Moda yapay zekâyla kuşanıyor

DUYGU ERDOĞAN - Pek çok alanı dönüştüren ve geleceğin sistemlerini kurgulayan yapay zekâ, şimdi de modanın nabzını tutuyor. BBS Tasarım Eğitim Danışmanlık Kurucusu, Moda Tasarımı Öğretim Üyesi ve Girişimci Doç. Dr. Başak Boğday Saygılı, yapay zekâ ile giyim notları sunan ‘Stilim’ uygulaması ekseninde modanın bu yönde gelişimini ele alıyor...

Moda tasarımındaki yolculuğunuz nasıl başladı?

Moda tasarımındaki yolculuğum, anneannemin köyde gelinlere hazırladığı kat kat giysilerle, erkek terzisi olan amcamın dikiş makineleri arasında ya da el sanatlarıyla uğraşan annemin farklı materyaller kullanarak yaptığı örgü, dantel ve nakışlarla başladı diyebilirim. Eğitim sürecim ise ortaokulda meslek lisesine gitmemle başladı. Sonrasında bilindiği üzere, meslek lisesi, lisans, yüksek lisans ve doktora süreçleriyle devam etti. Üstelik doktora alanım da Moda Tasarımı, hatta Moda Tasarımı Eğitimi oldu. Bu noktada en önemli unsur, cesur ve girişimci bir yapıda olmaktı. Bu özelliğimi, kesinlikle cesur yürekli annemden aldım. Onun bana kazandırdığı bu özellikler, hayatımda pek çok kez yolumu aydınlattı; her zaman “iyi ki” dedim.

Sürdürülebilirlik kavramına modada nasıl yaklaşıyorsunuz?

Sürdürülebilirlik kavramını günümüzde çokça moda bir terim olarak kullanıyoruz. Oysa atalarımızın yaşam tarzına baktığımızda, gerçek sürdürülebilirliğin orada olduğunu görüyoruz. Ben de modada sürdürülebilirliğe, atalarımızın bakış açısıyla yaklaşıyorum. İyi ve kaliteli bir ürün sürdürülebilirdir. Eğer iyi bir ürün alır ve ona iyi bakarsanız, yıllarca kullanabilirsiniz. Doğru ürünü almak, onu nasıl kullanacağınızı bilmek, yani “kuşanmayı bilmek” ve sahip olduğunuzu iyi korumak, gerçek sürdürülebilirliktir.

Moda trendleri önümüzdeki dönemde nasıl şekillenecek?

Modada değişim her zaman olacak çünkü insan da sürekli değişiyor. Günümüzde erkek giyimde trend olan sneaker modası, uzun yıllar devam edecek gibi görünüyor. Kadınlarda soft tonların yerine, erkekler daha canlı renkler kullanacak bu sezon ve önümüzdeki sezonlarda. Deri, erkek giyimde yaz - kış aksesuar olarak daha sık karşımıza çıkacak. Kadın giyimde ise, pandemiyle birlikte başlayan drapeli modeller hem yaz hem de kış aylarında popülerliğini sürdürecek. Çünkü bu form, evde alınan kiloları gizlemek için çok idealdi; sevilince kalıcılaştı.

Kışın sıkça gördüğümüz kahverengiler ise bu yıl daha açık tonlarda karşımıza çıkacak. Rahatlık ön planda olacağı için sneaker’lar ve sandaletler ilk tercih olacak. Ancak yerine göre topuklu ayakkabı giymeyi de unutmamalıyız, çünkü bu, duruşumuza ve şıklığımıza büyük katkı sağlar.

Yapay zekâ modada nasıl bir rol üstleniyor? “Stilim” uygulamasının farkı nedir?

Yapay zekâ artık her alanda olduğu gibi moda alanında da aktif şekilde kullanılıyor. Tasarım aşamasında da faydalandığım birçok yapay zekâ aracı var. Ancak son zamanlarda büyük bir heyecanla üzerinde çalıştığımız “Stilim” adlı yapay zekadan özellikle bahsetmek istiyorum. “Stilim”, “Bugün ne giysem?” sorusuyla zaman kaybeden pek çok kişiye hem zaman kazandıracak hem de şıklık sağlayacak bir uygulama. Hayatı kolaylaştıran, kişinin iyi görünmesini ve iltifat almasını hedefleyen bir yapay zekâ. Uygulama öncelikle sizi tanıyor, ardından gardırobunuzdaki kıyafetleri yüklüyorsunuz. Vücut özelliklerinize, kullanım zamanına, mekâna ve hava durumuna en uygun kombinleri hazırlıyor. Siz hiçbir şey düşünmeden, zaman harcamadan şıklığın keyfini çıkarıyorsunuz.

