Hükümet enflasyonu yüzde 25'e düşürme kararlılığını sürdürür ise, IMF stand - by anlaşması imzalayacak. Bu anlaşma Türkiye için dünya piyasalarında "yeşil ışık" yakacak.
Bugüne kadar kapalı olan kredi muslukları sonuna kadar açılmasa da akmaya başlayacak. Musluklardan döviz akınca Türkiye sadece dövize kavuşmakla kalmayacak, bu döviz kredileri aynı zamanda faizin ve de enflasyonun düşmesini sağlayacak.
Bırakınız stand - by anlaşmasının imzalanmasını ve yeşil ışıktan sonra kredi musluklarının açılmasını, deprem yardımı olarak IMF'den gelen 500 milyon dolar, Dünya Bankası'ndan beklenen 1 milyar dolar krediler bile faizlerin düşmesine, enflasyonun gerilemesine yardım edecek.
Nasıl mı? Basitleştirerek anlatayım.
- Bugün Türkiye'deki parasal dengeleri Merkez Bankası kuruyor ve de koruyor.
- Bugün Merkez Bankası'nın piyasaya saldığı para miktarında enflasyon yüzde 50'lerde, faiz oranları yüzde 100'lerde dolanıyor.
- Merkez Bankası piyasaya daha fazla para salar ise, faiz yüzde 80'e düşer ama, piyasaya karşılıksız olarak çıkan para nedeniyle bu defa enflasyon yüzde 50'den yüzde 70'e fırlar. Bir süre sonra da enflasyonun baskısı ile faiz gene tırmanışa geçer.
- Merkez Bankası eğer döviz kaynağına kavuşur ve Merkez Bankası'na giren döviz kadar Türk lirası piyasaya çıkarılır ise, hem faizler düşer (hem de bu paranın karşılığı döviz olduğu için) enflasyon tırmanmaz.
- Şu günlerde Merkez Bankası'nın piyasalarda 12 milyar dolar karşılığı Türk lirası dolanıyor.
- 12.0 milyar dolan karşılığı parasal imkanın 10.5 milyar dolarlık bölümü sağlam para. Karşılığı olan Türk lirası. Amma ve lakin, bu para ekonomiyi çevirmediğinden ve de bu paranın üzerinde bir parasal talep olduğundan mali aracı kurumlar zorlanıyor. Zorlanınca faizi artırıp para bulma çabasına giriyor. Bunu önlemek için de Merkez Bankası değişik yollardan her gün piyasaya 1.5 milyar dolar karşılığı Türk lirası salıyor. Salıyor. Topluyor. Bu şekilde faizin yükselmesini önlüyor ama, her gün piyasaya salınan bu 1.5 milyar dolar karşılığı Türk lirası enflasyonun yüzde 50'nin altına çekilmesini engelliyor.
- Şimmmdiii...IMF'den 500 milyon dolar deprem kredisi geldi. Olacak şu: Gelen döviz karşılığı olarak Türk lirası çıkarılacak. Dolar karşılığı piyasaya salınan 10.5 milyar dolar tutarındaki Türk lirası parasal imkan, 11.0 milyar dolarlık hacme ulaşacak. Merkez Bankası'nın her gün piyasaya zoraki olarak verdiği 1.5 milyar dolarlık karşılığı olmayan ek imkan 1.0 milyar dolara gerilecek.
- 1 milyar dolar tutarında bir döviz kredisi daha gelir ise, onun karşılığı da Türk lirası olarak piyasaya salınacak ve piyasanın para ihtiyacının tamamı sağlam kaynaktan karşılanmış olacak.
- İleride 2 milyar dolar, 3 milyar dolar daha geldiğinde ise piyasaya "dolar karşılığı çıkacak Türk lirası" parasal imkanlar faizin düşmesine yol açacak. Ama bu imkanlar sağlam para olduğu için ve de arkalarında dolar desteği olduğu için enflasyona yol açmayacak.
Sonuçta önce faizler, sonra enflasyon düşecek. Ekonomi harekete geçecek... İşte bu nedenle stand - by anlaşması önemli. Bu nedenle IMF'nin yeşil ışığı önemli. İşte bu nedenle yeşil ışık yanmadan gelen yardım dövizleri önemli...