Sami Kohen

Sami Kohen

skohen@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Yorum Gerçekten bu mutabakat hızla yaşama geçirildi ve iki rakip siyasal grubu temsil eden bir koalisyon hükümeti kuruldu.Ne var ki anlaşmanın daha mürekkebi kurumadan, Hamas ile Fetih militanları tekrar birbirlerine girdiler. Her büyük ve kanlı çatışmadan sonra, bir ateşkes ilan edildi. Ama her ateşkesin ömrü de çok kısa sürdü.Sonuçta önceki gün Cumhurbaşkanı Abbas, Başbakan Haniye'yi görevinden aldığını ve hükümeti dağıttını ilan etti. Haniye bu kararı kabul etmediğini açıklarken, Hamas'ın silahlı güçleri tüm resmi binaları ele geçirdi.Şimdi Gazze'de yönetime Haniye ve Hamas tamamen hâkim durumda. Üç ay önce Suudi Arabistan'ın girişimiyle Mekke'de toplanan iki Filistinli lider, Cumhurbaşkanı Mahmud Abbas ile Başbakan İsmail Haniye, başında bulundukları Fetih ile Hamas arasındaki çatışmaları durdurmaya ve bir Milli Birlik Hükümeti kurmaya karar vermişlerdi. Böylece Filistinlilerin tek bir devlet oluşturma umudu büyük bir darbe yemiş bulunuyor. Son olaydan sonra 1.3 milyon nüfuslu Gazze ile 2.5 milyon nüfuslu Batı Şeria, artık birbirinden tamamen kopuyor. Diğer bir deyişle yıllar boyunca amaçlanan "bir Filistin" yerine "iki ayrı Filistin" ortaya çıkıyor!Bundan böyle Hamas'ın Abbas ile uzlaşması olasılığı yok. Zaten Hamas liderleri Gazze'yi bir "İslam devleti" olarak ilan ediyor ve burada kendi rejimlerinin geçerli olacağını söylüyor.Bu bölünmenin ve coğrafi ayrışımın Filistin milliyetçiliğini nasıl etkileyeceği zamanla görülecek. Ancak daha şimdiden Gazze'ye "Hamasistan", Batı Şeria'ya da "Fetihistan" diyenler var...İleride yeniden birleşme çabası olur mu veya bu iki güçten biri diğerine hakim olmaya kalkışır mı? Bunu kestirmek zor. Ama Hamas'ın kendi radikal görüşlerini bütün Filistin topraklarına mal etmek istediği bir sır değil.Durumu biraz da Soğuk Savaş döneminde ideolojik nedenlerden aynı ulusların bölünmelerine benzetebiliriz. Örneğin Doğu-Batı Almanya, Kuzey-Güney Vietnam ve hâlâ günümüzde Kuzey-Güney Kore gibi...Henüz bir devlet kuramamış olan Filistinlilerin durumu farklı tabii. Ama Hamas ile Fetih arasındaki mücadelede de ideolojik ve siyasal nedenler var. Hamas İslami bir düzen kurmak istiyor. İki rakip grup, iktidar olmak, iktidarın nimetlerinden yararlanmak çabasında. İsrail konusunda iki grubun görüşleri, yani barış ve savaş konusundaki duruşları birbirine zıt... "Hamasistan" - "Fetihistan"... Bu olay, bölgedeki siyasal dengeleri de etkileyecektir.Mısır yanı başında radikal İslamcı bir yönetim görmekten rahatsız. Aynı şey, Müslüman Kardeşler gibi radikal grupların güçlenmesinden kaygı duyan Ürdün ve Körfez ülkeleri için de söz konusu.Buna karşılık Hamas'ı destekleyen İran ve Suriye bu gelişmelerden memnun. Hamas'ın zaferi onların bölgedeki nüfuzunu artırıyor.İsrail için ilk bakışta Filistinlilerin bölünmesi bir zaaf olarak görünebilir; ama İsrailli analistler Hamas'ın Gazze'ye tamamen hakim olmasından endişe duyuyorlar. Hamas bu bölgeden İsrail'e karşı roket atışlarını ve sızmaları daha kolay gerçekleştirebilir. Ancak İsrail de, ABD ve AB ile birlikte, Abbas'a Batı Şeria'da sağlam durması için destek olmak eğilimindedir.Hasılı, Gazze'de son olup bitenlerden sonra, Ortadoğu coğrafyası önemli siyasal değişikliklere sahne olmaya namzettir. skohen@milliyet.com.tr Yeni dengeler