Bütçe canlanma işareti veriyor
Ocak-şubat-mart aylarına ait bütçe rakamları, tüketimin canlanmaya başladığını gösteriyor. Tüketimden kaynaklanan vergi gelirleri, bir yıl öncenin aynı dönemine göre önemli oranda arttı:
* Geçen yıl ilk 3 ayda dahilde alınan KDV artısı yüzde 9.2 iken, bu yıl yüzde 17.2 oldu.
* Geçen yıl ÖTV artışı ilk 3 ayda yüzde 4.5 iken, bu yıl yüzde 29.6 oldu.
* Geçen yıl ithalde alınan KDV ilk 3 ayda yüzde 5.9 artmıştı. Bu yıl yüzde 36.1 arttı.
Bu 3 vergi kalemindeki artışa dayalı olarak yılın ilk 3 ayında bütçe gelirleri yüzde 16.7 oranında arttı. Buna karşılık toplam bütçe harcamalarındaki artış yüzde 12.6 oldu.
* Harcamaların en büyük kalemini “cari harcamalar” oluşturur. Bunun da ana ağırlığı sağlık, sosyal yardım harcamaları ile sigorta açıklarının kapatılması için yapılan ödemelerdir. Geçen yıl 3 ayda bu harcamalar 32.2 milyar TL idi. Bu yıl yüzde 17.5 artışla 37.9 milyar TL oldu. (Demek ki sosyal yardımlar ve sağlık yardımları artmış. SGK açığı büyümüş.)
* Üçüncü büyük harcama kalemi personel maaş ve sağlık harcamalarıdır. Geçen yıl 25.3 milyar TL idi. Yüzde 15.9 artış ile 29.3 milyar TL oldu. (Demek ki hem maaşlara zam yapılmış. Hem yeni personel alınmış.)
* Üç ayda yatırım harcamaları 1.7 milyar TL’den 4.1 milyar TL’ye yükselmiş. (Demek ki devlet yatırımlara daha fazla para ayırıyor. Geçen yıldan sarkan duble yol müteahhitleri ödemeleri de rakamı büyütüyor.)
* Artan harcamalara karşın azalan bir gider kalemi var. Faizin yükü 17.3 milyar TL’den 15.1 milyar TL’ye indi. (Demek ki faiz düşünce yükü de azalıyor.)
İçeride sanayi üretimi bu kadar artmadığı halde, KDV, ÖTV ve ithalde alınan KDV artışı, canlanan tüketim harcamalarında ithalata olan talebin artışını gösteriyor. Cari açık da bu gelişmeyi teyit ediyor. Sonuç: Talepteki canlanma içeride üretim artışından çok, ithalat artışını körükleyecek bir gelişmeyi işaret ediyor.
İşsizlik oranı yüzde 10.6
İşsiz sayısı 2013 yılı Ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 226 bin kişi artarak 2 milyon 890 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0,4 puanlık artış ile yüzde 10,6 oldu. 2012 yılının aynı döneminde işsizlik oranı yüzde 10.2 idi.
Tarım dışı işsizlik oranı 0,5 puanlık artış ile yüzde 12,9’a ve de 15-24 yaş grubunu içeren genç işsizlik oranı ise 2,3 puanlık artış ile yüzde 20,7’ye yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 18.4 idi.
Yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında inşaat sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,2 puan, hizmetler sektörünün payı 0,5 puan artarken, tarım sektörünün payı 0,7 puan, sanayi sektörünün payı ise 0,1 puan azaldı.
TÜİK şimdilerde işgücü göstergelerini mevsim etkilerinden arındırarak da hesaplamalar yapıyor. Ocak ayının mevsim etkisi ayıklandığında istihdam oranı 0,1 puanlık artış ile yüzde 46,1’e yükseliyor. İşsizlik oranı ise 0,1 puan azalarak yüzde 9,4’e iniyor.
