Güldener Sonumut

Ukrayna-Rusya savaşında 3 ay geride kaldı. Savaşın sahadaki gelişmeleri an be an tüm dünya medyasında yer alıyor. Rusya, Batı değerlerine karşı sadece Ukrayna’da mücadele etmiyor. Diplomatik cephede de NATO, Avrupa Birliği (AB) ve ABD’yi zor durumda bırakacak hamlelerde de bulunuyor. 

Bosna Hersek’te zor ve hassas dengeler üzerine kurulu barış sürecini baltalama çabasına giren Moskova, geçtiğimiz yıldan bu yana, gölgede kalan hamlelerine hız verdi. Hatırlanacağı üzere Bosna Hersek, Dayton anlaşmaları sayesinde barışa kavuştu. Dayton anlaşmasının sivil ayağını oluşturan kurum da, PIC yani Barış Uygulama Konseyi. Bu kurum, Dayton anlaşmasını hayata geçirmekle yükümlü, başına da her zaman bir yüksek temsilci atanıyor. İlk yüksek temsilci İsveçli Carl Bildt’di. 1 Ağustos 2021’de göreve gelen isim ise Alman Christian Schmidt. 

Ülkedeki güvenlik ise uzun süre NATO önderliğindeki SFOR yani istikrar gücü tarafından sağlandı. Aralık 1996’da göreve başlayan SFOR, 2004’ün Aralık ayında görevi Avrupa

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron 2. kez Cumhurbaşkanı seçilerek iki aşamalı iddiasının birinci ayağını kazanmış durumda. İddiasının ikinci ayağı olan meclis seçimlerinde de mutlak galibiyete sanki ulaşmak üzere. Macron’un ağırlıklı olarak tarzını, zaman zaman da politikasını eleştirmedim değil. Ancak yeri geldiğinde hakkını teslim etmek gerekiyor.

Macron birinci döneminde kibirli, başının dikine giden bir lider portresi çizdi. Vatandaşlarına karşı ‘üstün’ bir üslup sergiledi. Yakın çalışma arkadaşlarının kendini beğenmiş, kimi zaman küstah tavırları da Fransa’da kamuoyu nezdinde eleştiri konusu oldu. Ancak Macron, iki turlu Cumhurbaşkanı seçimlerinde aşırı sağ, yabancı karşıtı Ulusal Birlik partisi lideri Marine Le Pen’e karşı kazanabilmek için bir açılım politikası gerçekleştirmek mecburiyetinde kaldı. Nitekim siyasi söylemini merkez sağ politikalarla sınırlamadı. Sosyal Demokrat ve Cumhuriyetçi sağ fikirlere de açıldı. İpi de bu sayede yeniden göğüsledi. Macron şimdi de meclis seçimlerinde çoğunluğu elde etmek

Finlandiya ve İsveç’in, NATO üyeliği başvurusu sonrasında düğümün çözülebilmesi için ikna turları başlıyor.

NATO üyeliği için resmen başvuruda bulunan Finlandiya ile İsveç, Türkiye’nin kararlı tutumu karşısında, Ankara engelini aşmak amacıyla ikna turuna hazırlanıyor.

İttifak’a üye 30 ülkenin daimi temsilcilerini bir araya getiren Kuzey Atlantik Konseyi toplantısının her çarşamba günü yapılan olağan oturumunda, iki ülkenin üyelik başvuruları değerlendirildi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Finlandiya ve İsveç’in üyelik başvurularının bir an önce işleme sokulmasını talep ederken, Ankara, çarşamba sabahı yapılan başvuruları işleme sokmadan önce ulusal düzeyde değerlendirmek gerektiğini ifade etti.

Finlandiya, Türkiye dahil NATO üyesi tüm ülkelerin kendisiyle ilgili olası kaygılarını gidermek amacıyla gereken iradeyi sergileyeceğinin sinyalini verirken, İsveç, Türkiye ile ikili sorunlarını giderme konusunda diplomatik düzeyde açıklamada bulunmasına karşın, henüz

İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine karşı çıkan Türkiye’nin, bunu eyleme dökebilmesi için elinde en az üç kozu bulunuyor.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgal harekâtı sonrası İskandinav ülkelerinden Finlandiya ve İsveç, NATO’ya tam üyelik için Kuzey Atlantik Konseyi’ne başvuruda bulunmaya hazırlanıyor. Her iki ülke de, ulusal parlamentolarından, NATO’ya üyelik başvurusu için yetki aldı. Ancak Türkiye, Finlandiya ile İsveç’in terör örgütü PKK gibi Türkiye aleyhinde faaliyette bulunan örgütlere verdiği destekten dolayı bu işe sıcak bakmıyor. Zira Türkiye’ye silah ambargosu uygulayan Helsinki ile Stockholm, Ankara’nın iadesini talep ettiği 33 teröristin Türkiye’de yargılanmalarına da izin vermiyor.

Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Türkiye’nin sert tutumunun, yapıcı müzakerelerle çözülebileceğini savunurken, İsveç ise, bir yandan Ankara ile diplomatik müzakere yürütüp diğer yandan da PKK’nın

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş öncesinde, Avrupa Birliği (AB) üyesi olan Finlandiya ve İsveç, NATO’yla yakın iş birliği içinde olmakla birlikte İttifak’a üye olmayı pek düşünmüyordu. Finlandiyalı siyasiler, her ne kadar NATO’ya sıcak baksalar da, kamuoyunun çekinceleri nedeniyle üyelik sürecine giden yolu hızlandırmamıştı. İsveç’teyse ne siyasiler ne de kamuoyu, NATO’ya sıcak değildi. Taa ki Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı gerçekleşene kadar...

Bu saldırı, İskandinav ülkelerinin NATO’ya bakışını çok değiştirdi. Finlandiya’da siyasiler ile kamuoyu, NATO konusunda adeta birleşti. Zira Helsinki, güvenlik kaygılarını NATO’ya üye olarak gidermeyi hedefliyor. İsveç’teyse durum farklı. Finlandiya’nın NATO’ya üye olması halinde İsveç, İskandinav ülkeleri arasında NATO’da yer almayan tek ülke olarak kalacak ve Rusya için kolay bir hedef haline gelecek. İşte bu nedenle, Stockholm yönetimi de, Finlandiya’nın NATO’ya tam üyelik

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaştan dolayı, İttifak üyesi ülkeler NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in görev süresini bir yıl daha uzatmayı kararlaştırdılar. Ancak 3 yıldan bu yana görevde olan Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı Orgeneral Tod Wolters’e aynı tasarrufta bulunmadılar. Zira Wolters yerine Orgeneral Christopher Cavoli atandı.

İttifak’ın kriz ve savaş dönemlerindeki en önemli birimi Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanlığı. Belçika’nın Mons şehrinde bulunan askeri karargah NATO’nun caydırıcılığının beynini oluşturuyor. İttifak coğrafyasında yaşayan 1 milyar insanın güvenliğinden sorumlu. NATO’nun ilk Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı Orgeneral Dwight David Eisenhower.

Normandiya çıkarmasının mimarı olan Eisenhower, 2 yıllık görev süresinin ardından ülkesinde Cumhuriyetçi Parti adına seçimlerinde aday oldu ve ülkesinin 34. başkanı oldu. Bir başka deyişle Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı görevi NATO ve üye ülkeler için çok önemlidir.

Tabii 1950 yılından bu yana

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 24 Şubat’ta Ukrayna’ya karşı başlattığı savaşın ne zaman sona ereceği, dünya kamuoyu tarafından merak ediliyor. Moskova yönetimi, Ukrayna savaşını yıldırım bir şekilde sonuçlandırmayı hedefliyordu, ki bu konunun detaylarını geçmiş yazılarımda kaleme aldım. Hatta Rusya’nın, tüm hesaplarını Ukrayna’ya ait olan Kırım’da uyguladığı taktiğe ve elde ettiği sonuca endekslediğini de ifade edebiliriz. Bir başka deyişle, savaşın 10 ya da 15 gün gibi kısa  bir sürede sona ereceğini hesaplamıştı Moskova. 

Ancak Kremlin’deki hesap, Kiev’de tutmadı. Ukrayna ordusu 2014’ten bu yana çok değişti. Başta ABD olmak üzere, NATO’nun önde gelen müttefikleri tarafından eğitildi, Ukrayna ordusunun savunma doktrini de, kademeli olarak Sovyet askeri doktrininden NATO savunma doktrinine geçiş yapmaya başladı. Dolayısıyla bir yandan Rus ordusunun savaş taktiklerine sahipken diğer yandan da NATO’nun savunma doktrinini benimsemiş durumda. Zaten Ukrayna’nın Rusya’ya karşı sergilediği direniş de bunun ürünü.

İpi önde göğüsleyen Emmanuel Macron, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından yine iki turlu parlamento seçimleri için hazırlanacak. Macron böylelikle yolu yarılasa da, parlamento çoğunluğunu da elde etmek zorunda. 

Geçtiğimiz Pazar sandığa giden Fransız halkı, ülkenin yönetimini bir kez daha Emmanuel Macron’a teslim etti. Ancak oyların yüzde 58.54’ünü alarak ipi önde göğüsleyen Macron’u halen zorlu bir yarış bekliyor. Zira Macron’un, bu kez de Haziran’da yapılacak genel seçimlerde partisinin meclis çoğunluğunu elde etmesi için yeniden yollara düşmesi gerekiyor.

Bununla birlikte Macron, iki turlu cumhurbaşkanlığı seçimlerinde en yakın rakibi Marine Le Pen’e önemli bir fark atsa da, rakamlar, ülkede aşırı sağın önlenemeyen yükselişini ortaya koyuyor. Zira aşırı sağ Ulusal Birlik Partisi lideri Marine Le Pen oyların yüzde 41.46’sını almayı başardı. Yani, 2002’den bu yana yükselişte olan aşırı sağcı, yabancı düşmanı ve milliyetçi partiler, neredeyse iktidara ortak