Sacide Hanım TL'ye geçti "kazandı!"

14 Eylül 2003

<#comment>
<#comment>
Bir yıl önce bugünlerde komşumuz Sacide Hanım ile Macide Hanım "çat kapı" bize geldi. Kahve ikram ettik... "Sebeb - i ziyaret"lerini anlattılar.
İkisinin de biner doları varmış. "N'apalım? Dolar olarak mı tutalım? Türk lirasına mı geçelim?" diye sual eyliyorlar... Ben onlara, "Sacide Hanım, Macide Hanım... Ben bilemem... Siz karar veriniz... Ama ne yaparsanız yapınız, tasarrufunuzu cepte tutmayınız, bankada Türk lirası veya döviz mevduat hesabı açtırınız" dedim.
Dün evden çıkmadan gene "çat kapı", Sacide Hanım ile Macide Hanım geldi. Kahve ikram ettik... Sacide Hanım anlattı... "Geçen yıl sizin evden ayrılınca doğru bankaya gittik. Ben bin doları verdim. Bunu TL'ye çevirin dedim. O günlerdeki dolar fiyatı ile bin dolar karşılığı olarak 1 milyar 620 milyon liralık bir hesap açtılar.
Geçen gün bir yıllık vade doldu. Gittim baktım. Faizi ile param 2 milyar 425 milyon lira olmuş...
Bu para ile tekrar dolar alsam bana kaç dolar verirsiniz diye sordum. 1.742 dolar veriyorlar... Dolardan TL'ye dönüp, bir yıl TL faiz aldıkta sonra tekrar dolar satın aldığımda yıllık kazancım 1.000 dolara 742 dolar oluyor. İnanamadım... Söyleyiniz bakayım... Ben şimdi ne

Yazının Devamı

Öğrenci 23.1 milyon istihdam 20.4 milyon

13 Eylül 2003

Öğrenci sayısı her yıl artıyor. 1999 - 2000 ders yılında öğrenci sayısı 21.1 milyon idi. 2000 - 2001 ders yılında 22.2 milyon, 2001 - 2002 ders yılında 23.1 milyon oldu. Demek ki, önümüzdeki öğretim döneminde okula gidecek öğrenci sayısı 24 milyona ulaşmış durumda...Bu 24 milyon öğrenci rakamının devleti ilgilendiren yanı var, aileleri ilgilendiren yanı var, ekonomiyi ilgilendiren yanı var.Devlet bu yıl 24 milyon öğrenci için okul binası yaptıracak. Yaptırdıklarını onaracak. Isıtacak. Işığını yakacak, suyunu akıtacak. İçine müdür ve öğretmen koyacak. Onların maaşını verecek. Kitap gönderecek. Tebeşir gönderecek... Taşımalı okullarda minibüs parası, yatılı okullarda yemek ve yatak parası ödeyecek.Devlet ilköğretim okullarında 3 bin, ortaöğretim okullarında 4 bin teknoloji sınıfı açmış. 23 bin ilköğretim okulu için 40 bin bilgisayar almış. Önümüzdeki yıl daha çok bilgisayar alacak ve de bunların kullanımı için öğretmenleri eğitecek öğretmen yetiştirecek.Bir öğrenciyi okula giderken giydirmek, çantasını satın alarak içini doldurmak en aşağı 50 milyon lira, ortalama 100 milyon lira... 11 milyon ilkokul öğrencisinin önlüğü, yakası, çantası 3 milyon ortaöğretim öğrencisinin eteği,

Yazının Devamı

Öğrenci 23.1 milyon istihdam 20.4 milyon

13 Eylül 2003

<#comment>
<#comment>
Ders yılı başlıyor demek, 24 milyon öğrenci okula gidecek demek... Nüfus 70 milyon. Demek ki, her 100 kişinin 34'ü öğrenci. Sivil istihdam, (açık anlatımıyla nüfusun sivil işlerde çalışanlarının sayısı) 20.4 milyon. Demek ki, çalışan sayısından daha fazla öğrencimiz var.
Öğrenci sayısı her yıl artıyor. 1999 - 2000 ders yılında öğrenci sayısı 21.1 milyon idi. 2000 - 2001 ders yılında 22.2 milyon, 2001 - 2002 ders yılında 23.1 milyon oldu. Demek ki, önümüzdeki öğretim döneminde okula gidecek öğrenci sayısı 24 milyona ulaşmış durumda...
Bu 24 milyon öğrenci rakamının devleti ilgilendiren yanı var, aileleri ilgilendiren yanı var, ekonomiyi ilgilendiren yanı var.
Devlet bu yıl 24 milyon öğrenci için okul binası yaptıracak. Yaptırdıklarını onaracak. Isıtacak. Işığını yakacak, suyunu akıtacak. İçine müdür ve öğretmen koyacak. Onların maaşını verecek. Kitap gönderecek. Tebeşir gönderecek... Taşımalı okullarda minibüs parası, yatılı okullarda yemek ve yatak parası ödeyecek.
Devlet ilköğretim okullarında 3 bin, ortaöğretim okullarında 4 bin teknoloji sınıfı açmış. 23 bin ilköğretim okulu için 40 bin bilgisayar almış. Önümüzdeki yıl daha çok bilgisayar