“Stilim” yapay zekâsını diğerlerinden ayıran en büyük özellik nedir?

“Stilim” uygulamasını diğer yapay zekâlardan ayıran en büyük fark, içerdiği bilgilerin hepsinin denenmiş ve benim bilgi birikimimden süzülmüş olmasıdır. Ne yazık ki moda sektörü, özellikle trend, stil oluşturma, kıyafet uyumu ve giysi psikolojisi gibi konularda uzman olmayan kişilerce üretilen bilgi kirliliğiyle dolu. Bu durum yapay zekâları bile yanıltabilecek kadar karmaşık. “Stilim”deki tüm bilgiler, birebir üzerinde çalıştığım ve deneyimlediğim içeriklerden oluşuyor. Üstelik bilgiler moda dünyasının değişimine göre güncellenmeye devam edecek. Çünkü insanlar değişiyor, moda değişiyor; Stilim de değişecek ama benim kontrolümde. 2010’dan bu yana verdiğim stil ve imaj eğitimleri ile danışmanlıklarımın bir çıktısı olan “Stilim”, çok kişiye ulaşıp onların hayatına değer katmayı, şıklıkla mutluluk yolculuklarına eşlik etmeyi amaçlıyor.

Yapay zekâ artık tasarım, kalıp çıkarma ve üretim süreçlerinde de kullanılıyor. Moda sektörüyle yapay zekanın ayrışması mümkün değil. Bu süreci kabul edip entegre olanlar, hızla başarılı sonuçlar elde edeceklerdir. Umarım tüm moda firmaları hızlıca bu değişime ayak uydurur.

Türkiye’yi bir tasarım ülkesi yapma hedefi var

Kendi markanız VAKA ile neyi hedefliyorsunuz?

Ergonomik ve eğitici birçok giysiyle ilgili hem sektör hem de akademi odaklı projeler hazırlayıp uyguladım. Özellikle doktora tezimle uzmanlaştığım ergonomik giysi tasarımını, kendi moda markam VAKA’da her ürüne uygulayarak giysilere büyük değer kattım. VAKA tasarımlarını kullananlar, bu giysileri giydiklerinde hem konforu hem de doğru bir yatırım yaptıklarını deneyimleyecekler. Çünkü kıyafetlerimiz, kendimizi ve karşımızdakileri ikna etmemizde kullandığımız ilk araçlardır. VAKA ile bu araçlar, aynı zamanda konforu ve bilimi de taşır. Tasarımlar, uzun süre kullanabileceğiniz kaliteye ve zamansızlığa sahip.

İkinci kitabınız “Zamansız Giysiler - Yavaş Moda - Tarzın Sen Hali” hakkında neler söylemek istersiniz?

İkinci kitabım benim için çok özel. Pek çok kişiye ulaşıp, giysileri aracılığıyla hayatlarını nasıl güzelleştireceklerini anlattığım bir kitap. Okuyucuları bazen gülümsetecek, bazen düşündürecek, zaman zaman hüzünlendirecek ve kendilerinden kesitler bulmalarını sağlayacak bir kitap. Zamansız giysilerle “tarzın sen halini” nasıl oluşturacaklarını ve neden oluşturmak gerektiğini akıcı bir dille anlatıyorum.

Beş yıl sonraki hedefiniz nedir?

Beş yıl sonraki hedefim, Türkiye’nin bir tasarım ülkesi olma yolundaki en büyük ve öncü tasarım şirketi olmak. Türk tasarımlarının ve tasarımcılarının, benim markam altında dünyada yükselmesi bir hayal değil; bu, bir hedef ve bugün yaptığım her şey bu hedefi destekliyor. Tasarımlarını yaptığım her markanın büyüdüğünü görmek, benim için en büyük mutluluk kaynağı olacak.

İnsanların az ama öz ve kaliteli ürünler alması, onları doğru kullanması, doğru şekilde bakım yapması ve artık o giysinin enerjisinden uzaklaştığında başkalarıyla paylaşması için birçok yeni projeyle karşılaşacaksınız. Şu an için kitaplarım ve VAKA markam bu doğrultuda dünya çapında yayılmaya devam ediyor.

“Stilim” uygulamamızın da her gün milyonlarca kişi tarafından kullanıldığını ve kullanıcılarına zaman ve şıklık kazandırdığını görmek, bir diğer büyük hedefim. Bu süreçte yetiştireceğim tasarımcılar ise kalbimin başka bir köşesini dolduracak.