Deniz Sipahi

Deniz Sipahi

dsipahi@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bun­dan bir­kaç yıl ön­ce “su­suz­luk”, “kü­re­sel ısın­ma”, “çev­re­sel fak­tör­ler” gi­bi ko­nu­lar tar­tı­şıl­ma­ya baş­lan­dı­ğın­da dik­kat­ler baş­ka yer­le­re çev­ri­lir­di.
Oy­sa dö­ne­min ABD Baş­ka­nı Bill Clin­ton, mi­len­yum ko­nuş­ma­sın­da si­ya­si, eko­no­mik ko­nu­lar ye­ri­ne bu tür baş­lık­la­ra da­ha faz­la ağır­lık ver­miş­ti. El­bet­te okun­du ve ge­çil­di.
Bi­lim adam­la­rı yak­la­şan teh­li­ke­nin far­kın­day­dı ama biz­le­rin ola­yı cid­di­ye al­ma­mız su­la­rın ak­ma­ma­sıy­la, elek­trik­le­ri­mi­zin ke­sil­me­siy­le ol­du. Va­tan­da­şın tep­ki­si as­lın­da bu ka­dar ba­sit­tir.
Ta­bii ki bu işin so­nu­na yak­la­şıl­dı­ğı­nın, ön­lem alın­ma­ma­sı ha­lin­de du­ru­mun da­ha da kö­tü­le­şe­ce­ği­nin ha­ber­ci­si­dir.
Ger­çek­ten de so­nuç­lar bi­zim bek­le­di­ği­mi­zin de öte­sin­de kö­tü gö­zü­kü­yor.
Su kay­nak­la­rı­mız aza­lı­yor, ik­lim­ler­de bü­yük de­ği­şik­ler mey­da­na ge­li­yor, ar­tan ener­ji ih­ti­ya­cı­mı­za gö­re ye­ni ya­tı­rım­lar yap­ma­mız ge­re­ki­yor. Da­ha da önem­li­si bu pro­je­le­rin çev­re­ye du­yar­lı ol­ma­sı is­te­ni­yor.
Beş, al­tı yıl ön­ce şir­ket­le­rin bu ko­nu­da­ki adım­la­rı bi­rer fan­te­zi ola­rak gö­rü­lür­dü. Şim­di se­vi­ne­rek gö­rü­yo­rum ki; bir ta­kım adım­lar atı­lı­yor. Si­ze bir ör­nek ver­mek is­ti­yo­rum.
Tes­co Ki­pa Hu­kuk ve Ku­rum­sal İliş­ki­ler Di­rek­tö­rü Yıl­maz At­ti­la, bir sü­re­dir “ye­şil ma­ğa­za­lar” kon­sep­ti­ni di­le ge­ti­ri­yor ve sek­tör­de ön­cü­lük yap­mak is­te­dik­le­ri­ni ifa­de edi­yor.
Tes­co, fark­lı alan­lar­da­ki pro­je­le­ri­ni dün­ya­da­ki de­ği­şik ma­ğa­za­la­rın­da uy­gu­la­ma­ya baş­la­mış du­rum­da.
Çok da çar­pı­cı ra­kam­la­ra ulaş­tık­la­rı­nı söy­le­ye­bi­li­rim.
Tes­co İn­gil­te­re’de ma­ğa­za­la­rın­dan kay­nak­la­nan kar­bon emis­yo­nu­nu 2020 yı­lı­na ka­dar yüz­de 50 ora­nın­da azalt­ma­yı he­def­le­miş, hat­ta ta­ah­hüt et­miş.
Da­ğı­tım mer­kez­le­ri ara­sı nak­li­yat­ta, Ex­press tren­ler kul­la­nıl­ma­ya baş­lan­mış.
Bun­ları önem­li adım­lar ola­rak gö­rü­yo­rum.
Yi­ne ge­le­ce­ğin çev­rey­le dost tek­no­lo­ji ürün­le­ri­ni ge­liş­tir­me ama­cıy­la, “Sür­dü­rü­le­bi­lir Tek­no­lo­ji Fo­nu” oluş­tu­rul­muş.
