Deniz Sipahi

Deniz Sipahi

dsipahi@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Her za­man ya­zı­yo­rum. Tür­ki­ye’nin dü­zel­me­si için si­ya­se­tin dü­zel­me­si ge­re­kir. Si­ya­set­te etik, si­ya­set­te dil, si­ya­set­te uz­laş­ma kül­tü­rü ol­gun­laş­ma­dı­ğı sü­re­ce de­ği­şi­min ya­ka­la­na­bi­le­ce­ği­ne inan­mı­yo­rum. 22 Tem­muz se­çim­le­ri ön­ce­sin­de Gü­ney­do­ğu’nun ta­ma­mı­nı gez­miş­tim. Ön­ce­sin­de de çe­şit­li ve­si­le­ler­le Do­ğu Ana­do­lu’ya, Ka­ra­de­niz’e git­miş­tim. Ege Böl­ge­si her an göz hap­si­miz al­tın­da... Ça­nak­ka­le’ye, Uşak’a, De­niz­li’ye top­lan­tı­la­ra ka­tıl­mak için de­fa­lar­ca gi­di­yo­ruz. Fo­toğ­raf de­ğiş­mi­yor.
İn­sa­nı­mı­zın ge­le­cek­le il­gi­li kay­gı­la­rı, en­di­şe­le­ri de­ğiş­mi­yor.
Ko­nuş­tu­ğu­nuz­da gün­de­lik so­run­lar bam­baş­ka... Hal­kın gün­de­min­de ne tür­ban ne imam ha­tip­ler ne de si­ya­set var. Va­tan­daş eko­no­mi­si­nin iyi­ye git­me­si­ni is­ti­yor, iş­siz kal­mak is­te­mi­yor.
Da­ha da önem­li­si hu­zur is­ti­yor, hoş­gö­rü ik­li­mi­ni her or­tam­da bul­mak is­ti­yor.
Bu­gün­ler­de ka­pat­ma da­va­sıy­la ya­tıp kal­kı­yo­ruz. Tür­ki­ye’de si­ya­si bir ka­os­tan ve kriz­den bah­se­di­yo­ruz. Ge­lin gö­rün ki, bu or­ta­mı ya­ra­tan­lar san­ki hiç ka­ba­hat­le­ri yok­muş gi­bi, asıl so­rum­lu­lar on­lar de­ğil­miş gi­bi açık­la­ma yap­mak­tan da çe­kin­mi­yor­lar.
Bu ül­ke­nin ba­kan­la­rı Av­ru­pa’da, Ame­ri­ka’da yap­tı­ğı te­mas­lar­da ken­di ül­ke­le­rin­den şi­ka­yet edi­yor­lar.
Tan­si­yo­nu dü­şür­me­si ge­re­ken­ler, yan­gı­na kö­rük­le git­me­yi ter­cih edi­yor­lar.
Ka­pat­ma da­va­sı son­ra­sın­da Baş­ba­kan Re­cep Tay­yip Er­do­ğan, Şan­lı­ur­fa Ka­dın Kon­gre­si’nde ilk açık­la­ma­sı­nı ya­pı­yor:
“Bu ül­ke­nin iti­ba­rı­nı ze­de­le­me­ye, de­mok­ra­tik ve eko­no­mik is­tik­ra­rı­nı boz­ma­ya, mil­le­tin ira­de­si­ni hi­çe say­ma­ya, bu ül­ke­nin hu­kuk sis­te­mi­ni tar­tış­ma­lı ha­le ge­tir­me­ye ki­min hak­kı ola­bi­lir?”
Grup top­lan­tı­sın­da da­ha da sert söz­ler...
“He­def Ak Par­ti de­ğil, Türk de­mok­ra­si­si ve mil­let ira­de­si­dir...”
Ba­zen ayet­ler­le ce­vap ve­ri­yor, ba­zen bir şi­ir­le...
“Ora­da ne de­miş şa­ir: ‘Ba­şın öne eğil­me­sin, al­dır­ma gö­nül al­dır­ma.’ Biz al­dır­mı­yo­ruz, biz gü­lüp ge­çi­yo­ruz, biz si­ze hiz­met üret­me­ye de­vam edi­yo­ruz.”
Ge­nel Baş­kan Yar­dım­cı­sı Den­gir Mir Meh­met Fı­rat, sık sık te­le­viz­yo­na çı­kı­yor. Ve...
“Yüz­de 47 oy alan bir par­ti­yiz. Her­kes had­di­ni bil­sin. Ar­ka­mız­da mil­let var...” an­la­mı­na ge­le­cek söz­ler sarf e­di­yor.
ABD Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı, Tür­ki­ye’de Ana­ya­sa Mah­ke­me­si’nin, Ak Par­ti hak­kın­da­ki ka­pat­ma da­va­sı­na iliş­kin ka­ra­rı­nı ve­rir­ken, hal­kın ira­de­si­ni göz önü­ne al­ma­sı­nı bek­le­dik­le­ri­ni açık­lı­yor.
Av­ru­pa Par­la­men­to­su Baş­ka­nı Hans­Gert Pöt­te­ring, AKP’nin ka­pa­tıl­ma­sı ve Baş­ba­kan Er­do­ğan’ın “ya­sak­lı” ol­ma­sı ha­lin­de mü­za­ke­re­le­rin dur­du­ru­la­bi­le­ce­ği me­sa­jı­nı ve­ri­yor. Hiç kim­se­den tek bir öze­leş­ti­ri yo­ru­mu yok.
Kim­se­den de­mok­ra­si­nin ol­gun­laş­ma­sı için ge­rek­li adım­lar yok.
Her­kes­te bir he­sap­laş­ma, had­di­ni bil­dir­me ça­ba­sı... Ün­lü Fran­sız ya­zar Al­bert Ca­mus, “Çağ­daş si­ya­si top­lum, in­san­la­rı umut­suz­lu­ğa dü­şür­me ma­ki­ne­si­dir” di­yor.
Ben ise Ja­mes Clar­ke’ın, “Bir si­ya­set­çi ge­le­cek se­çi­mi, bir dev­let ada­mı ge­le­cek ku­şa­ğı dü­şü­nür” sö­zü­ne da­ha faz­la iti­bar gös­te­ri­yo­rum.
Ve John Ar­buth­not’un o meş­hur yo­ru­mu siz­ler­le pay­la­şa­rak ya­zı­mı bi­ti­ri­yo­rum: “Her si­ya­si par­ti, ken­di ya­la­nı­nı yu­tar­ken ölür...”

