Fransa'da "Cumhuriyet"in simgesi "Marianne"nin yüzü yenileniyor

Bizde nasıl Atatürk, İstiklal Savaşı'nın, Cumhuriyet'in sembolü ise, Fransa İhtilali'nin, "özgürlük, eşitlik ve kardeşliğin" simgesi de isimsiz bir halk kadını. Daha sonra "Marianne" ismi verilen bu kadının resmi paralara, pullara basılıyor. Heykeli resmi dairelere konuluyor. Sokakları süslüyor.
Fransa'da 1792 yılında Birinci Cumhuriyet kurulunca çıkarılan bir kararname ile devlet mühüründen ve devleti temsil eden tüm resim ve belgelerden kralın görüntüsünün silinmesi emredildi. "La France"ın elinde mızrak taşıyan, antik "anonim" bir kadın figürü ile temsili kararlaştırıldı.
Göğsünü tüm Fransızları korumak için açmış bulunan (bu nedenle güzel göğüsleri ortaya çıkan) başında (Fransızların bonnet dedikleri) iki kulağı kapayan bir "Frigya Külahı" taşıyan anonim (isimsiz) kadın imajı böylece doğdu.
Aynı yıl Fransa'nın güneyinde yaşayan Guillaume Lavabre isimli bir söz yazarı "Occitane" lehçesi ile bestelediği ve bu isimsiz kahramana övgüler yollayan şarkısına "La Garisou de Marianno" adını verdi. Halkın çok benimsediği bu şarkı dillerde dolaştı ve isimsiz kahramanın da "Marianne" olarak anılmasına neden oldu.
Resimlerde, pullarda, paralarda Fransa'yı temsil eden Marianne'nin ilk büstünü heykeltıraş Jean - Antoine Injalbert (1871 - 1940) yaptı. Bu büst ilgi gördü. 1969 yılında Alain (Aslan) isimli bir heykeltıraş, isimsiz ve anonim (belirsiz) kadın simgesini heykelleştirirken Brigitte Bardot'nun yüzünü kullandı. Heykeltıraş Aslan'ın 65 santimlik büst kalıbında Marianne'nin yüzü daha sonraları Catherine Deneuve ve Mireille Mathieu çizgileriyle verildi.
2000'li yıllarda Marianne'nin yüzünün hangi hanımın görüntüsü ile verileceği Fransa'da büyük bir tartışma konusu oldu.
Beş aday belirlendi: (1) Çağıyla doğrudan bağlantılı, gazeteci Daniella Lumbroso, (2) Kariyerle aile hayatını ustalıklı bağdaştırmasını bilmiş, manken Estelle Hallyday, (3) Çalışkanlık, cesaret, özveri timsali şarkıcı Patricia Kaas, (4) Komplekssiz, iradeli çağdaş kadın imajıyla TV sunucusu Nathalie Simon ve (5) İnsana açık, dünyaya gülümseyen (Fransızların "milli" maskotu çizgi roman kahramanı) "Asterix" filiminin sevimli ve seksi kadını "Falbala"nın adeta "tam kendisi", günümüzde dünyanın en beğenilen ve en seksi mankeni Laetitia Casta.
Bu adayları belirleyenler büyük tepki gördü. "Niçin yalnızca güzel kadınlar?" diye soruldu. Örneğin bir yazar veya düşünür Fransa'nın simgesi olabilirdi. Simone de Beauvoir veya bilim kadını İrene Joliot - Curie veya 1968 Mayıs'ında elendeki bayrakla sırtlarda taşınan Caroline de Brenden veya Fremainville (Paris banliyölerinden biridir) Belediye Reisi'nin tercihi doğrultusunda Sudanlı zenci kadın neden "Marianne" olmasın?"
Ama Fransa burası... Fransa'yı "güzellerin güzeli" bir kadın temsil etmeyecek de ne edecek ki?
Fransa'nın 36 bin belediyesinin başkanlarının üye olduğu Belediye Başkanları Birliği bu beş aday arasından güzellerin güzeli olarak şu günlerde Avrupa'nın en seksi kızı kabul edilen Korsika doğumlu Laetitia Casta'yı seçti.
Şimdi Fransız Cumhuriyeti'nin ve de Fransız İhtilali'nin temeli "özgürlük, eşitlik ve kardeşliğin" simgesi olarak yapılacak heykellerde, basılacak paralarda, pullarda, duvarlara asılacak resimlerde Laetitia Casta'nın resmi olacak. Başında Frigya külahı, diri göğüslerini Fransızları korumak için açmış isimsiz halk kahramanlarını temsil edecek...
(Bu yazıyı hazırlarken Paris'ten Sayın Cengiz Tarhan'ın gönderdiği dokümanlardan ve Cumhuriyet'te yayımlanan Uğur Hüküm'ün kapsamlı araştırmasından yararlandım.)