‘Ya istiklal ya ölüm’e koşan kahramanlar

Harbiye Askeri Müze’de açılan Türk İstiklal Harbi Sergisi’nde ilk kez gün yüzüne çıkartılan obje ve fotoğraflar ziyaretçileri büyülüyor. İlk kez görülen objeler ise Milli Mücadele kahramanlarının hizmetlerine ışık tutuyor.
Serginin giriş kısmında bulunan “Ya İstiklal Ya Ölüm” parolasının yazıldığı kapıdan içeri girdiğimizde, en çok dikkatimizi çeken ayrıntı, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın; Büyük Taarruz sırasında üzerinde bulunan mareşal üniforması, çizmeleri ve kalpağı oluyor.
Dev harita
Rütbenin yakada olduğu üniformanın, özel sergi için Şişli’deki Atatürk Evi’nden Askeri Müze’ye getirildiğini öğreniyoruz. Büyük titizlikle bugüne kadar muhafaza edilerek, saklanan mareşal üniformasının hemen yan tarafında bulunan panoda ise İstiklal Savaşı’nda şehit düşen 15 bin Mehmetçiğin isimlerinin yazıldığı pano herkesi duygulandırıyor.
Serginin giriş kısmında yer alan bir diğer önemli obje ise devasa boyutta hazırlanan Türk İstiklal Harbi Cephe Haritası. Üzerinde hem düşman birlikleri, hem de Türk kuvvetlerinin durumu ve saldırı güzergahlarının en küçük ayrıntısına kadar yer aldığı devasa haritanın biraz ilerisinde ise İzmir’de düşmana karşı ilk direnişi başlatırken şehit düşen Albay Süleyman Fethi Bey’in üniforması sergileniyor. Sergide yer alan özel objeler arasında Batı Cephesi Komutanı Tuğgeneral Ali Fuat Cebesoy’un beylik tabancası, Büyük Taarruz sırasında Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın emrini yerine getiremediği için intihar eden 57. Tümen Komutanı Albay Reşat Çiğiltepe’nin İstiklal Madalyası, Güney Cephesi Komutanı Tuğgeneral Refet Bele ile Doğu Cephesi Kumandanı Kazım Karabekir Paşa’nın üniformaları da bulunuyor.
İlginç objeler arasında, Mareşal Fevzi Çakmak’ın, sökülen yerlerini kendisinin diktiği askeri pelerin ile Yunan askerlerinin İzmir’i işgal ettiklerinde göndere çektikleri, ancak İzmir’in kurtarılmasından sonra Mustafa Kemal Paşa’nın önüne serilen ancak Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın büyük hassasiyet gösterip çiğnemediği Yunan bayrağı da bulunuyor.

Esir başkomutan Trikopis ve Dienis’in fotoğrafı

İstiklal Harbi sırasında kullanılan tüfek ve silahların da sergilendiği özel sergide ilk kez gün yüzüne çıkartılan fotoğraflar da döneme ait belgeler niteliğinde. Bu fotoğraflar arasında esir alınan Yunan subay ve komutanlarının Kırşehir’e getirilişi, esir düşen Yunan Başkomutanı General Trikopis ve General Dienis’in Uşak’ta çekilen görselleri bulunuyor.
Dikkat çeken görsellerden biri de İstiklal Harbi yıllarında İstanbul’da Teşkilat-ı Mahsusa tarafından kurulan gizli direniş hareketi üyelerinin fotoğrafı oluşturuyor. Esir düşen Yunan Başkomutan Trikopis’e ait madalyalar, Başkomutan Mustafa Kemal’in, kurmay heyeti ile savaş planlarını yaptığını gösteren maketler ise ziyaretçileri o dönemki kahramanlık destanına götürüyor.