Yazının Devamı

Özelleştirme geliri 2.1 milyar dolar yerine 67 milyon dolar

12 Eylül 2003

2003 yılında özelleştirme hedeflerinin gerçekleştirilememesinin anlamı 2.1 milyar dolarlık gelir açığı demektir. Hükümet bu parayı başka yerlerden ve yollardan bulmak zorunda demektir.Devlet mallarını satarım, satacağım demek kolay da... Satmak ve de karşılığında para almak çok zor. İşte örnekleri: Et Balık Kurumu ve Süt Endüstrisi Kurumu tesisleri "üç kuruşa - beş kuruşa" ve "alelacele satıldı..." Alanlar "arazileri için aldı." Bu kurumların yaptığı işi yapan olmadığından et ve süt hayvancılığı ölmek üzere... Kardemir "işçilere bedavadan hediye edildi." Hazineye beş kuruş girmedi. Ama işçiler gene de Hazinenin eteğini bırakmıyor. Hazine para almadı. Devamlı para ödüyor. Petkim ihaleye çıkarıldı. Olmadı. Bir daha ihale yapılacak... Tekel, Tüpraş, THY ve kamu bankaları sırada.Petkim için yeni belirlenen ihale tarihi 18 Kasım, Tüpraş ihalesi için teklif verme süresi 2 Ekime ertelendi. Tekel için teklif verme süresi 26 Eylüldü, ancak o da ertelendi.Özelleştirme işlemi tamamlanan kuruluşlar, SEKAnın Balıkesir, Çaycuma ve Afyon tesisleri, Türkiye Denizcilik İşletmelerinin Çeşme ve Kuşadası limanları, TEKSAN Takım Tezgahları ile TZDKnın Sakarya İşletmeleri.Özelleştirme işlemleri onay

Yazının Devamı

Özelleştirme geliri 2.1 milyar dolar yerine 67 milyon dolar

12 Eylül 2003

<#comment>
<#comment>
Hükümet bu yıl 2.1 milyar dolarlık özelleştirme geliri sağlayacağını varsayarak hesabını bağladı. Halbuki bugüne kadar sadece 67 milyon dolarlık gelir elde edebildi. Bu rakamın 10 milyon dolarlık bölümü blok satıştan, 57 milyon dolarlık bölümü ise tesis ve varlık satışından kaynaklandı. Geçen yıl toplam 536 milyon dolarlık özelleştirme geliri sağlanabilmişti.
2003 yılında özelleştirme hedeflerinin gerçekleştirilememesinin anlamı 2.1 milyar dolarlık gelir açığı demektir. Hükümet bu parayı başka yerlerden ve yollardan bulmak zorunda demektir.
Devlet mallarını satarım, satacağım demek kolay da... Satmak ve de karşılığında para almak çok zor. İşte örnekleri: Et Balık Kurumu ve Süt Endüstrisi Kurumu tesisleri "üç kuruşa - beş kuruşa" ve "alelacele satıldı..." Alanlar "arazileri için aldı." Bu kurumların yaptığı işi yapan olmadığından et ve süt hayvancılığı ölmek üzere... Kardemir "işçilere bedavadan hediye edildi." Hazine'ye beş kuruş girmedi. Ama işçiler gene de Hazine'nin eteğini bırakmıyor. Hazine para almadı. Devamlı para ödüyor. Petkim ihaleye çıkarıldı. Olmadı. Bir daha ihale yapılacak... Tekel, Tüpraş, THY ve kamu bankaları sırada.
Petkim için yeni

