Süpersonik DEPREM!

Türk ve Fransız bilim adamları, 17 Ağustos 1999 İzmit depreminin, ses duvarını aşan süpersonik bir uçağın yol açtığı patlama sesine benzeyen sismik şok dalgalar yarattığını belirterek, “Bu şok dalgaları yıkımı daha artırdı ve ölü faylar dirildi” dedi.
Depremin merkez üssünün Gölcük değil, İzmit Körfezi’nin ucunda denizin karayla birleştiği yerde olduğunu belirten bilim adamları, “Kırılma, Gölyaka’dan Tuzla’ya kadar değil, Düzce Karadere’den Yalova açıklarına kadar gerçekleşti” dediler. 150 kilometrelik fayın kırıldığı depremin büyüklüğünün 7.6 olduğunu belirten bilim adamları, depremin Kuzey Anadolu Fayı’nın İzmit-Sapanca ve Sapanca-Akyazı arasındaki ölü fayları aktif hale getirdiğini belirtti. Bilim adamları, “Düzce depremiyle 40 kilometrelik bir fay daha kırıldı. İki depremde toplam 190 kilometrelik fay kırıldı. 12 Kasım 1999 Düzce depreminde de ölü fayların aktif hale getirdiği gözlendi” diye konuştu. Bilim adamları, fayın 44 dakika önce kaymaya başladığını belirterek, “Kayma depremden 2 dakika önce hızlandı. Bunun belirlenmesi, önceden tahmin açısından önemli” şeklinde konuştu. CNRS (Fransa), Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü ve TÜBİTAK MAM Yer Bilimleri Enstitüsü’nden araştırmacılar, makalelerinde şu bilgileri verdi:

Tahmin önemli
“Kırılmanın bir hazırlık aşamasından sonra gerçekleştiği gözlemlendi. Yaklaşık olarak 44 dakika boyunca kaydedilen ve tekrarlanan sinyaller depreme kadar sıklığını artırarak devam etmiştir. Büyüklükler hissedilmeyecek kadar küçük olduğundan merkez üssüne çok yakın sismik istasyonlar tarafından kaydedilebilmiştir. Sinyaller, fayın derinlerde kaymaya başladığını ve deprem olana dek hızlanarak devam ettiğini göstermektedir. İzmit depremi, yaklaşık 15 kilometre derinlikte fayın yavaş kayması ile başladı. Sinyaller, hazırlık fazını gösteren, yavaş kaymanın açık bir imzasıdır. Bu, hazırlık aşaması doğrultu atım özelliği gösteren fayların genel bir özelliği olabilir. Yeni gözlemler bu aşamanın varlığını desteklerse, bazı depremleri fayın kırılmasından onlarca dakika önce tahmin etmek mümkün olabilir.”
Araştırmaya şu isimler katıldı: Michel Bouchon (CNRS), Hayrullah Karabulut (BÜ Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırmaları Enstitüsü), Mustafa Aktar (BÜ Kandilli), Serdar Özalaybey (TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi), Jean Schmittbuhl (CNRS), Marie-Paule Bouin (CNRS), Michel Dietrich (CNRS), Cecile Cornou (CNRS).

Kandilli’nin sitesi kafa karıştırdı!
Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırmaları Enstitüsü’nün web sitesinde, 17 Ağustos 1999 depreminin büyüklüğünün 7.8, 12 Kasım 1999 depreminin büyüklüğünün ise 7.5 büyüklüğünde verilmesi kafaları karıştırdı. 17 Ağustos depreminin büyüklüğü 7.4, 12 Kasım depreminin büyüklüğü 7.2 olarak biliniyordu. Prof. Dr. Haluk Eyidoğan bu konuda şöyle dedi: “Büyüklükler bazen yüzey dalgası büyüklüğü, bazen de depremin merkezindeki yani moment büyüklüğü olarak hesap edilir. Kandilli, yüzey dalgası büyüklüğünü vermiş. Dünyada geçerli olan moment büyüklüğüdür. Bazen yüzey dalgası büyüklükleri de dikkate alınarak büyüklük olarak verilebilir. O nedenle Kandilli’nin verdiği değerler yanlış değildir.”