Doğalgaz ihtiyacımız büyük. Şimdilerde Rusya'dan 6.2 milyar m3 gaz geliyor. Yetmiyor. Cezayir'den gemi ile sıvı gaz taşıyoruz. Marmara Ereğlisi'nde sıvı gazı, uçar hale getirip 2.5 milyar m3 gaza dönüştürüyoruz. Yılda toplam takriben 8.7 milyar m3 gaz tüketiyoruz. Sıvı gaz, kuru gazdan yüzde 30 kadar daha pahalı ama, ne yapalım ki kuru gazı fazlalaştıramıyoruz.
Rusya'dan bugünküne ek olarak 8 milyar m3 gaz getirme çalışmaları var. Tekfen, Enka, Entes ve Gama şirketleri Transbalkan isminde bir gaz şirketi kurdu. Bu şirket, Ukrayna'da Gaztransit isimli ve ortakları Ukrgazpron, Gazpron, Transbalkan ve Turusgaz olan bir Ukrayna şirketine ortak oldu. Transbalkan bu şirketin bütün boru ve kompresör inşaatını yapacak genel müteahhit.
İlk aşamada 77 milyon dolarlık bir yatırım ile mevcut gaz hattı iyileştirilecek ve 4 milyon m3 gaz, mevcut hattan basılacak. İkinci aşamada 500 milyon dolarlık yatırım ile ikinci bir boru hattı döşenecek. Bu işin ilk aşaması için IBRD kredisi sağlandı.
Biz şimdiye kadar Azerbaycan'ın petrolünü Türkiye üzerinden Akdeniz'e akıtacak boru hattından başka şey düşünmedik. Ama şimdi yeni bir fırsat ortaya çıktı. Şah Denizi'nde doğalgaz yatakları bulundu. Azerbaycan bunu Türkiye'den başkasına satamaz. Bizim için gaz çok önemli. Eğer 2 bin km. boru döşersek bu gazı Türkiye'ye getirme şansımız olacak.
Bunlar da yetmiyor. Türkiye'nin 2010 yılında en az 52 milyon m3, 2020 yılında en az 81 milyon m3 gaza ihtiyacı var. Bu gaz olmazsa Türkiye enerjisiz kalır. Elektrik açığı ortaya çıkar. Bugün için bile sorun var. Dört büyük elektrik santralı ihale edildi. Gazı yok.
İşte bu nedenledir ki, hayal - meyal Türkiye ümidini "Mavi Akım" projesine bağlamış durumda.
Mavi Akım projesi denilen şey şu: Rusya'nın doğalgazı 300 km. boru ile karşı sahile getirilecek. Oradan Karadeniz'in altına döşenecek çelik borularla bizim sahile ulaştırılacak. Karadeniz sahilinden içeriye de 350 km. boru ile taşınacak. Samsun'dan Ankara'ya gelip milli gaz şebekesine bağlanacak.
Karadeniz geçişi, denizin 2.100 metre derinliğine kadar inen her biri 1 metre çapında iki boru hattı ile sağlanacak. Çelik boruların tek hattının uzunluğu 350 km. olacak. Bu boruları döşemek bir yana bakımı çok zor. Bugüne kadar olmamış bir iş. Ama İtalyan ENI firması Ruslarla yüzde 50 / 50 ortaklık kurarak bu işe soyunmuş durumda. Rus "Gazprom" firması bu işi yapacağını söylüyor.
Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri de bu projeye inanıyor. Son günlerde ilginç bir gelişme oldu. Gazprom firması yanına Türk Öztaş ve Hazinedaroğlu isimli 2 Türk firmasını alarak Karadeniz - Orta Anadolu boru hattını döşeme işine başlayacağını söyledi. Botaş bu işi 350 milyon dolara bu üç firmanın oluşturduğu konsorsiyuma ihale etti. Ve ortada hiçbir şey yok iken, projenin ne zaman başlayacağı belli olmadan, Türkiye'deki boru hatlarının yapımı için üç firmaya Botaş 54 milyon dolar nakit avans ödedi. Türkiye dolara kurşun atarken, dolar peşinde koşarken, 150 milyon dolara yapılabilecek bir işe soyunan ve şimdiye kadar bu konuda hiçbir tecrübesi olmayan firmalara yapılan bu ödeme hayret uyandırdı. İşin ilginç yanı borunun güzergahının tespiti ve detay mühendislik çalışmaları henüz bitirilmiş midir, pek belli değil.