Ruhani de cevap olarak "Alacağız, hepsinin intikamını alacağız, hiç endişe etmeyin" demişti.
Kasım Süleymani’nin öldürülmeden birkaç saat önce yazdığı bir metin ortaya çıkmış ve tek sayfalık metin önceki gece Süleymani’nin yüzüğüyle birlikte kızına teslim edilmişti.
İran destekli Şii milisler, ABD askerlerinin konuşlu olduğu bazı üslere roket ve füzelerle saldırı düzenlemişti
Trump ise İran'ın Amerikan üslerine saldırması durumunda vurmak üzere İran'a ait 52 hedefi belirlediklerini açıklamıştı.
