Mehmet Tez

İngiltere’de insanlar birbirlerine şu soruyu soruyor: “Biz bundan sonra tatile giderken vize mi alacağız?” En önemli konu bu.

Kahvemden bir yudum aldım, karşımdaki sohbete muhabbet ve empatiyle baktım. “Günaydın” dedim, “gerçek dünyaya hoş geldiniz”.

Geçen cuma Brexit oldu. Birleşik Krallık, Avrupa Birliği’nden sonunda ayrıldı. Sanırım her iki taraf da rahatladı. Sabah yollarda insanlar birbiriyle “Happy Brexit”
diye şakalaşıyordu. İngiliz sarkazmı öyle bir şey ki tonu asla tam olarak anlaşılmıyor. “Şaka mı, ciddi mi?

Grammy’lerde bütün ödülleri alarak tarihe geçen Eilish’in başarısındaki sır, kalıpların dışına çıkıp laf kalabalığından uzakta, özgün hikâyesini müziğine yansıtmakta mı yatıyor?Herkes yazıp çiziyor, herkes anlamaya çalışıyor. Neden Billie Eilish bu yıl Grammy’lerde bütün ödülleri aldı? Kaçıranlar için özet geçeyim. Eilish 4 büyük ödülü aldı. Yılın şarkısı, yılın kaydı, yılın albümü ve en iyi sanatçı. Kardeşi ve prodüktörü Finneas ise yılın prodüktörü ödülüne layık görüldü. Hatırlatmak isterim Eilish 18 yaşında. Grammy ödülleri tarihinde bu kadar genç bir ödül sahibi yok. Bu tabloya ve bir iki detaya bakarsak, çok net bir mesaj olduğunu görebiliriz.

Bir defa herkes ikna oldu ki Eilish kendi kuşağının sesini yansıtan en genç ve en ünlü sanatçı. Onun yaşında daha iyi şarkı söyleyen daha yetenekli insanlar vardır elbette ama Eilish’in alameti farikası baştan beri şarkı

Hâlâ babalarınız, dedeleriniz gibi ev/araba/arsa peşindeyseniz, kusura bakmayın ama geçmişte yaşıyorsunuz. Yatırımlık bir şeyler arayanlar bugünlerde şarkı satın alıyor. Global bir hit şarkının yıllık telif haklarından elde edilen gelir cidden baş döndürücü olmalı ki son dönemde şarkı satın almak gelecek vaat eden yatırım türü olarak anılmaya başladı.

Aslında düşünürseniz, sanat eserine yatırım yapmaktan pek farkı yok. Mesela sağlam birikiminiz varsa bir Picasso, Burhan Doğançay falan alıp daha da değerlenmesini bekleyebilirsiniz. Gücünüz yetmiyorsa, sanat fuarlarını, sergileri, festivalleri dolaşıp ileride ünlü olacak sanatçıların eserlerini erkenden toplamak da mümkün. Zaten gördüğüm kadarıyla bugün Türkiye’de bunu yapan çok fazla isim var. Evler gelecekte ünlenecek ressamların, heykeltıraşların şimdiden satın alınmış eserleriyle dolu. İnsanlar duvarlarına astıkları potansiyel servetlerini misafirlerine göstermekten büyük keyif alıyorlar.

Şarkılar da sanat eserleri gibi. Hatta belki daha da değerliler.

Türkçe rap’in aşk şarkıları ayrı bir kulvar olmaya başladı. Pop şarkılarında hep aynı atarlı lafları dinlemekten sıkılanlar için yepyeni hikâyeler, keşfedilmemiş topraklar...Ezhel ve Murda birlikte şarkı yapmayı çok sevdi. Her hafta ya Ezhel ya Murda ya da ikisi birlikte muhakkak bir şarkı yapıp internete koyuyor. Bu şarkılar çoğu zaman haftanın en çok stream edilen şarkısı oluyor ve gündeme oturuyor. Latin, Karayip esintili, trap soslu romantik şarkıları seviyor her ikisi de.

Ezhel çok farklı yönlere gidebilen çok yönlü bir isim. Şu ara birlikte çalıştığı isimlerden Ufo ile farklı, Murda ile farklı bir tarzı var. Geçmişinde reggae, rock, funk dâhil pek çok türde işler yapmıştı. Çok da şaşırtıcı gelmemeli. “Sonraki Hayatında Gel” romantik bir aşk şarkısı. Türkçe rap’in aşk şarkıları ayrı bir kulvar olmaya başladı. Pop şarkılarında hep aynı atarlı lafları dinlemekten sıkılanlar için yepyeni hikâyeler, keşfedilmemiş topraklar...

