Yaz Sıcağının Serin Mekânları: Kapalıçarşı hanları

İstanbul’da özellikle yazın yapılacak en keyifli gezi rotalarından birisi de Kapalıçarşı’nın hanları. Serin avluları, birbirinden farklı ürünleri bulabileceğiniz dükkanları ile çarşının hanları aynı zamanda lezzet düşkünleri için de oldukça ideal...

Kapalıçarşı doğru yere bakarsanız bir müze gibidir. Yaşayan bir müze. Ta Osmanlı döneminden kalan bir tabela, bir han kapısının ardında, kıyıda köşede sessizce izliyor olan biteni. Kapalıçarşı kuşkusuz İstanbul’un en tarihi mekânlarından biri. İstanbul’un kalbinde yer alan ve hem tarihi hem de kültürel bir simge olarak çok önemli bir yere sahip olan bu kadim çarşı ana caddesi, kimi geniş kimi dar sokakları ile yüzyıllardır birçok yönden şehrin en önemli cazibe merkezi olageldi. Kapalıçarşı için dünyanın en eski kapalı alışveriş merkezi dense yeridir. Son zamanlarda gördüğü restorasyon çalışmaları, eklentiler ve taklit ürünler ile bana göre özgün ruhunu önemli oranda yitirmiş olsa da burası halen İstanbul’un gözbebeği. İstanbul’da özellikle yazın yapılacak en keyifli gezi rotalarından birisi de Kapalıçarşı’nın hanları. Serin avluları, birbirinden farklı ürünleri bulabileceğiniz dükkanları ile çarşının hanları aynı zamanda lezzet düşkünleri için de oldukça ideal.

Kapalıçarşı deyince akla ilk gelen altın, halı ve mücevher olur. Fakat bilen bilir; o karmaşanın içinde bir başka İstanbul saklanır: Bu İstanbul hanlardan oluşur. 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilen bu büyük çarşı, zamanla birçok han ve dükkanla dolup taştı ve eklektik olarak büyüdü. Kapalıçarşı’nın hanları, sadece ticaretin yapıldığı yerler değil, aynı zamanda sosyal etkileşimlerin de birer merkezi. Bu hanlar farklı zanaatların sergilendiği mekanlar ve özellikle kumaş, baharat, mücevher ve antika gibi ürünlerin alım satımında da önemli rol oynamakta. Hanların mimari yapıları, geleneksel Osmanlı mimarisinden 19.Yüzyıl Avrupa mimarisine uzanan bir genişlikle birbirinden güzel örneklerini yansıtmakta.

Cevahir, Sandal bedestenleri

Kapalıçarşı’nın en eski kısmı ve geçmişi fetih öncesi Bizans dönemine değin uzanan ve bu özelliği ile de çarşının kalbi olarak nitelendirilen Cevahir Bedesteni günün her saati ziyaretçilerle dolup taşar. Cevahir Bedesteni’ne çarşının klasik hanlarından biri olarak bakmamak gerekir. Ancak içindeki çeşmesi, küçük mescidi ve birbirinden renkli dükkanları ile burası çarşıya gidildiğinde mutlaka görülüp gezilmesi gereken yerlerin başında geliyor. Burası dinlenmek, serin bir hava almaktan çok rengarenk tespihlerin, eski ve marka saatlerin, gümüş ve biblo gibi küçük objelerin bolca bulunduğu çok hareketli bir yer. Kapalıçarşı’nın en bilinen hanlarından biri olan Sandal Bedesteni ise içindeki mücevher ve koku mağazaları ile dikkat çeker. Sandal Bedesteni adını ipekli ve pamuklu bir kumaş cinsi olan sandaldan alıyor. Bir zamanlar burada İstanbul’un en çok çeşit barındıran halı müzayedeleri yapılırmış.

Cebeci Han

Kapalıçarşı’nın en geniş avlulu hanı Cebeci Han çarşının en renkli hanlarından. İçindeki asırlık ceviz ağacının gölgesinde bulunan kafeleri, enfes menemen ve omlet yapan kahvaltı salonu, lokantaları ile burası lezzet ve dinlenme molası vermek için son derece ideal. Yazın sıcağında esen rüzgâr ve ağaç gölgesi altında içilen bir kahvenin hatırı da kırk yıl olur sanırım. Cebeci Han’ın ikinci katı bakır imalathaneleri, dekoratif ürünler satan dükkanları ile de hanın mutlaka görmeniz gereken bir bölümü.