Yazının Devamı

Son yılların en iyi altı ayı

11 Eylül 2003

Milli gelir, cari fiyatla hesaplanır. Cari fiyattaki enflasyon etkisini yok etmenin iki yolu vardır. (1) Cari fiyatla hesaplanan milli gelir, ortalama döviz kurundan dolara dönüştürülür. Ama bu sağlıklı bir gösterge değildir. Çünkü doların değeri bazı dönemler düşük, bazı dönemler yüksek olabilir. (2) En sağlıklı yol, cari fiyatla hesaplanan üretim rakamlarını (milli geliri), her dönemdeki enflasyon oranını dikkate alarak, sabit fiyatla ifade etmektir. Devlet İstatistik Enstitüsü, milli gelir rakamlarını, 1987 yılı fiyatını, "sabit" alarak enflasyondan arındırır. Bu şekilde, her dönemin rakamını bir önceki ile karşılaştırmak ve artış oranlarını hesaplamak mümkün olabilir. 2003 yılının ilk altı ayındaki üretim, son yılların en iyi üretimi oldu. Ülkedeki mal ve hizmet üretiminin göstergesi "milli gelir" rakamıdır. Milli gelir rakamı, belli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin parasal değerinin (katma değerinin) toplamıdır. Bir açıklama daha yapayım. Milli gelir deyimi, "halk deyimidir." Teknik olarak iki farklı deyim vardır: (1) Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), belli bir dönemde yurtiçinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal (katma) değerini ortaya koyar. (2) Yurtiçinde

Yazının Devamı

Son yılların en iyi altı ayı

11 Eylül 2003

<#comment>
<#comment>
2003 yılının ilk altı ayındaki üretim, son yılların en iyi üretimi oldu. Ülkedeki mal ve hizmet üretiminin göstergesi "milli gelir" rakamıdır. Milli gelir rakamı, belli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin parasal değerinin (katma değerinin) toplamıdır.
Milli gelir, cari fiyatla hesaplanır. Cari fiyattaki enflasyon etkisini yok etmenin iki yolu vardır. (1) Cari fiyatla hesaplanan milli gelir, ortalama döviz kurundan dolara dönüştürülür. Ama bu sağlıklı bir gösterge değildir. Çünkü doların değeri bazı dönemler düşük, bazı dönemler yüksek olabilir. (2) En sağlıklı yol, cari fiyatla hesaplanan üretim rakamlarını (milli geliri), her dönemdeki enflasyon oranını dikkate alarak, sabit fiyatla ifade etmektir. Devlet İstatistik Enstitüsü, milli gelir rakamlarını, 1987 yılı fiyatını, "sabit" alarak enflasyondan arındırır. Bu şekilde, her dönemin rakamını bir önceki ile karşılaştırmak ve artış oranlarını hesaplamak mümkün olabilir.

Son yılların en yüksek üretimi
Bir açıklama daha yapayım. Milli gelir deyimi, "halk deyimidir." Teknik olarak iki farklı deyim vardır: (1) Gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), belli bir dönemde yurtiçinde üretilen mal ve

Yazının Devamı

Demokratik sol gelişme (Ne oldi?..)

10 Eylül 2003

Ancak, yükselen ulusal gelir dengeli dağılmıyorsa, halk yoksulluk içinde yaşarken, sayılı kişiler kalkınıyorsa, belli bölgeler yöreler gelişirken yurdun başka bölgeleri yöreleri geri kalıyorsa, üretim artarken üretim biçimi ve ilişkileri köklü bir değişim geçirmiyor, bilgi ve teknoloji düzeyi yükselmiyorsa, ülkenin maddi varlığı artarken halkın yaşamı manevi yönden de zenginleşmiyor, kültür ve eğitim toplumda yaygınlaşıp gelişmiyorsa, gerçek ve sağlıklı gelişmeden söz edilemez.Bu ölçütlerle gelişme sağlansa bile, insanlar özgür değillerse, toplumla da, devletle de aralarında insanca demokratik ilişkiler kurulamamışsa, öyle bir gelişme de demokratik sol açıdan değer taşımaz.Kıyıları kapatılmış, ormanları tüketilmiş, suları havası zehirlenmiş, kentleri çirkinleşmiş ve sağlıklı yaşanmaz duruma gelmiş bir ülke gelişemez.Demokratik solda, kişi başına düşen gerçek gelir artışı kadar, artan gelirin insan kişiliğine ne kattığı, ne ölçüde toplum yararına değerlendirildiği, ne denli hakça dağıldığı önemlidir.Demokratik solda, ulusal gelir artışının insan yaşamını yalnız maddi değil manevi yönden de ne kadar zenginleştirdiği, insan kişiliğinin gelişmesini ne ölçüde engellerden arındırıp eşit

Yazının Devamı