Tür­ki­ye’de de Ga­ran­ti ve İş Ban­ka­sı’nın çev­re fo­nu kur­du­ğu­nu bi­li­yo­ruz.
Her iki­si de mo­del ola­bi­le­cek ça­lış­ma­lar...
Çek ve Slo­vak cum­hu­ri­yet­le­rinde; ener­ji ta­sar­ruf­lu ma­ğa­za­lar sa­ye­sin­de yüz­de 34’lük ta­sar­ruf sağ­lan­mış. Da­ğı­tım mer­kez­le­ri fi­lo­la­rın­da bi­odi­zel kul­la­nıl­mış.
İr­lan­da’da; Tes­co mar­ka­lı ürün­le­rin am­ba­laj atık­la­rı­nı 2010 yı­lı­na ka­dar yüz­de 25 ora­nın­da azalt­ma pla­nı ya­pıl­mış.
Baş­kent Dub­lin’de ku­ru­la­cak olan Com­bi­ned He­at and Po­wer ya­ni do­ğal­gaz kay­nak­lı elek­trik ve ısı üre­ti­mi is­tas­yo­nu­nu kul­la­nan ilk pe­ra­ken­de­ci ol­mak is­ti­yor­lar.
Gü­ney Ko­re’de; ta­sar­ru­fu teş­vik et­mek ama­cıy­la, dü­şük ener­ji kul­la­nı­mı ve ma­ğa­za­lar­da rüz­gar tri­bü­nü, gü­neş ener­ji­si kul­la­nı­mı baş­lan­mış. “Ço­cuk­lar İçin Çev­re Prog­ra­mı” ger­çek­leş­ti­ril­miş.
Bu prog­ra­ma şim­di­ye ka­dar 25 bi­nin üze­rin­de ço­cuk ka­tıl­mış. Ba­şa­rı­lı olan ço­cuk­lar, “Ye­şil Ço­cuk Fes­ti­va­li” ne ka­tıl­ma hak­kı ka­zan­mış.
Hep­si­ni say­mı­yo­rum.
Ama hep­si hal­kı bi­linç­len­di­ren ve da­ha ya­şa­na­bi­lir bir dün­ya için in­san­la­rı yön­len­di­ren önem­li sos­yal so­rum­lu­luk pro­je­le­ri...
* * *
Yıl­maz At­ti­la, ben­zer ko­nu­la­rın Tür­ki­ye’de de ola­ca­ğı­nı söy­lü­yor ve hat­ta ör­nek mo­del­le­rin oluş­tu­rul­ma­sı­nı is­te­dik­le­ri­ni söy­lü­yor.
Bi­li­yor­su­nuz; Or­ta Av­ru­pa ve Uzak­do­ğu ül­ke­le­rin­de­ki Tes­co de­po­la­rın­da kul­la­nı­lan sis­tem­le­rin en iyi ça­lı­şan kı­sım­la­rı bir ara­ya ge­ti­ri­le­rek fark­lı bir da­ğı­tım mer­ke­zi İz­mir’de ku­rul­du.
So­nuç­lar se­vin­di­ri­ci...
Ka­ğıt­sız sis­tem ola­rak ad­lan­dı­rı­lan mo­del­le ma­ğa­za­lar­dan ge­len ürün ta­le­bi de­po gö­rev­li­le­ri­nin kol­la­rın­da ta­kı­lı bu­lu­nan bil­gi­sa­ya­ra yan­sı­yor ve anın­da ta­le­be ya­nıt ve­ri­li­yor.
Ben bu ör­nek­le­rin ço­ğal­ma­sı­nı is­ti­yo­rum.
Kü­çük kat­kı­lar bir ha­vuz­da top­lan­dı­ğın­da çok önem­li bir an­lam ifa­de edi­yor.
Bir baş­ka dün­ya­mı­zın ol­ma­dı­ğı­nı ha­tır­lat­mak is­te­dim.