Kızlarağası, Zincirli...

Batı tarzı mimarisi, tüm hanı çevreleyen uzun balkonları, ortadaki asırlık ağacı ve podima döşeli zemini ile Zincirli Han Kapalıçarşı’nın mutlaka görülmesi gereken hanlarından. Bu han özellikle elmas ve pırlanta mücevher satan mağazaların yoğun olduğu bir yer. Rutin gezi dışında özel zamanlarda ihtiyaç halinde güvenle mücevher alabileceğiniz dükkanlar Zincirli Han’da. Zincirli Han’dan çıktıktan sonra hemen yanı başındaki Mercan Kapısı’ndan çıkıp solda Kızlarağası Han ve sağda Pastırmacı Han’ı gezebilir, buradaki çay ocaklarında küçük birer mola verebilirsiniz. Kızlarağası Han içerisinde altın ve gümüş eritilen pota evi ilginizi çekebilir. Bir de girişte solda duvarda asılı olan Osmanlı döneminden kalan reklam panosu da bu hanın ilgi çekici özelliklerinden.

Küçük Safran Han

Kapalıçarşı’nın son dönemlerde en başarılı restorasyon gören hanı Küçük Safran Han. Han’ın serin avlusunda çayı ve kahvesi gayet güzel bir kafe bulunuyor. Fiyatları biraz tuzlu ama böylesi tarihi bir mekânda da bir çay içmeye değer.

Kalcılar Han

Hanın ismi yine eski mesleklerden biri olan “kalcılık”tan geliyor. Bir zamanlar eski sırmaları alıp eriterek içindeki gümüş ve altını ayırıp ayrı külçeler haline getirenlere kalcı denirmiş. Kalcılar Han birbirinden güzel gümüş takıların, tepsilerin, sinilerin, şamdanların üretildiği ve uygun fiyatlara da satıldığı gümüş atölyeleri ile dolu.

Kürkçüler Han

Kapalıçarşı’nın en büyük ve yüksek çatılı, kapalı hanlarından biri olan Kürkçüler Han ya da diğer adıyla Kürkçüler Çarşısı halen adına uygun biçimde deri, süet ve kürklü giyim eşyalarının satıldığı bir han. Kapalıçarşı’nın en çok ziyaretçi çeken hanlarından biri olan Kürkçüler Han Çemberlitaş tarafında açılan kapılarıyla da yoğun bir ayak trafiği yaşıyor. Hanın içindeki küçük tostçu ve yanındaki soğuk sandviç yapan ufak şarküteri bu handa lezzet dolu bir mola verebileceğiniz iki güzel yer.

Kapalıçarşı’nın kültürel önem

Kapalıçarşının hanları adeta bir kartpostal gibidir; güzel ama sessiz. Kimi restore edilmiş, kimi metruk kalmış; ama neredeyse hemen hepsi farklı bir dünya sunar. Her hanın bir sesi vardır burada. Bir telkârî ustasının tokmağı, bir kuyumcunun büyüteç arkası nefesi, bir gümüşçü çırağının koşuşturması yakalar sizi buralarda. Kapalıçarşı, sadece bir alışveriş merkezi olmanın ötesinde, İstanbul’un ve Osmanlı İmparatorluğu’nun zengin kültürel mirasının en önemli sembollerinden biri. Çarşı, her yıl milyonlarca turistin ilgisini çekmekte ve geleneksel el sanatlarının yaşatılmasına katkıda bulunmakta. Hanlar, sosyal yaşamın da bir parçası olduğu için, insanlar burada alışveriş yaparken aynı zamanda sosyalleşme imkânı bulmakta. Kapalıçarşı’nın hanları, tarih boyunca birçok farklı kültürün buluşma noktası oldu. Günümüzde bu hanlar hem yerli halkın hem de ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam etmekte. Asırlık camisi ile Camili Han, kıyafetler satılan Ali Paşa Han ve adı deyimlere giren Yol Geçen Han ile Kapalıçarşı bir yazıya sığmayacak kadar çok ve güzel hanlarla dolu. İş ve tatil programınıza göre kendinize güzel bir hanlar rotası belirleyebilirsiniz.