Olayların içinden Döviz açığının ardından ithalatın coşması, ithalatın coşmasının ardında da "ucuz döviz" vardır. 2005 yılının ocak-mayıs dönemin de (Merkez Bankası'nın rakamlarıyla) 59.3 milyar dolar ithalat, 42 milyar dolarlık ihracat yaptık. Dış ticaretimiz 16.9 milyar dolar açık verdi. Diğer döviz işlemlerinden 1.1 milyar dolar fazlalığımız olduğu için, döviz açığı 15.8 milyar dolar olarak gerçekleşti.(TÜİK'in açıkladığı dış ticaret rakamları FOB-CIF tanımı nedeniyle Merkez Bankası rakamlarından farklıdır. TÜİK 2007 yılının ilk 5 aylık döneminde ithalatı 62.5 miyar dolar, ihracatı 40.4 milyar dolar, dış ticaret açığını 22 milyar dolar olarak açıkladı.)Görülüyor ki, ithalat azalmadan, ihracat daha hızlı artmadan döviz açığımız kapanmayacak. İthalatın azalması ve ihracatın daha hızlı artması ise, dövizin yükselmesine bağlı. 2005'in ocak-mayıs döneminde cari açık (döviz açığı) 15.8 milyar dolar oldu. Bir yıl önce aynı dönemde açık 16.7 milyar dolardı. Açığın geçen yıla göre 5 ayda 0.9 milyar dolar azalması "iyimserleri" sevindirdi. Ucuz döviz, döviz açığını büyütmekle kalmıyor, (yüksek faizin cazibesiyle) büyüyen döviz açığını kapatacak dövizden daha fazla döviz girişinin etkisinde döviz fiyatı gerilemeye devam ediyor.2007 yılının ilk 5 ayında döviz açığı 15.8 milyar dolar ama, ülkeye sermaye hareketiyle giren döviz 20 milyar dolar. Buna nereden geldiği belli olmayan (net hata ve noksan diye adlandırılan) 3 milyar dolar dövizi de eklersek toplam döviz girişi 23 milyar dolara ulaşıyor.Döviz girişi 23 milyar dolar, açık 15.8 milyar dolar, 5 aylık döviz fazlalığı 7.2 milyar dolar. Bunun 2.1 milyar dolarıyla IMF'ye borç ödedik. 5.1 milyar doları da bankaların ve Merkez Bankası'nın rezervine eklendi.Genel olarak bu yılın ilk 5 ayında döviz açığının oluşumunda değişim yok da, döviz girişinin giriş şeklinde değişim var. Ucuz döviz bol ithalat demek Geçen yılın ilk 5 ayında Türkiye'ye bono, tahvil, hisse senedi almak için (portföy yatırımı için) döviz gelmemiş iken, bu yılın ilk 5 ayında 7.1 milyar dolar giriş oldu.Geçen yılın ilk 5 ayında bankalarımız yurtdışında 5.3 milyar dolar döviz getirmişti. Bu yılın aynı döneminde 9.7 milyar dolar ödeme yaptı.Buna karşılık, öze sektör yurtdışından borçlanmayı sürdürdü. Hatta artırdı. Geçen yılın ilk 5 ayında özel sektör 12.7 milyar dolar net kredi kullanmıştı. Bu yıl 13.9 milyar dolar net borçlanma gerçekleştirdi.Geçen yılın ilk 5 ayında kaynağı belirsiz döviz girişi 0.8 milyar dolardı. Bu yıl 3 milyar dolar olarak tahmin edildi.Özet olarak, döviz açığının yapısında ve büyüklüğünde çok önemli bir değişim (azalma) yok ama, sermeye hareketinin (döviz girişinin) yapısında değişim var. Beş aylık sermaye girişinde, bankaların net kredi kullanımındaki değişime dayalı olarak, azalma var. Seçim öncesi piyasalara hâkim iyimserlik rüzgârının etkisinde, "Oh... Oh... Cari işlemler sorunu da düzeliyor!" havasına girildi ama, görülüyor ki rakamlar o kadar da olumlu değil. Borçlanmaya devam ediyoruz guras@milliyet.com.tr
