Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’ndan öğrendiğine göre, 45 ülkeden gelen 310 yabancı şirket 19 farklı alanda faaliyet gösteriyor. Rakamlardan anlaşılacağı gibi, Bursa, yabancı sermaye için bir cazibe merkezi olmuş.
Bunun nedenleri, İstanbul’a ve limana yakınlığı, yaşanabilecek bir şehir olması, sanayi altyapısının iyi oluşu, kalifiye işçi ve yönetici bulma imkânı ve ayrıca, Bursa’nın bir “marka şehir” haline gelmesidir.
Bir şehrin isminin marka olması çok önemli. Uluslararası yatırımcılar için, ülkeler kadar, o ülkelerdeki şehirlerin özelliği de önemli. Türkiye’de bugüne kadar uluslararası pazara dönük sanayi yatırımlarıyla ilgilenenler için marka olmuş az sayıda şehrimiz var. Bursa bunların başında geliyor.
Bursa’daki ilk yabancı sermaye yatırımı 1968 yılında kurulan Tofaş Otomobil Fabrikası. O tarihten bu yana yabancı sermayeli şirketlerin Bursa’da 10 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirdikleri belirtiliyor.
Bursa’ya yaklaşık 3.5 milyar dolar sermaye getiren 310 yabancı şirketin yüzde 24’ü otomotiv ana sanayi ve yan sanayii dalında, yüzde 10’u tekstil ve yüzde 10’u da makine ve metal işleme sanayilerinde faaliyet gösteriyor.
Alman şirketleri çoğunlukta
Yabancı sermayeli şirketlerin 61’inde Alman, 46’sında Fransız, 20’sinde İtalyan, 18’inde Amerikan, 15’inde Yunan, 14’ünde İspanyol, 12’sinde Hollanda sermayesi var. 40 bin kişiye istihdam imkânı sağlıyorlar.
Bursa’daki yabancı sermayeli şirketlerin hemen tamamı ihracata dönük üretim yaptıkları için bu krizden büyük ölçüde etkileniyorlar. İhracat pazarındaki daralma nedeniyle üretimleri düştüğünden, bu şirketlerde de işçi çıkarma ciddi sorun haline gelmiş.
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yayımlanan “Yabancı Sermaye Envanteri”nde, Bursa’daki yabancı sermayeli kuruluşlar hakkında bilgi var.
Suudi Arabistanlı yatırımcı Abdul Gani Hüseyn’in hikâyesi ilgimi çekti. Hüseyn, 2004 yılında Akçalar Organize Sanayi Bölgesi’nde asansör ve yürüyen merdiven üretmek üzere 3.5 milyon dolar yatırım yapmış. WAM markasıyla yılda 1.500 asansör üretiyormuş.
Üretimde hedef dış pazar
1982 yılında otomotiv sektörü için kılıf ve kumaş üretmek amacıyla Bursalı işadamları tarafından kurulan Sülpa‘ya Alman Aunde Ahterables firması ortak olmuş. Şirketin adını Aunde Teknik yapmışlar. 17 milyon dolarlık yatırımı olan yabancı sermayeli şirkette şimdilerde 900 kişi çalışıyor, yılda 1 milyon araç için kılıf ve ticari araçlar için şoför koltuğu üretiliyormuş. Renault, BMW 3 serisi, Audi 3 serisi otomobillerin kumaş kılıfları Bursa’da üretilerek ihraç ediliyormuş.
Organize Sanayi Bölgesi’nde 2002 yılında kurulan Kiel Koltuk Sistemleri tesisinde 300 kişi çalışıyor. Yılda 215 bin adet toplu taşıma aracı ve otobüs koltuğu üretilerek Kiel markasıyla ihraç ediliyor.
Gene taşıt koltuğu üretmek için 1986 yılında kurulan Alman sermayeli Grammer tesisinde 870 kişi çalışıyor. Üretiminin büyük bölümü ihraç ediliyor.
Bursa Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü’nde “Tek Adımda Yatırım Bürosu” adında bir büro kurulmuş. Büronun Müdürü Vedat Atacan ve de uzmanları Filiz Çilingir ile İpek Hacer Topuz bana, Bursa’ya daha çok yabancı yatırımcı çekmek için yaptıkları çalışmaları anlattılar. Şimdilerde kamu görevlileri de yatırımın ve özellikle yabancı sermaye yatırımının faziletine inanmış. Yatırımsız olmayacağını anlamış. Bu önemli bir gelişme.
