Olayların içinden 2005 yılı GSMH'si cari fiyat ile 486.4 milyar YTL iken, 2006'da 575.7 milyar YTL oldu. Cari fiyatla yüzde 18.4 oranında arttı. Cari fiyat demek, enflasyondan şişmiş fiyat demektir. Cari fiyatlara bakarak gerçek mal ve hizmet üretimi ölçülemez. Onun için cari fiyat enflasyondan arındırılır. Bu yapılırken tüm malları içeren özel bir fiyat endeksi (deflatör) kullanılır. 2006 yılı için hesaplanan deflatör (fiyat endeksi) yüzde 11.7 idi. Bu deflatör ile 2006 yılının GSMH rakamını enflasyonun şişkinliğinden arındırılınca (sabit fiyatla) GSMH'deki büyüme yüzde 6 olarak belirlendi. Milli gelir (GSMH) bir yıl içinde ülkede üretilen mal ve hizmetlerin parasal değeridir. Önce fiziki mal ve hizmet üretimi belirlenir. Sonra da cari fiyat ile (o yılın fiyatı ile) fiyatlandırılır. Cari fiyatla hesaplanan GSMH 575.7 milyar YTL, yılın ortalama dolar fiyatı olan 1.44 YTL'ye bölünerek, dolar cinsi GSMH rakamı elde edilir. Bu hesaba göre, 2006 yılı GSMH'si 399.6 milyar dolardır.2005 yılı GSMH'si 360.8 milyar dolar olarak hesaplanmıştı. 2006 yılında 399.6 milyar dolara yükseldiğine göre, dolar olarak GSMH 2006 yılında yüzde 10.8 oranında artmış.Bu rakamların hepsi doğru. Fakat ortada büyük bir rakam karışıklığı var: (1) 2006 yılında GSMH büyümesi, cari fiyatlarla yüzde 18.4 oranında, (2) Dolarla yüzde 10.8 oranında, (3) Sabit fiyatlarla yüzde 6.0 oranında.Kişi başı GSMH cari fiyatlarla 6.749 YTL'den 7.890 YTL'ye çıkmış, yüzde 16.9 artmış. Dolar olarak yüzde 9.4 artmış. Sabit fiyatla artış yüzde 4.6 olmuş. Dikkat buyurunuz, 2006'da ne kadar büyüdük derken kullandığımız oran sabit fiyatla GSMH artışı olan yüzde 6 oranıdır. Büyüme sabit fiyatla izlenir. Türkiye İstatistik Kurumu da (TÜİK) milli gelir hesaplarını 1987 yılını esas alarak, sabit fiyata dönüştürür.Dolara dönüştürülen GSMH rakamlarındaki artış oranları hiçbir zaman gerçek gelişmeyi göstermez. Dolara dönüştürülen rakamlar esas alınsaydı Türkiye ekonomisi 2006'da yüzde 20.5, 2007'de yüzde 10.8 büyümüş olacaktı.2006'da ortalama dolar fiyatı 1.44 YTL yerine 1.74 YTL olsaydı, GSMH rakamı 302.2 milyar dolara, kişi başı GSMH rakamı 4.141 dolara düşecekti. Veya dolar fiyatı 1.24 YTL olsaydı, GSMH rakamı 464.3 milyar dolar, kişi başı gelir 6.363 dolar olarak hesaplanacaktı. Dolar olarak ifade edilen GSMH ve kişi başı GSMH rakamları dolar fiyatına bağlı. Önce cari fiyatla hesap 2002 yılından bu yana sabit fiyatla milli gelirimiz yüzde 32.6 oranında, kişi başı milli gelirimiz sabit fiyatla yüzde 26.6 oranında arttı. Kişi başı GSMH 2002'de 100 iken, 2006'da 126.6 oldu. Halbuki dolar olarak 2002'den 2006'ya yüzde 120.9 oranında büyüdük. Kişi başı gelir dolar hesabıyla 100 iken 210.8 oldu. 2.598 dolardan 5.477 dolara yükseldi. İşte kısa sürede 10 bin dolara çıkması, 2 katı olması beklenen kişi başı GSMH rakamı budur. Kişi başı gerçek GSMH artışı sabit fiyatla GSMH rakamından izlenir. Her yıl düzenli olarak yüzde 7 büyüyebilsek 10 yıl sonra GSMH rakamını sabit fiyatla ikiye katlayabiliriz. Geliniz görünüz ki, nüfus artışı nedeniyle kişi başı milli gelir rakamımızı katlamak 14 yılı gerektirir. Fakat dolar fiyatı artmaz, geriler ise, örneğin 1 dolar 1 YTL olur ise, 2 yıl sonra da kişi başı gelir rakamında 10 bin doları yakalarız. Açık anlatımıyla, kişi başı 10 bin dolar GSMH hedefine ulaşmak ekonominin büyümesine değil, dolar fiyatına bağlıdır. Sabit fiyat gösterir 1987 fiyatlarıyla milli gelir Artış Dolar olarak milli gelir Artış2002 116.337 7.9 180.892 24.12003 123.164 5.9 239.235 32.22004 135.308 9.9 299.475 25.12005 145.650 7.6 360.876 20.52006 154.342 6.0 399.600 10.8Artış % 32.6 % 120.9 Dolar olarak ve 1987 sabit fiyatlarıyla milli gelir Yarın: Kişi başı 10 bin dolar gelir büyümeye değil, dolar fiyatına bağlı guras@milliyet.com.tr
