Olayların içinden Dışarıdan ucuz faizle borçlananlar dövizleri ülkeye getiriyor. İçeride yüksek faizin cazibesine kapılan yabancılar ülkeye döviz getiriyor. Böylece ülkeye oluk oluk döviz giriyor.Ülkeye oluk oluk döviz girince de doların fiyatı devamlı ucuzluyor. Düne kadar dolar 1.20 YTL'nin altına inmez diyenler, şimdilerde 1.10 YTL'lik dolar fiyatından söz ediyor.Dolar fiyatının ucuzlamasında tabii ki doların euro karşısında değer kaybının da etkisi var ama, bizdeki ucuzluk bambaşka bir ucuzluk. Faiz yurtdışında çok ucuz. İsteyen bankalarımız ve özel sektör kuruluşlarımız yüzde 5-7 faizle borçlanarak döviz bulabiliyor. Faiz yurtiçinde çok yüksek. Döviz getirerek YTL'ye çeviren yabancılar yılda net yüzde 18-20 dolayında getiri sağlayabiliyorlar. Biz de "Uzaklara kar yağıyor üşümedin mi /sen bu işin sonunu düşünmedim mi " deyimini unutarak ucuz dövizleri afiyetle yiyoruz. Ucuz ucuz tüketiyoruz. Tükettiğimiz dövizleri bir gün ödememiz gerektiğini unutuyoruz.Tükettiğimiz dövizlerin büyüklüğünü bu yazının altında verilen iki tablodan izleyebilirsiniz.(1) Toplam dış borçlarımız devamlı artıyor. Mart sonunda 214 milyar dolar idi. Haziran sonunda 226 milyar dolar oldu. Toplam dış borcun 41 milyar doları kısa vadeli, 185 milyar doları orta ve uzun vadeli borç. Toplam borcun 72 milyar doları kamunun, 15 milyar doları Merkez Bankası'nın, 138 milyar doları özel sektörün borcu. Özel sektörün borcunun 41 milyar doları bankalara, 97 milyar doları banka dışı kesime ait. Bankalar dış borçlarını küçültürken, banka dışı kesimin dış borcu büyüyor. Mart sonunda banka dışı kesimin dış borcu 79 milyar dolar iken, 3 ay sonra 97 milyar dolara tırmandı. Döviz bollaşınca fiyatı ucuzluyor İşte bu dövizler yurtdışında faizin düşük olması nedeniyle ülkeye akan dövizler. Bunları yedik bitirdik ama ödemek zorundayız.(2) Yabancıların Türkiye'deki parasal yatırımları temmuz ayı sonunda 98 milyar dolara ulaştı. Yabancılar hisse senedi satın almak için 59 milyar dolar, Hazine bonosu ve tahvili satın almak için 34 milyar dolar, bankalarda hesap açmak için 4 milyar dolar getirdi.2007 yılı başında yabancıların parasal yatırımları toplamı 65 milyar dolara yakındı. Yedi ayda yüzde 50'den fazla (33 milyar dolar) arttı. Yurtiçinde faizin ve parasal yatırımların getirisinin yüksek olması nedeniyle gelen bu dövizleri de yedik bitirdik ama ödemek zorundayız. Girerken iyi, çıkarken kötü 2007 Mart 2007 Haziran 2005 2002TOPLAM BORÇ 214.6 226.3 168.8 129.7- Kamu 73.5 72.3 68.3 63.7- Merkez Bankası 15.6 15.5 15.4 21.9- Özel sektör 125.5 138.5 85.1 44.1* Bankalar 45.7 41.5 33.6 11.1* Diğerleri 79.8 97.0 51.5 33.0 Toplam dış borçlarımız (milyar dolar) Hisse senedi Devlet iç borçlanma senedi Mevduat Toplam yatırım2002 3.450 1.579 1.843 8.2052003 8.691 5.188 3.024 15.8722004 15.408 13.705 3.696 32.4072005 33.812 20.351 3.896 58.0592006 34.892 26.019 4.056 64.9712007/7 59.188 34.860 4.407 98.455 guras@milliyet.com.tr Yabancıların Türkiye'deki parasal yatırımları (milyar dolar)
