Chanel, vizon ve isyan!

1926 doğumlu Şirin Devrim, eski Osmanlı, klas bir kadın. Klas ve sürprizlerle dolu. Röportaj için aradığımızda, edalı işveli hoş sesiyle bir ‘alem kadınım ben şekerim’ deyişi vardı duymalıydınız! Boylu poslu, endamlı, hoş bir dişi kendisi. Seçkin, zarif ve şık. Mensubu olduğu Şakir Paşa ailesinin Cumhuriyet’e akseden bölümünde öyle isimler var ki sormayın... Bir kere annesi, anılar kitabının kapağında yer alan Şirin Devrim portresini de yapan, müthiş kadın Fahrünnisa Zeyd. Babası, Fecr-i Ati yazarlarından İzzet Melih Devrim. Ki, Şirin Hanım, iyi ve kötü tesadüflerle örüldüğünü düşündüğü hayatını anlattığı anılar kitabını babasına ithaf etmiş. Ressam Nejat Devrim kardeşi. Dayısı Cevat Şakir Kabaağaçlı, yani nam - ı diğer Halikarnas Balıkçısı. Cevat Şakir, Şakir Paşa’yı öldürüp Bodrum’a sürülüyor. Şirin Devrim’in teyzesi, ressam Aliye Berger. Seramik sanatçısı Füreya Koral ve ressam Can Kabaağaçlı ise kuzenleri. Bu tutkulu, her şeyi şiddetlendirerek, büyüterek, çok yaşayan ailenin hikâyesini de kendisi yazmıştı: "Harika Çılgınlar: Şakir Paşa Ailesi". Şirin Devrim, dedesinin evinde Dostoyevski’lerin Neitzsche’lerin konuşulduğunu hatırlıyor. Kendisi sanatta tavrını tiyatrodan yana koyup, daha lisedeyken rotasını New York’a çevirmiş. İlk durak Barnard Kız okulu olmuş. Sonrasında 1948’de başlayan Yale Üniversitesi’ndeki tiyatro eğitimi var.
Görmüş geçirmiş, bilgece bir dile sahip Şirin Hanım. Belli ki seçtiği hayatı sadece yaşamakla kalmamış, her anın gerçekte neye tekabül ettiğini de keşfetmiş, farkında olduklarını sanatında da kullanmış. İhtiraslı bir üslûp onunki. Haksızlıklara tahammülsüz. Chanel süren, vizon giyen ve yine de isyan eden biri! Tiyatro sanatçısı Şirin Devrim, İstanbul’da, Beyoğlu’nda, konuk bir Fransız topluluğun sahnelediği "La Parisienne / Parisli Kadın" adlı oyunun perde arasında doğmuş. Kariyerine son noktayı ise 1990’da, Cincinnati’de koymak durumunda kalmış. Eleştirmenlerin, aile yakınlarının, dostların da seyredeceği bir prömiyer öncesi yapılan son genel provada sahneye adımını atar atmaz çakılıp kalmış Şirin Devrim. Dizleri kilitlendiği için yürüyememiş. Evine dönüp sabaha kadar ağlamış, canına kıymayı bile düşünmüş. Ama bitmiş işte. Ardından Mike Nichols’ın yönettiği Jack Nicholson’lı "Kurtöta üç repliklik bir misafir rolü olmuş Şirin Devrim’in. Doğan Kitap’tan yayımlanan "Şakir Paşa Ailesi"nden yola çıkarak hazırladığı tek kişilik gösteri "A Turkish Tapestry" ile 2000’lerde yeniden sahneye dönmüş. Bu kavuşma anında balıkçıların denize ağ atışları gibi, salona görünmeyen bir ağ salmış Şirin Hanım. Ağı yavaş yavaş çektikçe seyirci ona yaklaşmış. Anıları satır satır okudukça da, o çekecek yine, siz de ona doğru yanaşacaksınız.

Şirin
Yazan: Şirin Devrim
İngilizce’den çeviren: Seçkin Selvi
224 s.
Doğan Kitap
11.000.000 TL.







KÜLTÜR & SANAT