Olayların içinden Tarım Bakanı, hububat üretiminin büyük bölümünü oluşturan buğday üretiminin bu yıl yüzde 8 dolayında gerileme göstereceğini, yıllık üretimin 18.4 milyon tona düşeceğini açıkladı. Her yıl hükümetin açıkladığı, Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) alımlarında ödenecek taban fiyatlar tartışma yaratır. Bu yıl hükümet buğday taban fiyatlarını ortalama yüzde 15, arpa alım fiyatını yüzde 20 oranında artırdı.Ekmeklik buğdayın (prim dahil) TMO alım fiyatı 47.0 Kg/YKr'ye yükseltildi. Bu fiyat geçen yıla göre yüzde 14.6 oranında bir artışı ifade ediyor.Tüccar buğdaya bu fiyatın üzerinde fiyat veriyor. İşte bunun içindir ki üretici buğdayını TMO yerine tüccara satıyor.Eski yıllarda üretici TMO önünde sırada bekler, TMO satın aldığı buğdayı koyacak depo bulamazdı. Geçen yıl üretilen 20 milyon ton buğdayın sadece 1.4 milyon tonu TMO'ya satıldı. Bu yıl ülkenin değişik yerleri kuraklıktan farklı biçimde etkilendi. Şimdi hububat hasadı yapılıyor. Hububat üretiminin Orta Anadolu'da yüzde 20-30 oranında düşük olduğu söyleniyor. Beklenti önümüzdeki dönemde buğday fiyatlarının hızla yükseleceği şeklinde.Küresel kuraklık nedeniyle buğday üretimi sadece Türkiye'de değil dünyanın farklı köşelerinde de geriledi. Avustralya'da üretimin 22 milyon tondan 10 milyon tona düştüğü, buğday ihracatçısı Hindistan'ın bu yıl ithalat yapmak zorunda kalacağı bildiriliyor.TMO Genel Müdürü, dünya piyasalarında altı ay önce 150 dolar dolayında olan fiyatların 200-250 dolara çıktığını, satıcıların 300 dolarlık fiyat beklentisi nedeniyle satış yapmadıklarını söylüyor.TMO'nun bu yılki 47.0 Kg/YKr alım fiyatının ton karşılığı 356 dolar dolayında. Türkiye'deki buğday fiyatının dünya fiyatlarının çok üzerinde olması nedeniyle ithal buğdayın ucuza geldiği söylenir.Hububat konusunda deneyimli eski TMO Genel Müdürü Ahmet Özgüneş'ten öğrendiğime göre, şimdilerde Amerikan buğdayının Türkiye limanlarına teslim CIF fiyatı 235 ton/dolar dolayındadır. Her ülkede üretim geriledi Türkiye'de TMO için belirlenen fiyat, dolara dönüştürüldüğünde, dünya fiyatlarının çok üzerinde görülüyor. Ahmet Özgüneş, Türk parasının aşırı değerlenmesi dikkate alınarak dolar fiyatında yüzde 30 oranında bir ayarlana varsayımıyla, dışarıdan yapılacak buğday ithalatının maliyetinin açıklanan buğday fiyatına eşit hale geleceğini hatırlatıyor.Türkiye'de buğday fiyatı açıklandığında devamlı olarak fiyatın maliyetin altına olduğu iddia edilir. Ve de buna rağmen üretim devam eder. Ahmet Özgüneş bu konuda da şu uyarıyı yapıyor: "Verimli ovalarda ve sulu topraklarda hektara 5-8 ton ürün alan ve 100 hektar ve daha büyük araziye sahip olan çiftçi buğdayın tonunu 100-120 dolar dolayında mal eder.Eğer çiftçi 10 hektar ekerek 20 ton ürün alıyor, bunun 3 tonunu biçerdöverciye, 2 tonunu tohuma, 5 tonunu kendi ihtiyacına ayırdıktan sonra 10 tonunu pazara getirebiliyorsa tabii ki açıklanan TMO fiyatları onların maliyetini kurtaramaz. Unutulmasın ki bizim çiftçilerimizin büyük çoğunluğu pazara 5-10 ton tahıl getiren küçük toprak sahipleridir."Özetle, her işte olduğu gibi buğdayda da kaybeden küçük üretici. Ucuz ithalat güçleşti guras@milliyet.com.tr
