Suna Kan'ın evinde kurulan koalisyon

Ecevit, koalisyon için seçimin asıl mağlubu Adalet Partisi ile yaptığı görüşmelerden sonuç alamadı. Sonunda MSP'den gelen olumlu bir sinyal Ecevit'i harekete geçirdi. Erbakan ile buluşacak ve koalisyonu konuşacaktı. Buluşma için seçilen yer hiç kimsenin aklının ucundan bile geçmezdi. Ecevit'in yakın aile dostları sanatçı Suna Kan ve eşi keman virtüözü Faruk Güvenç'in eviydi.CHP ile MSP arasındaki pazarlıklar kıran kırana geçti. Koalisyon pazarlıkları sürecinde Ecevit pazarlık tutanaklarını kendi el yazısıyla tutmuştu. Tarih 20 Kasım 1973'tü. Yani hükümetin kurulmasına henüz bir ay vardı. BÜLENT ECEVİT-NECMETTİN ERBAKAN GÖRÜŞMESİ20 Kasım 197310.00 - 12.00 Genel başkanlık koltuğuna oturmasının üzerinden bir yıl bile geçmeden Ecevit ilk tarihi başarıya imza atıyordu. 1973 genel seçimlerinde CHP oyların yüzde 33.3'ünü alarak birinci parti olmuş ve Meclis'te tam 185 milletvekili ile temsil hakkı kazanmıştı. Ancak tek başına iktidar olamıyordu. Bir AP-CHP koalisyonu başarılı olmaz. 6 ayda yürüyemez hale gelecektir. Partizanca düşünsek, MSP'nin en lehine çözüm budur. Ama biz memleketi düşünüyoruz.CHP-MSP koalisyonunda işlerin daha rahatlıkla yapılacağında şüphe yok. Ama buna üçlü kademeden geçilerek gelinmesinde fayda görüyoruz. Üçlü (CHP-AP-MSP) koalisyonda sürtüşme olur, ama AP'nin bulunuşunun fonksiyonel etkisi olmaz. Üçlü koalisyonu ilk kademe olarak daha uygun karşılıyoruz. İcraatın süratini azaltır fakat icraatı kaldırmaz ortadan. Buna çok daha rahat evet diyebiliriz.İkili (CHP-MSP) için geçen seferkinden daha rahat durumdayız. Artık eskisi rahat rahat hücum edemez AP bize. O bizim tabanımızı rahatsız ediyordu. Şimdi biz onun tabanını rahatsız edebilecek durumdayız. Üçlünün başarısızlığı görüldükten sonra ikili olabilir.AP'de çözülme eğilimi görüyoruz. Bu da hızlanır. Yarın Genel İdare Kurulu'muzu toplayacağız. ERBAKAN Prensip olarak evet veya hayır diyebilmek için bazı noktalarda aydınlanma ihtiyacını duyuyorum.İki parti program üzerinde kolaylıkla anlaşabiliriz. Bunda güçlük görmüyorum. Kabine nasıl teşekkül edecek? Bütün mesele burada.Üçlü için düşüncemiz:1 Başbakan.2 Başbakan Yardımcısı: Biri MSP'den, biri AP'den...(Demirel kendisi kesin olarak girmez)Bakanlıklar:Başbakanlığı, AP ile CHP arasındaki 30 sayı farkına tekabül eder sayarsak...CHP: Başbakanlık ve 9 bakanlık.AP: 1 Başbakan Yardımcılığı, 8 bakanlık.MSP: 1 Başbakan Yardımcılığı ve 5 bakanlık. Bunun biri İçişleri Bakanı olur ve özel bir usulle doldurulur. MSP bünyesinde değil, anarşiyi engelleyebilecek, partizan olmayan bir kimse... Üzerinde mutabık kalacağımız.Üç önemli bakanlık var. Bunlardan her biri bir partinin olmalı:Milli Eğitim, Köy İşleri, Çalışma.Sosyal konulu bakanlıklar CHP'de toplansın. Siyasi bakanlıklar AP'de toplansın. Ekonomik bakanlıklar MSP'de toplansın.Böylece bakanlıklar arasında bir ahenk olsun. Bir süre yürüdükten sonra üçlüden ikiliye kolaylıkla geçilebilir. Herhalde ekonomik bakanlıklar AP'ye verilmemeli. Bunda ısrarlıyız. Çünkü o zaman sömürü düzeni aynen yürüyecektir.