Geç­mi­şin iz­le­ri, Türk­le­rin ge­le­ce­ği
Çin kay­nak­la­rı­na gö­re, ate­şin, içi­ne dü­şen her şe­yi arın­dır­dı­ğı­na ina­nan Ön­türk­ler baş­lan­gıç­ta ölü­le­ri­ni yak­mış­lar, son­ra­dan göm­me­ye baş­la­mış­lar.
Ba­zı kay­nak­lar­da ilk­ba­har ve ya­zın ölen­le­rin son­ba­ha­ra, son­ba­har ve kı­şın ölen­le­rin­se ilk­ba­ha­ra ka­dar bek­le­til­di­ğin­den bah­se­di­lir ve ce­se­din bu ka­dar uzun bek­le­ti­le­bil­me­si için mum­ya­lan­ma­sı ge­rek­ti­ği öne sü­rü­lür (Or­ta­ As­ya Türk İm­pa­ra­tor­lu­ğu, Sen­cer Di­vit­çi­oğ­lu, İm­ge Ki­ta­be­vi).
Ba­tı Çin’de M.Ö. 1800’den ilk yüz­yıl­la­ra ka­dar uza­nan dö­nem­den kal­ma en az 300 mum­ya bu­lu­nur.
Do­ğu Tür­kis­tan’ın Ta­rım Hav­za­sı’nda Tak­la­ma­kan Çö­lü’nde bu­lu­nan ile­ri tek­nik­le ya­pıl­mış ve iyi ko­run­muş mum­ya­lar­dan bi­ri sol şa­ka­ğın­da gü­neş şek­lin­de bir döv­me bu­lu­nan kı­sa sa­kal­lı bir ada­ma, bir di­ğe­ri uzun boy­lu bir ka­dı­na ait­tir.
“Lo­lan Gü­ze­li” adı ve­ri­len ka­dı­nın iki ya­na in­ce örü­lü saç­la­rı İtal­ya’da bu­lu­nan hey­kel­de­ki Et­rüsk Kra­lı’nın sev­giy­le bir ko­lu­nu at­tı­ğı Et­rüsk Kra­li­çe­si’nin saç şek­liy­le ne­re­dey­se ay­nı­dır.
Her iki mum­ya­da ol­du­ğu gi­bi Sa­ka Türk­le­ri’nde, Pa­zi­rik mum­ya­la­rın­da, “Ukok Pren­se­si”, “Buz Pren­se­si” ve 1991 yı­lın­da Avus­tur­ya-­İtal­ya sı­nı­rın­da­ki Alp Dağ­la­rı’n­da bu­lu­nan ve “Öt­zi” ve­ya “Buz Adam” ola­rak ad­lan­dı­rı­lan do­ğal mum­ya­da da döv­me­le­re rast­la­nır.
*    *   *
Ka­za­kis­tan’da Al­ma Ata ya­kı­nın­da­ki Eşik Hö­yü­ğü’nden M.Ö. 5. Yüz­yıl’da ya­şa­mış Sa­ka Türk­le­ri­ne ait me­zar­da bu­lu­nan al­tın el­bi­se, 4 bin 800 par­ça al­tınla ile­ri bir uy­gar­lı­ğa ait iki ay­rı me­tal­den ya­pıl­mış kı­lıç gi­bi eş­ya­lar ve Türk­çe ya­zı­lar il­gi çe­ki­ci­dir.
Son yıl­lar­da ge­ne­tik ala­nın­da­ki ge­liş­me­ler ve bul­du­ğu­nu ya­zan ger­çek bi­lim in­san­la­rı­nın yap­tı­ğı araş­tır­ma­lar, ta­rih­sel ba­zı ger­çek­le­ri or­ta­ya çı­ka­ra­cak gi­bi.
Ör­ne­ğin Mo­ğo­lis­tan’da­ki 2000 yıl­lık me­zar­lık­ta­ki bir­çok me­zar­dan el­de edi­len DNA ör­nek­le­riyle gü­nü­müz­de Tür­ki­ye’de ya­şa­yan bi­rey­ler ara­sın­da ya­kın ak­ra­ba­lık sap­tan­mış. İtal­ya’da M.Ö. 7’nci ve 3’üncü yüz­yıl­lar ara­sın­da ya­şa­dı­ğı be­lir­le­nen 30 Et­rüsk­lü­nün ke­mik­le­rin­den el­de edi­len DNA ör­nek­le­ri araş­tı­rıl­dı­ğın­da ge­ne­tik ola­rak en ya­kın top­lu­lu­ğun Tür­ki­ye ol­du­ğu­nu gös­ter­miş. Ör­nek­ler çok... Ön­türk­ler böy­le, ya bu­gü­nün Tür­ki­ye­si...
(Prof. Dr. Ül­gen Ze­ki Ok’un ka­le­min­den, ul­ge­nok@ul­ge­nok.net)