Cemal Nadir 100 yaşında

Cemal Nadir 100 yaşında
Surat astığını görünce, Cemal Nadir Güler’e: "Soyadı Güler olan bir adam niye somurtur böyle..." diye sormuşlar. Güler şöyle yanıtlamış : "İyi de benim adım zaten Cemal Güler değil, Cemal Nadir Güler."
Nadir güldü, nadir kısalıkta yaşadı ve gerçeği söylemek gerekirse onu nadir andık.
"1950 Kuşağı" diye anılan çizer grubunun ortaya çıkmasında öncülük eden sanatçılarımızdan olan Cemal Nadir Güler, dönem çizerlerinin çoğunun kendisine örnek aldığı, tarzını taklit ederek özgün çizgisini bulduğu bir ekoldü adeta. Hepsi bir yana, bu ülkede karikatürü kitlelere sevdirmeyi başarabilen isimlerden biriydi. Erken gelen ölümü ile tarihi kişiliği daha da efsaneleşmiş ve binlerce İstanbullu ilk kez gözyaşları içinde bir çizer tabutunun ardından yürümüştü. Adı bir süre sonra Cağaloğlu’nda, Ankara’da ve doğum yeri Bursa’da cadde ve sokaklara verildi.
1947 yılında "Radyo" adlı dergide yayımlanan bir yazısında Cemal Nadir Güler karikatür anlayışını şu sözlerle ifade ediyor: "Ben karikatürü bir güzel koku gibi insana bir an zevk verdikten sonra elde bir boş şişe veya sarı bir leke bırakıp havaya karışan bir marifet olmaktan başka türlü anlıyorum. O ne palyaçoluktur, ne de göbek attıran, çeneleri ağrıtan kahkahadır. Bence karikatür, insan beyninin muhtaç olduğu tebessüm ve tefekkürü (düşünceyi) temin eden bir güzel sanat olmalıdır."
Cemal Nadir 2002’de 100 yaşına giriyor. Bizim Karikatürcüler Derneği, 2002’yi "Cemal Nadir Yılı" ilan etti. Yıl içerisinde Cemal Nadir’i anlatan bir çizgi filmin yanı sıra çizerle ilgili panel ve söyleşiler, sergiler, çeşitli yayınlar üzerinde çalışarak 100. yaşında layık olduğu sevgiyle anılmasına öncülük edecekler.
Nâzım Hikmet ve Cemal Nadir’i 100. yaşları vesilesiyle birlikte anıyoruz.

Cemal Nadir kimdir? Bulgaristan göçmeni bir ailenin çocuğu olarak 1902 yılında Bursa’da doğan Cemal Nadir Güler, olanakları elvermediği için ortaokuldan sonra tabelacılık, makinistlik, gezici öğretmenlik gibi pek çok işte çalıştı. İlk karikatürü 18 yaşındayken 1920 yılında Sedat Simavi’nin çıkardığı "Diken" dergisinde yayımlanan Cemal Nadir, 1926’dan sonra İstanbul’a gelerek çizmeyi sürdürdü ve 1928 yılında Akşam gazetesinde günlük karikatürler çizmeye başladı. 1930’da yeni yayımlanmaya başlayan, Son Posta gazetesinde ilk yerli bant - karikatür tiplemesi olan "Amcabey"i çizmeye başladı.
Cemal Nadir Güler, "Amcabey"in yanı sıra "Akla Kara", "Dalkavuk", "Dede ile Torun", "Salamon", "Yeni Zengin" gibi pek çok çizgi tip yarattı. II. Dünya Savaşı yıllarında Cumhuriyet gazetesinde çizerliğini sürdüren Güler, 1941’de Vedat Günyol ile birlikte Arkadaş adlı çocuk dergisini, 1942 - 1944 yılları arasında ise Amcabey adlı mizah dergisini yayımladı. Cemal Nadir sadece çizerlikle yetinmedi ve Ankara radyosu için çeşitli skeçler yazdı. "Yüz Karası" oyununu İstanbul Şehir Tiyatroları’nda sergilendi. Cemal Nadir Güler en verimli çağında, henüz 45 yaşındayken 27 Şubat 1947’de aramızdan ayrıldı.





KÜLTÜR & SANAT