İkili hükümette:Bir BaşbakanBir Başbakan Yardımcısı (MSP kendisi girecek ve ekonomik işler kendisine bağlı olacak).Bakanlıklar:MSP: Mümkünse 10 kadar.CHP: 14 kadar.Adetlerin kesinlikleri mühim değil. Mümkünse ekonomik bakanlıklar MSP'de. İçişleri için güvenilir bir tarafsız bulunur. MSP için Milli Eğitim ve Köy İşleri Bakanlığı üzerinde de durmak istiyoruz.Nedeni: Bugün efkârı umumiyede bulunan menfi faktörleri silmede yararlı olur. Üçlü için düşüncemiz Milli Eğitim CHP'de olursa, bütün maarifi ve okulları aşırı solcuların istila edeceğinden kuşku duyarlar (büyük sermaye çevreleri). Köy İşleri CHP'de olursa, aşırı solcuların köylere kadar sızacağından kuşku duyarlar.CHP hakkında efkârı umumiyede bazı kuşkular var. Onun için bunda yeni hükümete her çevrenin güvenle bakması bakımından fayda görüyoruz. Yeni hükümetin memleketi aşırı sola götüreceği endişesinin önlenmesi yararlı olur. Aksi halde büyük sermaye çevreleri her şeyi yaparlar. Bize nispeten daha çok güvenirler. Bazı aşırı unsurlar sizin de kontrolünüz dışında gelişebilir. Sizin başbakanlığınızda bu unsurların ortaya çıkması memleketi büsbütün umutsuzluğa düşürür. Bakanlık paylaşımları İkilide ekonomik bakanlıklar MSP'de bulunsun derken, bilhassa sermaye çevrelerinin reaksiyonunu düşünüyorum. Sermaye çevreleri bize karşı nispeten munis gözle bakabilirler. Yoksa bu konularda program şüphesiz beraberce tespit edilecek. Sanırım büyük ayrılıklar da meydana gelmeyecektir.Bu noktalarda anlaşabilirsek, kendi kurullarımızda bazı endişeleri giderebiliriz. Bunun aksine ısrar edilirse, beklenen faydalı bir çözüm güçleşir. Üçlü bizim için büyük kolaylık. Sermaye çevreleri Ecevit bir yandan Erbakan'ı dinliyor, bir yandan da notlar alıyordu. Erbakan'ın söylediklerine ilişkin aldığı notlar şöyleydi:ECEVİT(Üçlüyü kabul ettirmenin imkânsızlığı... 12 Mart öncesinde orduya kadar sızmalar olduğu halde CHP'ye sızma olmadığı... Bizim bu bakımdan her sınavdan geçtiğimiz... 12 Mart sonrasında üzerimize projektörlerin çevrildiği, hiçbir şey bulunamadığı... Asıl, henüz yeni bir parti olarak, "etkin" denen çevrelerin MSP üzerindeki kuşkularının önem taşıdığı...)Bu kuşkular karşısında, biz, Milli Eğitim'i size verelim desek de buna imkân bulamayız. Bunu, sezgi olarak değil, kesin kanı olarak söylüyorum.İçişleri, sırf emniyetle ilgili olsa, mesele yok. Tarafsız biri gelsin. Ama valiler, kaymakamlar ona bağlı. Hükümetin vilayetteki uzantıları bu bakanlığa bağlı. Politikayla ilgisi olmayan bir kimse nasıl yapabilir? O nitelikte birini bulursak ne âlâ... Ama Milli Eğitimin size verilmesi olanaksız. Bakanlar Kurulu tasdikten çıkmaz.ERBAKAN Genel İdare Kurulu'na, Milli Eğitim'in bize verilmesini Ecevit düşünmüyor, dediğim anda, Kurul orada durabilir. Bizim için kesin kriter. Milli Eğitim için anlaşırız, ama Cumhurbaşkanı'ndan engel çıkarsa o zaman düşünürüz.ECEVİTÜçlü veya ikili olamazsa ve biz bir azınlık hükümeti kurarsak, desteklemeyi veya güvensizlik oyu vermemeyi düşünebilir misiniz? Bir süre düşünmeniz için bazı bakanlıkları boş da bırakabiliriz.ERBAKANAzınlığı destekleme başlangıca nazaran daha zordur. Başlangıçta koalisyon için anlaşmayı daha kolay buluruz. Kurulmuş, işleyen bir hükümete sonradan katılmak zor olur. Azınlık hükümetine güvenoyu verme durumuna giremeyiz. Öteki partilerle aynı paralelde olma durumu daha ağır basar.Ecevit onlarca yıldır iktidar koltuğundan uzak tutulan İslamcı hareketin koalisyonu kadrolaşmak için bir fırsat olarak değerlendirdiğini görmüştü. Maliye ve Milli Eğitim Bakanlığı gibi iki stratejik bakanlık konusunda kıran kırana yapılan pazarlıklarla bu bakanlıkların MSP'ye verilmesine engel oldu. CHP'liler bu koalisyondan rahatsızdı. Ecevit ise bu koalisyonu bir tarihi fırsat olarak görüyordu. Taraflar arasındaki pazarlık görüşmelerini CHP adına Deniz Baykal, MSP adına ise Oğuzhan Asiltürk sürdürüyordu. Ecevit düşüncelerini bir bilgi notuyla Baykal'a gönderdi. Ecevit'e göre tarihi bir fırsattı YARIN Ecevit'teki MİT notları