Para gelmeden "hır - gür" çıktı

IMF kuruluş amacı doğrultusunda üye ülkelere döviz sorunlarının çözümü amacıyla yardım eder. Üye ülkelerin IMF'de biriken paralarıyla oluşan kaynaktan, üye ülkelerin acil sorunlarının çözümü için kredi verilir. Döviz sorununun çözümü için ülkelere verilen IMF kredileri bütçeye girmez. Döviz rezervi hesabına kaydedilir. Merkez bankaları tarafından değerlendirilir.
Deprem nedeniyle Türkiye'ye verilmesi uygun görülen 500 milyon dolarlık kredi, IMF'nin olağan kredilerinden farklı, olağan dışı bir kredidir.
Özelliği vardır. IMF yetkili kurulları bu paranın sadece deprem yaralarının sarılmasındaki harcamalarda değerlendirilmesini ve hesabının verilmesini istemektedir.
Hükümet bu para ile yol yapacak, su borularını, elektrik hatlarını onaracak.
Bu nedenle, IMF'nin deprem yardımı kredisi Merkez Bankası emrine girmeyecek. Döviz rezervine eklenmeyecek. Devlet bütçesine bir gelir olarak yazılacak.
Devletin bütçesi bir "çanaktır". Gelirler bu çanağa girer, harcamalar bu çanaktan çıkar. Çanağa giren gelirler kaynağına göre deste deste ayrılıp, şu para buraya gidecek, bu harcama şu desteden karşılanacak şeklinde ayırım yapılmaz. Yapılamaz.
Devlet bütçesi denilen çanağın bir özelliği de gelir girişi ile harcama çıkışı arasındaki zaman farkıdır. Gelirler farklı zamanda çanağa akar, harcamalar farklı zamanda çanaktan çıkar. Arada uyumsuzluk olur. Bu nedenle havuzdan çıkan paranın kaynağı bilinemez. Havuza akan paranın hangi amaçla harcandığı izlenemez.
Ammmmmaaa ve lakin, giren paranın da, çıkan paranın da hesabı bilinir. Ve izlenir.
IMF'nin deprem yardımı kredisi, (bu yazının yazıldığı saate kadar - pazartesi günü saat 16.30'a kadar) Türkiye'ye gelmemişti. IMF'nin göndereceği kredi ya Merkez Bankası'nın ya da Ziraat Bankası'nın hesabına gelecek. Bu bankalar da parayı Hazine'ye devredecek. Hazine bütçeye gelir yazacak. Dikkat buyurunuz. Bütçeye gelir yazacak... Bu para deprem için geldi, başka amaçla kullanılmayacak diyerek "paket edip" saklamayacak. Para önce bütçe çanağına girecek, bu kredi gelmeden hükümetin deprem için yaptığı harcamalar ile, bundan sonraki harcamaların bir bölümü bu paradan karşılanacak. Nasıl ki hükümetin daha önce yaptığı deprem harcamaları başka paralarla karşılanmış ise, belki önümüzdeki günlerde bütçeye giren IMF kredisi imkanları ile de başka harcamalar karşılanabilecek... Ama önemli olan bu 500 milyon dolar karşılığı Türk Lirası'nın bütçe dönemi sonuna kadar mutlaka ve mutlaka deprem için kullanılması. Bunun hesabının tutulması ve de bu hesabın IMF yetkililerine verilmesi...
Bu çok hassas bir konu. Çünkü dünyanın gözü Türkiye'de... Bakan sürçülisan eyledi... Gelmemiş bir parayı gelmiş varsayıp, bununla memur maaşının ödendiğini söyledi. Akılları karıştırdı. Böyle bir şey olmadı ama... Bazı şeylerin "şuyuu vukuundan beterdir". İşte o biçim... Türkiye'nin dış güvene ve hükümetin vatandaşlarının güvenine en fazla muhtaç olduğu dönemde yanlış bir ifade ortalığı karıştırdı.