Çocuğunuzu dijitalde kaybetmeyin!

Mine Özdemir Güneli -  Pandemide nedeniyle okullarda tekrar uzaktan eğitime geçildi. Aileler, bilgisayar karşısında çocuğu ders yapıyor zannederken o, dijital tehlikelere maruz kalıyor olabilir. Acıbadem Maslak Hastanesi Uzm. Klinik Psikolog Neil Serem Yılmaz, çocukların en yaygın karşılaşabilecekleri bu tehlikeleri şöyle sıralıyor:

Kişi büründüğü sahte bir kimlikle, çocukla duygusal bir ilişki kurduktan sonra özel resim ve videolarını, kişisel bilgilerini çoğaltabilir, uygunsuz ortamlarda yayınlayabilir. Çocuk, bu paylaşımla ilgili tehdit ve şantaja maruz kalabilir.

Çocuk, bir veya birden fazla kişi tarafından hakaret, alay edilme, küçük düşürülme, tehdit edilmeyle rahatsız edilebilir ve psikolojik şiddete maruz kalabilir.

Çocuk ismine sahte hesaplar açılabilir, çocuk adına onu zor durumda bırakabilecek yorum ve paylaşımlar yapılabilir.

Tüm bu zorbalıkların çocukta duygusal, akademik ve sosyal alanda zorluklar yaratabildiğini dile getiren Yılmaz, “Çocuk, anne ve babası duyduğunda çok kızacağı veya çok üzüleceğini düşündüğü için paylaşmaktan kaçınabilir. Bu nedenle anne babaların çok sert, suçlayıcı ve cezalandırıcı tavırlardan uzak durmaları önemli” diyor. Çocukların kullandığı uygulamaların, izlediği içeriklerin ebeveynin filtresinden geçmesi gerektiğini kaydeden Yılmaz, “Reklam içeren uygulamalar kullanılmamalı. Küçük çocuklarda, çevrimiçi konuşma ve mesajlaşma özelliği olmayan uygulamalar tercih edilmeli” diye konuşuyor.

Yaratıcılık sağlıyor ama

Son yıllarda küçük yaşta çocukların ürettikleri video içerikleri YouTube, TikTok gibi uygulamalarda paylaştıkları görülüyor. Bu uygulamaların çocuklara sosyalleşebilmek, yaratıcılık, kendini ifade etme becerileri açısından katkı sağladığını belirten Yılmaz, ailelerin bedenin özel bölgeleri ve konuşma üslubu konusunda çocukları bilgilendirmeleri ve bu videoları gözden geçirmeleri gerektiğini kaydediyor. Çocukların başarılı olma, olayları ve kişileri kontrol edebilme ve kendilerine güvenmeye ihtiyaçları olduğunu dile getiren Yılmaz, “Bu ihtiyaç sadece dijital dünyada karşılandıkça, çocuklar gerçek sosyal dünyadaki etkileşimlerde daha da zorlanmaya başlamakta. O zaman çocuk, dış dünyada sosyal ilişkiler kurmak için çabalamaktan kaçınıp dijital platformlara daha fazla yönelebilmekte” diyor.

Ünlü olma stresi

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Neriman Kilit de YouTube’un sıradan insanların popülerleşmesine imkân sağlaması ve maddi kazanç elde etmeye yönelik kullanılmasının bu mecrayı ekonomi politik eleştiriye açık hale getirdiğini belirterek, şunları söylüyor:

“Bu alanda ebeveyninin izniyle veya izinsiz YouTube videosu çeken ergen ve çocuklardan oluşan micro celebrityler, erken yaşta toplumun gözü önünde bulunmasına, ünlü olma stresi ve baskısı yaşamasına, günlük hayat rutininin ve eğitim hayatının bozulmasına, çocuğun ilgi alanının sınırlanmasına sebebiyet vermekte.”