ABD Yunanistan’a yatırımı sürdürecek

Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın Washington ziyaretini yakından takip ettim. Zira 2. kez imzalanan ABD-Yunanistan ortak savunma anlaşması, Türkiye açısından da önem taşıyor...

Anlaşma imza töreninin ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Twitter ve YouTube hesaplarından canlı olarak yayınlanması, Yunanistan için önemli bir reklam fırsatı oldu diyebilirim. Net olan, Yunanistan, şu an Türkiye ile ABD arasında yaşanan savunma alanındaki sıkıntıları fırsat bilerek zekice adımlar attı. Bu anlaşma, önceden birer yıllığına yenilenirken, yenisi 2026’dan itibaren, taraflardan biri çekilmedikçe süresiz yürürlükte kalacak. Özellikle Dedeağaç, Girit, Larisa ve Litohoro bölgelerinde ABD’nin askeri varlığını artırmasıyla, Yunanistan, Amerika’nın askeri lojistik merkezlerinden biri haline gelecek.

ABD donanmasının, bu sayede boğazları kullanmadan, Bulgaristan ve Romanya’ya rahatça gidebileceğini söyleyebiliriz. Deyim yerindeyse, ABD, belli konularda dolaylı olarak Türkiye’ye ihtiyacı olmayacağı mesajını veriyor.

Detaylarda neler var?

Washington’da Kongre üyeleri dışında İsrail ve BAE’den mevkidaşlarıyla görüşen Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, ABD medyasına verdiği röportajda Türkiye için, ‘ABD varlığı olmasa yerel güç olma peşinde koşabilecek ülke’ tanımlaması yaptı. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’da, Dendias’a 15 Ekim’de yolladığı iki sayfalık mektupta, deniz bölgelerinin sınırlandırılması konusunda Yunanistan’ın uluslararası deniz hukukuna dayalı egemenliğini açıkça desteklediğini belirtip, saldırı durumunda iki ülkenin birbirine yardım edeceği taahhütünün altını çizmesi dikkat çekici.

Öte yandan yenilenen anlaşmanın detaylarına baktığımızda, ABD’nin Yunan askeri üslerine de erişim hakkına sahip olacağı, Amerikan güçlerinin Yunanistan’da tatbikat yapacağı bölgelerin genişletileceği açıkça belirtilmiş. Tabii ki NATO’nun 2. en büyük ordusu Türkiye ile Yunan ordusunu mukayese etmek komik olabilir ancak son dönemde Atina’nın bazı NATO müttefiklerini arkasına alarak büyük yatırımlar yapması dikkat çekici.

Bununla birlikte, 6 Kasım 2020’de Yunanistan, ABD Savunma Bakanlığı’na 18 ila 24 adet arasında F-35 alma talebini bildirmişti. 2 Aralık 2020’de ABD’nin Atina Büyükelçisi Geoffrey Pyatt, talebi çok olumlu karşıladıklarını açıklamıştı. Yani Türkiye’ye verilmeyen F-35’lerin, yakın zamanda komşu ülkeye verilmesine şaşmamak gerektiğini belirtmeliyiz.

Kısacası, Türk-Amerikan ilişkilerinde gelecek aylarda yaşanacak olumlu veya olumsuz gelişmeler, sadece iki ülkeyi değil başta Yunanistan olmak üzere, Avrupa Birliği, Rusya, Çin ve İran olmak üzere birçok kilit aktörü ilgilendiriyor.

Biden’ın Yunan kökenli büyükelçi inadı

ABD Başkanı Joe Biden, Senato’ya, birçok ülke için kendisine yakın büyükelçi adaylarını sunmaya devam ediyor. Bunlardan bir tanesi de Atina büyükelçisi adayı olarak gösterdiği Yunan kökenli avukat George Tsunis...

ABD’nin diplomatik deneyimi çok az veya hiç olmayan siyasi bağışçıları, büyükelçi olarak adlandırma uygulamasına kariyer diplomatları karşı çıkarken, bu elçiler, atandıkları ülkelerde zaman zaman küçümsenebiliyor. Aslında Tsunis, 2014’te eski başkan Barack Obama döneminde ABD’nin Norveç büyükelçi adayı olarak gösterilmiş ama Senato’dan onay alamamıştı. Biden’ın Tsunis’i aday göstermesinin arkasında, sadece Yunancayı ana dili gibi konuşması ve ABD’deki Yunan derneklerine yakınlığı yatmıyor. Zira bu kararda, Tsunis’in Biden’ın kampanyasına ve Demokrat Parti’ye yaptığı bağışların da etkisi olduğunu söyleyebilirim. George Tsunis ve eşinin, son 5 yılda 966 bin dolar bağış yaptığı resmi kayıtlarda görülüyor. 2014’te Senato’dan ret yiyen Tsunus’in, bu defa onaylanıp onaylanmayacağını göreceğiz.