Şarkıda Bodrum sahilinde sevişmekten bahsediliyor. Bana çok

İlk kez bir James Bond filminin şarkısını bu kadar genç biri üstlendi. Billie Eilish 2001 doğumlu. Ağabeyi Finneas ile birlikte müzik yapıyor. Finneas sadece Billie Eilish’in müziğinin arkasındaki isim olmakla yetinmeyecek anlaşılan. 22 yaşında ve Billie Eilish’e dünya çapında ün kazandıran “When We Fall All Asleep, Where Do We Go” adlı albümdeki çalışmasıyla beş dalda Grammy adayıydı.

Billie Eilish’in annesi aktris ve senarist, babası aktör. 12 yaşından beri sözler, şarkılar yazıyor. Kardeşiyle birlikte besteliyor. 14 yaşındayken bestelediği “Ocean Eyes” viral olmuştu. Giyim kuşam deseniz benzeri genç starlardan çok farklı. Giyinmiyor, giysilerin arkasına saklanıyor. Bunun nedeni insanların giyim kuşamına değil müziğine odaklanmalarını istemesiymiş. Günümüzde hayli erdemli bir bakış açısı. Bonnaroo, Coachella, Glastonbury gibi büyük festivallerde şimdiden ana sahnede yer aldı, ismi en tepede yazıldı.

Açıkçası, sadece kendi kuşağı değil, genç yetişkin kesim tarafından dinleniyor. Bugün stream rakamları ve

Büyük sanatçıların cover albümlerinin çıkmasına alışığız ama sanırım başkaları tarafından söylenmiş bestelerini kendi sesinden yayınlaması görece yeni bir konseptSezen Aksu “Demo 2” adlı yeni albümünü yayınlamaya dün itibarıyla başladı ama bu süreç henüz bitmedi. Çünkü albümdeki şarkılar, belli bir takvim doğrultusunda tek tek yayınlanacak. Muhtemelen öngörülen sayıda şarkı sunulduktan sonra, albüm artık tamamlanmış formatıyla piyasaya çıkarılacak. Bu sürece şaşırmamalı. Bugünlerde albümler bu şekilde yayınlanıyor.




“Demo 2” adından da anlaşılacağı gibi Sezen Aksu’nun 2018’de yayınlanan “Demo” adlı albümünün devamı niteliğinde.

Geçenlerde kişisel Alexa deneyimimden bahseden bir yazı yazmıştım. “Alexa bir çay koy da içelim”. Çay koymasa da çay saatine uygun müzik çalabiliyor; “En çok satan çay hangisi? Misafirler şimdi yola çıkmış, ne zaman burada olurlar?” gibi sorulara isabetli yanıtlar veriyor. “Bugün hava nasıl? Evde süt bitti, hatırlatır mısın?” gibi talepleri hemen yerine getiriyor vesaire vesaire... Ama artık konu, evlere giderek daha fazla girmeye başlayan akıllı asistan yazılımları ve cihazlarına sorduğunuz detaylı ve tam odaklı sorulara aldığınız doğru yanıtlar değil. Genel sorulara verilen yanıtlar. Hatta belki de sorularla ilgili değil artık konu.

Akıllı asistan pazarı patlama yaşıyor. 2019 itibarıyla 5.6 milyar dolarlık bir büyüklükten söz ediliyor. Ürün ortalama birim fiyatı 34 dolarmış. Şu ara ABD ve İngiltere gibi öncü pazarlarda evlerin yüzde 10-12’sinde bu cihazlardan var. Ama 2023 itibarıyla evlerin yüzde 50’sinde bu akıllı asistanlardan olacağı tahmin ediliyor. (Yani şu anda “Sen neden bahsediyorsun?”

2019 Glastonbury’nin headliner’ı Stormzy’di. Henüz bir albümü olan yeni bir müzisyen için hayli büyük başarı. Zirveye doğru büyük bir sıçrama. İkinci albümü 2019’un son aylarında geldi ve daha ilk albümde bariz olanın altını çizdi. Stormzy Britanya’nın en sevdiği müzisyen. Yediden yetmişe bütün İngiltere Stormzy’ye bayılıyor. Eskiden Ed Sheeran’a bayılırlardı şimdiki favori Stormzy. İkisi arasında ortak bir yön var mı? Yok. Belki ikincisi zamanın ruhunu ve genç nesli daha iyi yansıtıyor. Malum zaman çok hızlı değişiyor ve davranış kalıpları, zevkler artık 5 yıl bile değil iki - üç yılda bir değişmeye başladı. Ama iş bir kuşak meselesi de değil anlaşılan.

“Britanya’da bir sürü yetenekli ve hatırı sayılır üne sahip MC var ama Stormzy, babanızın da adını bildiği tek isim” diye anlatmıştı Alexis Petridis geçenlerde Guardian’da. Gayet de haklı. Her gün ama her gün muhakkak Stormzy gazetelerde, köşelerde, internet basınının muhtelif sayfalarında, sosyal medyada.