Helsinki'deki insan hakları

Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de 30 Temmuz 1975'te bir araya gelen 35 ülkenin liderleri, üç günlük bir zirvenin ardından 1 Ağustos 1975'te Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı Nihai Belgesi'ne imza attılar. Türkiye'nin, dönemin Başbakanı Süleyman Demirel tarafından temsil edildiği zirvenin sonunda imzalanan nihai belgenin ilk bölümünün yedinci maddesi, insan hakları ve temel özgürlükleri ele alıyor. Sözkonusu madde özetle şöyle:
"İnsan hakları ve düşünce, vicdan, din ya da inanç özgürlüklerini kapsayan temel özgürlüklere saygı:
Katılımcı ülkeler ırk, cinsiyet, dil ve din farkı gözetmeden, insan haklarıyla düşünce, vicdan, din ya da inanç özgürlüklerini kapsayan temel özgürlüklere saygılı olacaktır.
Söz konusu ülkeler, insanlığın onurunda bulunan ve kişinin özgürce kendini geliştirmesi için gerekli olan sivil, politik, ekonomik, sosyal, kültürel hakların yanında diğer hak ve özgürlüklerin etkin bir biçimde uygulanmasını teşvik edip geliştirecektir.
Bu çerçevede, katılımcı ülkeler, bireyin, kendi bilinci doğrultusunda tek başına ya da başkalarıyla birlikte din ya da inancını ifade edip uygulama özgürlüğünü tanıyacak ve buna saygı duyacaktır.
Sınırları dahilinde ulusal azınlıklar bulunan katılımcı ülkeler, söz konusu azınlıklara dahil kişilerin haklarına, kanun önündeki eşitliklerine saygı duyacak ve onların insan haklarından tam anlamıyla faydalanmaları için bütün olanakları sağlayacak.
Katılımcı ülkeler, insan hakları ve temel özgürlüklerin evrensel önemini tanır. Söz konusu ülkeler bu hak ve özgürlüklere, ikili ilişkileri kapsamında her zaman saygı duyacak ve bu olguların evrensel biçimde saygı görmesi için Birleşmiş Milletler (BM) de dahil olmak üzere, işbirliği içinde ve tek başlarına çalışacaktır.
Bu ülkeler insan hakları ve temel özgürlükler alanında, BM Bildirgesi ve İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi prensipleri doğrultusunda hareket edecektir. Söz konusu ülkeler ayrıca bu alandaki uluslararası deklarasyon ve anlaşmalarda bahsi geçen zorunluluklarını yerine getirecektir. Bu anlaşma ve deklarasyonlar arasında, kendilerini de bağlayabilecek nitelikteki Uluslararası İnsan Hakları Anlaşması da yer almaktadır."