‘Rakiplerimiz boşluğu dolduracak!’

Savunma Bakanlığı Pentagon’a bağlı Savunma Güvenliği İş Birliği Ajansı Direktörü Heidi Grant, 7 Kasım’da görevi bırakacağını açıkladı. Grant neden önemli, çünkü yabancı askeri satışların ilk muhataplarından biri, kendisinin başında olduğu birim.

ABD Ordusu Derneği’nin yıllık toplantısında konuşan Grant, ülkesinin Birleşik Arap Emirlikleri ve diğer Ortadoğu müttefiklerine insansız hava aracı satmama kararının, Çin’in onlara istihbarat, gözetleme ve keşif uçağı satmasına imkân vermesinden duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. Grant’in, “Teknolojiyi transfer etmeyeceğiz’ dedik. Bilin bakalım ne oldu? Stratejik rakibimiz (Çin) bu teknolojiyi Ürdün, Suudi Arabistan, BAE’ye aktardı. Orada biz olabilirdik” ifadeleri dikkat çekici. Bu ifadeler, aynı zamanda ABD’nin teknoloji transfer taleplerine karşı çıkma kuralının, trilyonlarca dolarlık hacime ulaşan savunma sektöründe pazar payının kimlere nasıl kayabileceğini de gösteriyor. Türkiye’yi yakından tanıyan Kate’in yeni yeri Boeing olacak ve büyük ihtimalle yolu Türkiye ile bir şekilde kesişecek.

ABD’de Türk karşıtı gruplara Hintliler de katıldı

Hepimizin çevresinde sevdiğimiz Ermeni, Rum, Yunan dostlarımız mutlaka vardır. Ancak ABD’de bir grup Ermeni, Rum, Yunanistanlının Türkiye-ABD ilişkilerini parçalamak, Türkiye’yi karalamak için uğraştığını biliyoruz. Bu lobi güçlerine terör örgütü YPG-PKK, Hristiyanları Savunma Örgütü, Ortadoğu Forumu gibi kurumların da destek verdiğini görüyoruz. Bilhassa F-35, insan hakları, sözde Ermeni soykırımı, azınlıkların hakları gibi pek çok konu üzerinde ortak çalışıyorlar. Son dönemde, ABD’deki Hintlilerin kurduğu Hindu Amerikan Vakfı’nın da Türkiye aleyhine mektup ve demeçlere imza attığını görüyorum. Evet yanlış duymadınız, “Hint Lobisi Türkiye’ye karşı!”

2003’te Washington D.C’de kurulan bu vakıf, Türkiye’nin Pakistan ile potansiyel İHA işbirliğinden ve Keşmir’de Pakistan’a yakın tutum sergilemesinden rahatsız. O nedenle ABD’de Hintli toplum liderlerinin çoğu, uzun yıllardır Türkiye’ye karşı çalışan lobilere yakın durmaya başladı. Nerdeyse Hindistan ile alakası olmayan Türkiye aleyhine her şeye imza atıyorlar. İşin daha ilginci, bu önemli vakfın devlet ve politika işlerinden sorumlu yetkilisi, Ermeni kökenli! Türk-Amerikan STK’ların ve Türkiye’den gelen partiler üstü heyetlerin muhakkak etnik grup ziyaretlerinde Hint kökenli ABD’lileri de ziyaret etmesi önemli. Zira sayıları 4 milyondan fazla olan ABD’li Hintlilerin siyaset ve iş dünyasındaki gücü giderek artıyor!

ABD’DE GÖZDEN KAÇANLAR

- ABD, seyahat kısıtlamalarını aşı yapmış kişiler için kaldıracak. 8 Kasım’dan itibaren Avrupa, Britanya, Çin ve Hindistan vatandaşlarının ABD’ye girişine izin verilecek,

- NATO savunma bakanları, 21-22 Ekim’de Brüksel’de toplanıyor,

- ABD’nin Ankara Büyükelçi Adayı Jeff Flake’in onaylanma oylaması 19 Ekim’de Senato’da yapılacak,

- Washington, BM İnsan Hakları Konseyi’ne geri döndü.