Evren'in gözüyle 12 Eylül...

Bugün 12 Eylül 1980 müdahalesinin 20. yıldönümü.
20 yılda Türk siyasetinde neler değişti?
1980'de askeri müdahale ile görevden uzaklaştırılan ve siyasi yasak kapsamına alınan liderler, bugünün Türkiyesinde yine en aktif, en güçlü liderler olarak siyaset sahnesindeler.
Bugünden 20 yıl geriye baktığında 12 Eylül'ün lideri Kenan Evren tabloyu nasıl görüyor?
Evren, dünkü görüşmemizde bu sorumuza şu yanıtı verdi:
- 20 yıla baktığımda 12 Eylül'ün amacına ulaştığını görüyorum. 12 Eylül'ün amacı Türkiye'yi tıkayan ve geriletmeye başlayan sağ - sol çatışmasına son vermek, siyasi uzlaşı ortamı yaratmaktı. Bugünkü Türkiye bu amaçların gerçekleştiğini gösteriyor.
- 12 Eylül'de devirdiğiniz liderler, yine Türkiye'nin yönetim sorumluluğunu taşıdılar, taşıyorlar. Bu gelişmeyi nasıl görüyorsunuz?
- Bu doğru. Ancak çok önemli değişimler var. Belki kişiler aynı ama zihniyetleri 12 Eylül öncesine göre çok farklı. 12 Eylül öncesinde uzlaşamayan liderler, bugün, uzlaşmanın en güzel örneklerini veriyorlar. Sayın Ecevit, Sayın Demirel'i bir dönem daha Çankaya'da tutmak için çok yoğun bir çaba gösterdi. Keza Sayın Demirel, Sayın Ecevit'in başbakanlığını hep destekledi, onun başbakanlığını Türkiye için bir sağduyu ve güvence saydı. Böyle bakınca 12 Eylül'ün zihniyet değişimi anlamında da amacına ulaştığı söylenebilir.
- Liderlerde gözlediğiniz değişiklikler neler?
- Bence hem Sayın Demirel'de, hem Sayın Ecevit'te önemli değişiklikler oldu. Kendilerini sürekli yenilemeyi başardılar. Çatışmayı değil uzlaşmayı esas aldılar. Hem deneyimlerinin artması, hem dünya ve ülke koşullarındaki değişiklik, onların bir daha sağ - sol çatışmasının içine sürüklenmelerini önledi. Bundan özenle kaçındılar. Ben dahi hem Sayın Ecevit'i oy vermek dahil destekledim, hem de Sayın Demirel'in bir dönem daha Çankaya'da kalmasını istedim. Bu da değişimi kanıtlayan bir diğer örnektir.
Evren, 20 yıla baktığında Türkiye'nin sağ - sol çatışmasını aştığını ancak iki önemli sorunla karşı karşıya olduğunu vurguluyor:
- Şimdi sağ - sol kavgası yok, üniversite gençliği birbirini öldürmüyor ama iki önemli sorunumuz var. Birincisi irtica tehdidi, ikincisi de Güneydoğu'daki etnik kökenli terördür. Bu iki sorunun da dışarıdan desteklenip, körüklendiğini, beslendiğini biliyoruz. Türkiye'nin dikkat etmesi gereken iki hassas konu bunlardır.
Evren, 20 yıl sonra siyasetteki "zihniyet değişimi"nden ve 12 Eylül'ün sonuçlarından memnun.



Yazara E-Posta: fbila@milliyet.com.tr